Astry – gdzie je sadzić i jak o nie dbać

Astry – kwiaty do domu i ogrodu

Botaniczna nazwa astrów pochodzi od starogreckiego słowa oznaczającego gwiazdę. Jest to nawiązanie to kształtu ich koszyczków kwiatowych. W Polsce astry krzaczaste znane są także jako marcinki; to z kolei odnosi się do ich okresu kwitnienia, określanego w przybliżeniu jako czas od dnia Michała (29 września) do dnia świętego Marcina (11 listopada). W praktyce zdobią ogród aż do mocniejszych mrozów. 

Wśród astrów można znaleźć zarówno rośliny jednoroczne, jak i wieloletnie, zimozielone. Ich liście oraz pokrój mogą być bardzo zróżnicowane, w zależności od gatunku. Charakterystyczną cechą astrów - bylin oraz jednorocznych - są ich kwiatostany. Mają one postać koszyczków (podobnie jak np. u stokrotek), których środki tworzą drobne, niepozorne kwiaty rurkowe o żółtym kolorze, a koronę - kwiaty języczkowe. Te ostatnie u astrów mogą być białe, różowe, fioletowe lub niebieskie. Kwiaty astrów rozwijają się pojedynczo lub po kilka sztuk na końcach sztywnych, owłosionych pędów. Ich średnica wynosi od około 2 do 6-7 cm. 

Zróżnicowany pokrój poszczególnych gatunków sprawia, że zarówno wieloletnie, jak i jednoroczne astry mogą być uprawiane w ogrodzie, ale także w donicach, na balkonach i tarasach. Gatunki wieloletnie są zimozielone - każdej wiosny rozwijają nowe liście i pędy. 

Odmiany astrów

Rodzaj Aster obejmuje od 180 do 250 gatunków roślin. Do najciekawszych astrów wieloletnich należą: 

• Aster nowoangielski - o zwartym pokroju, wysokości 80-180 cm oraz bardzo zróżnicowanej kolorystyce. Kwitną od sierpnia-września aż do mrozów, zachwycając kwiatostanami w odcieniach intensywnej, malinowej czerwieni, różu, purpury, błękitu i fioletu. 
• Aster nowobelgijski - szybko rozrastająca się odmiana astrów o wysokości 40-100 cm, wykazująca tendencję do “uciekania” z ogrodów. W polskim klimacie czuje się na tyle dobrze i rośnie na tyle bujnie, że zyskała status gatunku inwazyjnego. Z tego powodu są to dobre astry na balkon - sadząc je w ogrodzie trzeba zadbać o to by nie mogły się niekontrolowanie rozrastać. 
• Aster krzaczasty - niska bylina o wysokości 20-50 cm, kwitnąca od końca sierpnia do listopada białymi, fioletowymi, różowymi i karminowymi kwiatami. 
• Aster gawędka - bylina mająca 40-80 cm wysokości, o charakterystycznych, jasnofioletowych, białych lub różowych kwiatach. To właśnie ta odmiana ogrodowych astrów najczęściej nazywana jest potocznie marcinkami. 

Wymagania astrów

W warunkach naturalnych astry rosną na bardzo zróżnicowanych stanowiskach. Z tego powodu poszczególne gatunki mają różne wymagania co do gleby. 

Większość gatunków wymaga lekkiej, przepuszczalnej i średnio zasobnej w składniki odżywcze ziemi. Aster chiński, alpejski oraz gawędka dobrze rosną również w glebach bardzo ubogich, jednak do ich prawidłowego rozwoju muszą być one zasobne w wapń. Z tego powodu dobrze sprawdzają się w ogrodach skalnych oraz do miejsc, w których często panuje susza. Preferują jednak lekko wilgotną ziemię o dość dużej zawartości próchnicy. Ziemię można wzbogacić SUBSTRAL Nawóz w płynie do roślin kwitnących. 

Idealne stanowisko dla astrów powinno być słoneczne, choć niektóre gatunki (aster wielkolistny, rozkrzewiony i żeniszkowaty) mogą rosnąć również w półcieniu. Dlatego mogą być sadzone pod drzewami lub między innymi, wyższymi roślinami. 

Uprawa astrów

Zarówno jednoroczne, jak i wieloletnie odmiany astrów, mogą być wysiewane z nasion. Jednak osoby, które nie mają ku temu warunków lub cierpliwości, mogą skorzystać z gotowych sadzonek. Astry wieloletnie sadzić można między końcem marca a majem; odmiany kwitnące wiosną i latem należy umieszczać w gruncie jesienią.  

To, kiedy siać astry, zależy przede wszystkim od tego, czy zamierzamy produkować rozsadę, czy umieszczać nasiona wprost w gruncie. W północnych częściach Polski oraz rejonach górskich, gdzie wiosna jest chłodna, dobrze jest wysiać nasiona do pojemników, które następnie należy umieścić w cieple - na przykład na parapecie w ogrzewanym pomieszczeniu. Sadzonki można umieścić na miejscu docelowym od połowy kwietnia. Z uwagi na ich rozmiary docelowe, nie powinno się sadzić więcej niż 3-4 sadzonek na metr kwadratowy. 

Jak dbać o astry?

Astry najlepiej rosną w lekkiej i przepuszczalnej ziemi. Należy dbać o to, by była ona lekko wilgotna, choć nie mokra. Część gatunków jest w stanie przetrwać umiarkowaną suszę, jednak powinno się unikać przesuszenia podłoża. W tym celu konieczne jest podlewanie ich 1-2 razy w tygodniu, w zależności od pogody. Astry warto również ściółkować, na przykład korą. Pozwala to ograniczyć rozwój chwastów oraz spowalnia wysychanie gleby.  

Choć ziemia pod uprawę astrów nie musi być zbyt zasobna w składniki odżywcze, dla ich prawidłowego rozwoju konieczne jest regularne nawożenie. Podłoże przed ich posadzeniem można również zasilić kompostem. Również w okresie kwitnienia warto wymieszać jego niewielką ilość z wierzchnią warstwą gleby otaczającej rośliny. Warto także stosować nawozy organiczne, takie jak biohumus - zarówno w przypadku roślin uprawianych w gruncie, jak i w donicach.  

Najważniejsze cechy astrów

Astry należą do rodziny astrowatych (Asteraceae), która liczy kilkadziesiąt tysięcy gatunków i pochodzie z Ameryki Południowej. Są to byliny i wiecznie zielone półkrzewy, typowym przedstawicielem gatunku jest aster gawędka (Aster amellus).