Warzywa w skrzyniach – co powinieneś o nich wiedzieć?
Uprawa warzyw w podwyższonych grządkach staje się coraz bardziej popularna. Drewniane skrzynie z warzywami to doskonałe rozwiązanie dla tych, którzy nie mają zbyt dużego ogrodu lub chcą uprawiać warzywa na balkonie. Podpowiadamy, jak założyć takie grządki.
Podniesione grządki – jak zacząć?
Ten typ uprawy świetnie się sprawdzi na małych przestrzeniach. Jest on niezwykle popularny na zachodzie Europy, trend także przychodzi powoli do Polski. To rozwiązanie jest dobre na tych terenach, gdzie gleba nie jest zbyt dobra (np. zbyt jałowa lub podmokła).
Planowanie takiej konstrukcji najlepiej zacząć od przygotowania terenu – sprawdź, ile powierzchni możesz wykorzystać, aby wiedzieć, jak dużych skrzyni będziesz potrzebować. Warto poszukać miejsca dobrze nasłonecznionego.
Należy podkreślić, że ten typ uprawy jest stosunkowo drogi. W koszty należy wliczyć nie tylko skrzynie (lub deski, jeśli sam chcesz zbudować), lecz także ziemię, specjalne maty, siatki, impregnaty. Im większa konstrukcja, tym więcej wydatków.
Niezbędny sprzęt
Aby zacząć uprawę w podwyższonych grządkach będziesz potrzebować:
-
Deski lub gotowe skrzynie
-
Impregnat do drewna
-
Ziemię uniwersalną
-
Kompost
-
Drobne gałązki lub skoszoną trawę
-
Agrowłókninę
-
Styropian (opcjonalnie)
-
Siatkę przeciwko kretom
Jak zbudować podwyższone grządki?
Do samodzielnej budowy skrzynek warto użyć grubych desek z dębu (lub nieco tańszych świerkowych lub sosnowych). Specjalne wkręty pozwolą Ci połączyć razem drewniane elementy. Deski lub gotowe skrzynie można zaimpregnować naturalnym preparatem. Niektórzy budują grządki także z cegieł lub kamieni – to od Ciebie zależy, jaki materiał wybierzesz. Boki skrzyni warto wyścielić agrowłókniną lub styropianem. Taka warstwa izolacyjna ochroni drewno przed wilgocią i zabezpieczy rośliny przed chłodem. Pamiętaj, że podwyższone grządki nie mają dna – łączą się one z podłożem. Dlatego z miejsca, gdzie ustawimy skrzynię, wybieramy ziemię na głębokość około 20 cm. Jeśli masz skrzynię na balkonie, to dobrze położyć pod nią matę lub inny rodzaj zabezpieczenia.
Idealne wymiary skrzyni to 3 m na 2 m oraz 0.5 m wysokości, jednak możemy wybrać rozmiar taki, jaki nam odpowiada i pasuje do naszego ogrodu. Podobnie jest z kształtem, może to być kwadrat, prostokąt lub inna figura, która nam odpowiada. Wielu początkujących ogrodników stawia mniejsze grządki (np. 1,5 m). Najważniejsze jest to, by skrzynia nie była zbyt długa (powyżej 5 metrów) i za szeroka, ponieważ wtedy trudniej się do niej dostać i sięgnąć w głąb do warzyw.
Wypełniając skrzynię, warto zachować układ warstwowy – na samym dnie można położyć warstwę agrowłókniny, która zahamuje wymywanie się podłoża. Potem tworzymy warstwę drenaży, aby zapewnić roślinom odpowiednie warunki wodno-powietrzne. Można do tego wykorzystać drobne gałązki, które zasypujemy podłożem, np. ziemią do warzyw z kompostem lub skoszoną trawą. Warstwa ta powinna mieć minimum 30 cm. Po ułożeniu podlewamy. Na samą górę dajemy bardzo żyzną glebę ogrodową (około 25 cm wysokości). Na dno i boki skrzyni możemy także dać drucianą siatkę o drobnych oczkach, która utrudni gryzoniom dostęp do warzyw. Taka „rabata” powinna wystarczyć na kilka lat użytkowania, po tym czasie wymaga ona uzupełnienia.
Na podwyższone grządki można także nałożyć folię i zbudować małą szklarnię. Jest to dobre rozwiązanie do małych ogródków, gdzie nie możemy sobie pozwolić na większe konstrukcje.
Jakie warzywa w podwyższonych grządkach?
Do uprawy warzyw w skrzyniach najlepsze będą marchewki, rzodkiewki, burak, sałata, czosnek, pomidory i ogórki. Inne warzywa, które także się nadają do wysokich grządek to kapusta, dynia, fasola. Można także posadzić w skrzyniach zioła lub kwiaty.
Jaka ziemia do podwyższonych grządek?
Niezaprzeczalną zaletą uprawy w grządkach jest to, że w każdej skrzyni może być inne podłoże, dopasowane do różnych wymagań roślin. Jest to wygodne rozwiązanie, gdy uprawiamy w kilku skrzyniach warzywa, które potrzebują całkowicie innych warunków do wzrostu. Dlatego dobieramy ziemię to typu uprawy. Pamiętajmy, że ziemia w skrzyni może być w każdej chwili wymieniona, co daje nam dużą swobodę w uprawie, a także pomaga uniknąć chorób. Usuniętą ziemię ze skrzyń można ponownie wykorzystać i rozłożyć na rabaty lub pod byliny. Warto zauważyć również, że podwyższone grządki sprawdzają się idealnie tam, gdzie ziemia nie jest zbyt żyzna. Warto wówczas do skrzyń dodać np. Substral Naturen Terra Humus, który użyźni nam glebę.
Zalety podwyższonych grządek
Grządki podwyższone mają wiele zalet i są dobrym rozwiązaniem dla tych, którzy nie mają zbyt dużego ogrodu. Poza tym pozwalają uzyskać znacznie lepsze plony niż tradycyjna uprawa i przy mniejszym nakładzie pracy.
Warzywa w tego typu grządkach rosną szybciej – mają większą wilgotność i lepsze nagrzewanie gleby. Ich okres wegetacyjny jest o wiele dłuższy, ponieważ mają lepsze i bardziej żyzne podłoże (ziemia jest bardziej spulchniona).
Podwyższone grządki wymagają mniej pielenia i nie trzeba się do nich schylać, co pozwala także osobom starszym lub niepełnosprawnym uprawiać warzywa.
Kolejną zaletą jest to, że podwyższone grządki dobrze chronią warzywa przed szkodnikami (kretami, ślimakami). Skrzynie są także dobrą osłoną w czasie występowania przygruntowych przymrozków. Mróz nie uszkodzi upraw nad ziemią, a rośliny ciepłolubne na pewno będą rosły lepiej, ponieważ ziemia w skrzyniach szybciej się nagrzewa.
Warto dodać, że w tego typu grządkach zalecane jest częstsze podlewanie oraz uzupełnianie skrzyni co roku, gdyż ziemia opada i ubywa jej. Niektórzy zauważają szybsze jałowienie gleby w skrzyniach, lecz częste jej nawożenie i uzupełnianie powinno zlikwidować ten problem.
Jeśli mamy ograniczoną liczbę skrzyń to niestety nie na wszystkich będziemy mogli zastosować płodozmian – niektóre warzywa jednoroczne, np. pomidory nie mogą być sadzone w tej samej skrzyni.
Jak widać, zrobienie warzywniaka w skrzyniach nie jest aż tak trudne. Wystarczy trochę pracy na początku przy budowie skrzyni i cierpliwości, a wkrótce nasz przydomowy ogródek zapełni się warzywami.
