Jak uprawiać i pielęgnować jeżyny
Jeżyny u niektórych ogrodników mają złą reputację przez ich dzikie, kolczaste i trudne do opanowania odmiany. Jednak uprawa jeżyn w ogrodzie może być łatwa i satysfakcjonująca. Na rynku dostępne są bezkolcowe odmiany jeżyn, które są znacznie łatwiejsze do zbioru i w pielęgnacji niż ich kolczaste „kuzynki”.
Jeżyny — uprawa od podstaw
Jeżyny (lub ostrężyny) potrzebują stanowiska w pełnym słońcu, ponieważ tylko tak wydają smaczne, soczyste owoce. Planując dla nich miejsce w ogrodzie, warto pamiętać, że mocno się rozkrzewiają, więc należy im przeznaczyć sporo przestrzeni. Uprawa na solidnym treliażu lub ogrodzeniu z drutu ułatwi ich przycinanie i pielęgnację.
Uprawa jeżyn w skrócie:
-
Wybierz stanowisko w pełnym słońcu z bogatą, dobrze przepuszczalną glebą.
-
Jeżyny wymagają wsparcia – idealne będą solidne poziome druty lub ogrodzenie z drutu.
-
Wybieraj odmiany jeżyny bezkolcowej — są łatwiejsze w pielęgnacji i zbiorach.
-
Pamiętaj, że jeżyny owocują na dwuletnich pędach. Zimą przycinaj na poziomie gruntu wszystkie pędy, które owocowały w bieżącym sezonie.
Jeżyny — jaka ziemia będzie najlepsza?
Wybierz stanowisko w pełnym słońcu i zainstaluj podparcie dla rośliny jeszcze przed jej posadzeniem. W ten sposób unikniesz późniejszego naruszania korzeni. Najlepszy czas na sadzenie jeżyn to wczesna jesień — w ten sposób jeżyny zdążą się dobrze ukorzenić jeszcze przed przyjściem przymrozków, a od wiosny będzie możliwa ich dalsza pielęgnacja.
Zimą przycinaj wszystkie pędy, które owocowały w bieżącym sezonie – jeżyny owocują na dwuletnich pędach. Jak przyciąć jeżyny w okresie spoczynku? Najlepiej przy poziomie gruntu, jednocześnie pozostawiając w całości te, które jeszcze nie owocowały.
Zbiory owoców
Nowo posadzone jeżyny mogą potrzebować 2-3 lat, zanim zaczną owocować. Jeżyny są gotowe do zbioru, gdy osiągną głęboki burgundowo-fioletowy kolor i są słodkie w smaku. Zbieraj tylko dojrzałe owoce, pozostawiając resztę na krzaku. Jeżyny nie dojrzewają po zerwaniu. Dlatego, jeśli zależy nam na obfitych plonach, nie warto się spieszyć.
Choroby jeżyny bezkolcowej
Aby zmniejszyć ryzyko chorób grzybowych lub bakteryjnych, unikaj podlewania liści roślin. Zapewnij odpowiednią wentylację między sadzonkami i regularnie monitoruj ich stan. Najlepszym środkiem ochronnym jest prewencja. Dlatego regularnie używaj do roślin SUBSTRAL Naturen Multi-Insekt Środek Owadobójczy Spray, który ustrzeże Cię przed atakiem mszyc, wielu odmian gąsienic, tarcznikiem i misecznikiem.
Jeśli mimo wszystko Twoje jeżyny będą niepokojąco wyglądać — ich liście zaczną się zwijać i przebarwiać, a gołym okiem nie będzie widać żadnych szkodników — prawdopodobnie odpowiedzialna za to będzie choroba grzybowa. W takim przypadku należy sięgnąć po dedykowane grzybom środki, a także usunąć wszystkie porażone pędy. Uwaga — nie należy ich kompostować, aby nie rozsiewać zarodników grzyba.
Częste pytania o uprawę jeżyn
Dlaczego jeżyny nie dojrzewają?
Jeżyny mogą nie dojrzewać z powodu niedoboru promieni słonecznych. Są one niezbędne do procesu fotosyntezy i wytwarzania cukrów w owocach. Niskie temperatury również mogą opóźniać lub zatrzymywać dojrzewanie, szczególnie w chłodniejszych regionach. Innym czynnikiem może być brak odpowiednich składników odżywczych w glebie, zwłaszcza potasu, który wspomaga rozwój owoców. Dlatego warto wiedzieć jaki nawóz do jeżyny bezkolcowej stosować — np. marki Substral.
Co sadzić obok jeżyny?
Obok jeżyn warto sadzić rośliny wspomagające ich wzrost i zdrowie, takie jak nagietki i aksamitki, które odstraszają szkodniki. Dobrym sąsiedztwem są również maliny, ponieważ mają podobne wymagania glebowe i świetnie współgrają w uprawach jagodowych. Unikaj natomiast sadzenia obok jeżyn roślin o płytkim systemie korzeniowym, takich jak truskawki, które mogą konkurować o wodę i składniki odżywcze.
Termin przesadzania jeżyny bezkolcowej
Najlepszym terminem na przesadzanie jeżyny bezkolcowej jest wczesna wiosna, zanim roślina rozpocznie intensywny wzrost, lub późna jesień, po zakończeniu sezonu wegetacyjnego. Wiosenne przesadzanie daje roślinie czas na ukorzenienie się przed latem, natomiast jesienne pozwala jej przygotować się do nowego sezonu. Ważne jest, aby unikać przesadzania w czasie upałów, gdyż może to osłabić roślinę i utrudnić jej aklimatyzację.
Kiedy niezbędny jest oprysk na jeżyny?
Oprysk na jeżyny jest niezbędny w przypadku wystąpienia chorób grzybowych, takich jak szara pleśń czy antraknoza, które pojawiają się najczęściej w wilgotnych warunkach. Profilaktyczny oprysk warto przeprowadzić wczesną wiosną, zanim roślina wypuści liście, aby zapobiec infekcjom. Oprysk przeciwko szkodnikom, takim jak mszyce czy przędziorki, jest wskazany, gdy zauważysz pierwsze oznaki żerowania, np. deformacje liści lub drobniejsze owoce.
Jak przycinać jeżyny?
Jeżyny należy przycinać regularnie, aby zapewnić zdrowy wzrost i obfite owocowanie. Najlepiej robić to wczesną wiosną lub po zbiorach, usuwając pędy dwuletnie, które już owocowały, ponieważ nie wydadzą owoców w kolejnym sezonie. Warto także przerzedzić młode pędy, pozostawiając 5-7 najsilniejszych, co poprawi cyrkulację powietrza i zmniejszy ryzyko chorób grzybowych.
Podsumowanie
Niewiele jest krzewów owocowych, które dają smaczne owoce, a jednocześnie nie wymagają dużej ilości pracy, takich jak jeżyna bezkolcowa. Najlepsze odmiany potrafią dawać wyjątkowo obfity plon. Sadzenie jeżyny warto zaplanować na wczesną jesień albo na wiosnę. Należy pamiętać, że roślina owocuje na dwuletnich pędach, dlatego w pierwszych latach po posadzeniu wymagana jest cierpliwość. Odpowiednie cięcie jeżyny bezkolcowej, zasilanie jej nawozami i podlewanie sprawi, że w krótkim czasie uzyskamy pyszne, dorodne owoce.
