Niemal na każdym balkonie można wyczarować bajkowy kącik kwiatowy. Ideałem jest dobrać je w taki sposób, aby przy małym wysiłku bujnie rosły i jak najpiękniej kwitły.
Wielu początkujących ogrodników z zapałem kupuje różnorodne sadzonki, by następnie obsadzić nimi balkonowe skrzynki. Nie zawsze jednak te wysiłki przynoszą oczekiwane efekty. Podstawowym błędem w pielęgnacji jest nie czytanie informacji znajdujących się na etykietach, przygotowanych przez producentów kwiatów. Zdarza nam się popełnić wiele zaniedbań. A przecież nawet najpiękniejszy kwiat, będzie słabo rósł w podłożu do iglaków, a lubiące słońce rośliny będą ledwo wegetować na zacienionych tarasach. Sztuką jest tak dobrać rośliny, aby miały zapewnione najlepsze dla siebie warunki. Tylko wtedy będą prezentowały się efektownie.
Stanowisko i miejsce
To podstawa, gdy zastanawiamy się nad wyborem gatunków roślin na balkon. Są rośliny, które uwielbiają słońce, są i takie, które wolą cień i wilgoć.
Balkony słoneczne
To raj dla większości światłolubnych roślin kwitnących. Na takim stanowisku będą dobrze rosły, m.in. aksamitki, fasole wielokwiatowe, groszek pachnący, heliotropy, koleusy, lobelie, lwie paszcze, nemezje, pelargonie, petunie, portulaki, rozchodniki, santolina, smagliczki, szałwie, ubiorki, werbeny, żeniszki. Również wiele ziół poczuje się doskonale na słonecznym balkonie czy parapecie. W doniczkach można uprawiać niemal 20 rodzajów różnych roślin przyprawowych m.in. melisę, miętę, lubczyk, estragon, koper, oregano, sałatę, tymianek. Z roślin wieloletnich będą to berberysy, rośliny skalne, pięciorniki, powojniki, a z iglaków - cyprysiki, jałowce, świerki gniazdowe, kosodrzewiny, sosny pendule. Można też pokusić się o uprawę truskawek, pomidorów, a nawet kolumnowych drzewek owocowych.
Balkony zacienione
To dobre miejsce, by posadzić płożące się barwinki, begonie bulwiaste, bluszcz, niecierpki sułtańskie, irezynę, niezapominajki, pierwiosnki. Z roślin wieloletnich będą to irgi, bluszcz, hortensja pnąca, miniaturowa wierzba, berberys Juliany, funkie, bergenie, paprocie. Z ziół na cienistym balkonie wyrośnie, np. koper.
Podłoże kwiatów balkonowych
Podłoże w którym rosną rośliny jest podstawowym źródłem pozyskiwania przez nie składników pokarmowych. Duże zapotrzebowanie mają zwłaszcza rośliny o bujnym wzroście i obficie kwitnące, takie jak pelargonie czy surfinie. Rośliny niejadki takie jak sukulenty, zużywają bardzo mało składników pokarmowych z podłoża. Decydując się na kwiaty kwitnące na balkonie, należy zapewnić im bogatą w składniki odżywcze glebę. Ważne by była próchnicza i przepuszczalna. Można zastosować bogate w naturalną próchnicę podłoże Humus, które jednocześnie działa jak naturalny nawóz. Nie warto kupować ziemi niewiadomego pochodzenia czy wykopywać jej z działki sąsiada. Jeśli chcemy mieć dorodne kwiaty, trzeba zainwestować w glebę wartościową, dobraną zgodnie z potrzebami roślin. W skład gotowych mieszanek może wchodzić ziemia liściowa, kompost czy torf w różnych proporcjach i różnym odczynie pH od kwaśnego (3,5-6,5) przez obojętne (6,5-7,5) do zasadowego (>7,5 pH). Gotowa dostępna w sprzedaży gleba może być uniwersalna lub dostosowana do potrzeb określonych grup roślin. Zawiera specjalnie dobrane dodatki mineralne i nawozowe, ma strukturę poprawioną keramzytem, krzemionką lub glinką. Co ważniejsze ziemia kupiona z pewnego źródła nie zawiera chorobotwórczych dodatków, szkodników, nasion lub korzeni chwastów.
Sadzenie kwiatów balkonowych
Sadzenie w odpowiednio dużych pojemnikach jest tak samo istotne, jak dobranie właściwego podłoża. Jeśli poza roślinami jednorocznymi, na balkonie mają rosnąć również rośliny wieloletnie, takie jak iglaki czy krzewy, trzeba zapewnić im na tyle duży pojemnik, by mogły w nim pozostać bez przesadzania około 4-5 lat. Pojemniki powinny być głębokie (powyżej 40 cm), wykonane z mocnego, mrozoodpornego materiału np. drewno, terakota, kamionka, siatkobeton oraz impregnowane odpowiednim preparatem. Na dnie donicy wykonujemy drenaż z kamieni, żwiru lub keramzytu o grubości 4-5 cm. Jeśli jest taka możliwość, pojemnik jeszcze przed posadzeniem rośliny warto ocieplić styropianem. Jeśli nie, koniecznie trzeba pamiętać o tym późną jesienią i obłożyć pojemniki styropianem (od dołu również), co uchroni roślinę przed przemarzaniem.
Kompozycje balkonowe
Rośliny możemy zestawiać ze sobą kierując się barwą kwiatów lub pokrojem. Jeśli chodzi o kolory, lepiej zachować umiar i nie wybierać więcej niż trzy oprócz zieleni. Dzięki temu nasz balkon nie będzie zbyt przeładowany, za to sprawi wrażenie uporządkowanego i harmonijnie zaplanowanego. Kierując się upodobaniami miejsca, gleby i nawodnienia, można najbezpieczniej łączyć rośliny w tym samym gatunku, wybierając różnorodne kolory, np. różowe i białe pelargonie czy niecierpki. Pięknie prezentują się kompozycje w jednej tonacji, ale składające się z kwiatów różnych gatunków np. białe pelargonie i petunie. Można dobierać rośliny o różnym pokroju np. płożące ze wzniesionymi. Warto też zielonych dosadzać rośliny o ozdobnych liściach np. starzec (srebrne) czy irezyna (wiśniowe).
Kompozycje wiszące
Pojemnik, w którym posadzimy nasze roślinki należy przede wszystkim solidnie przymocować, aby nie oberwał się pod ciężarem rozrastających się kwiatów lub silnego wiatru. W wiszących pojemnikach fantastycznie prezentują się surfinie, pelargonie bluszczolistne, werbeny, kocanki, zielistka czy bluszcz. Rośliny w wiszących pojemnikach bardzo szybko się przesuszają, należy więc podlewać je często, by nie dopuścić do przesuszenia. Ciekawy efekt daje sadzenie roślin w ażurowych konstrukcjach. W takim pojemniku rośliny mogą rosnąć nie tylko tradycyjnie „od góry”, ale również można je sadzić po bokach. Przed sadzeniem, ażurowe donice trzeba wyłożyć mchem, agrowłókniną lub folią, by ziemia z nich nie wypadała, a woda po podlaniu nie przeciekała.
Skalniaki balkonowe
To miniaturowe ogródki, dla których znajdzie się miejsce niemal wszędzie. Co więcej w każdym miejscu będzie im dobrze, bo ich wymagania glebowe i wodne są naprawdę minimalne. Wystarczy donica, ziemia z przewagą piasku, kilka rojników, rozchodników, kamieni i kompozycja gotowa. Doniczkę należy ustawić w nasłonecznionej części balkonu.
Podlewanie kwiatów balkonowych
Na balkonach trzeba podlewać rośliny systematycznie. Wysychają one bowiem szybciej, niż te sadzone bezpośrednio w gruncie. Podlewa się wyłącznie korzenie, nie zaś liście czy całą roślinę. Dzięki temu możemy uniknąć chorób grzybowych, które rozwijają się w ciepłej temperaturze i dużej wilgotności i unikamy poparzenia rośliny przez promienie słoneczne. Podlewamy obficie, tak aby woda dotarła do korzeni. Gleba musi być lekko wilgotna, nie zaś mokra czy bagnista. Korzenie nie mogą stać w wodzie, ponieważ mogą zacząć gnić.
Nawożenie kwiatów balkonowych
To bardzo istotny zabieg dla roślin doniczkowych, które nie mają jak pobierać składników odżywczych z dużej ilości gleby. Jeśli nie dostarczymy potrzebnego odżywienia, nasze kwiaty będą słabo rosnąć, a następnie zamierać. Aby temu zapobiec, możemy stosować skoncentrowane nawozy uniwersalne lub dedykowane do kwiatów balkonowych np. długo działające typu Osmocote Dom i Balkon, Osmocote Burza Kwiatów lub przygotowane specjalnie na potrzeby poszczególnych gatunków np. 100 dni do Róż, Do iglaków itd. W przypadku używania nawozów krótko działających, rośliny dokarmia się co około 2 tygodnie. Należy zawsze przestrzegać wskazówek zamieszczonych na opakowaniach, by nie zniszczyć upraw zbyt intensywnym nawożeniem. Początek nawożeń to ciepła końcówka kwietnia lub początek maja. Jeśli w glebie występują ubytki, zawsze warto dosypać kompostu, który zawiera wszystkie niezbędne dla roślin składniki. Kompost czyli sfermentowane części roślin to bezpieczny nawóz organiczny. Można go stosować przez cały sezon bez obaw o przenawożenie.
Przycinanie kwiatów balkonowych
Jest konieczne, gdy rośliny zbyt bujnie rosną. Balkonowy ogród ma być oazą zieleni, nie zaś dziką dżunglą, porośniętą chaotycznie różnorodnymi roślinami. Nie należy się bać cięcia. Większość roślin dobrze je znosi. Zanim jednak weźmiemy do ręki sekator, należy upewnić się kiedy (wiosną czy jesienią) oraz na jaką wysokość przycinać poszczególne gatunki.
Przesadzanie kwiatów balkonowych
Należy je wykonywać co 4-5 lat na przedwiośniu w miarę rozrastania się roślin. Po wyjęciu roślin z donic, trzeba lekko przyciąć ich korzenie oraz pędy, wymienić ziemię na nową. Najlepiej będzie wymieszać ją od razu z długo działającym nawozem dobranym do danej grupy roślin. Jeśli balkon jest na wystawie południowej lub południowo-zachodniej, można również dodać do gleby glinkę mieloną. To w 100% naturalny minerał glino krzemianowy o dużej zdolności absorbcji wody. Magazynuje wodę i wchłaniania lub uwalniania wilgo w zależności od potrzeb roślin. Jednocześnie wspomaga rozwój korzeni i wzrost rośliny.
Sprawdza się też przy krótkich wyjazdach wakacyjnych, gdy nie uda się znaleźć osoby do podlewania skrzynek balkonowych. Po obfitym podlaniu glinka utrzyma wilgoć przez dłuższy czas.
Zimowanie roślin balkonowych
Rośliny wieloletnie rosnące w pojemnikach na balkonach i tarasach szybciej przemarzają, niż te rosnące bezpośrednio w glebie. Dlatego późną jesienią należy obłożyć pojemniki styropianem (od dołu również) lub folią bąbelkową, aby chronić roślinę przed przemarznięciem. Rośliny można również podsypać grubszą warstwą kory, suchymi liśćmi, słomą, zrobić stroisz z gałęzi świerkowych i obwiązać agrowłókniną.
Główną przyczyną zamierania roślin w zimie jest brak wody. Dlatego jeśli nie ma ujemnych temperatur podlewanie w zimie jest dobrym rozwiązaniem. Woda musi mieć temperaturę otoczenia. Nie należy nalewać wody z kranu i od razu podlewać. Musi się ona odstać na balkonie i uzyskać temperaturę otoczenia.
Pielęgnacja roślin balkonowych po zimie
Konieczne jest oczyszczenie doniczek z elementów okrywających, z suchych i połamanych gałązek, uzupełnienie ubytków w ziemi, podsypanie nawozem i ewentualnie ściółkowanie. Następnie wraz z rozwojem roślin systematyczne je podlewamy i stosujemy cięcie, jeśli tego wymagają. Późną wiosną wysadzamy lub sadzimy rośliny jednoroczne.
