Odmiany bukszpanu
Bukszpan (Buxus L.), zwany też gryszpanem, to popularny krzew ozdobny, który często jest spotykany w naszych ogrodach w formie żywopłotu lub rzeźb. Ta wiecznie zielona roślina jest dostępna w Polsce w kilku odmianach, a jej uprawa należy do jednych z łatwiejszych. Przeczytaj nasz poradnik, aby dowiedzieć się więcej o sadzeniu, przycinaniu i pielęgnacji bukszpanu.
Do rodziny bukszpanowatych (Buxaceae) zalicza się kilkadziesiąt rodzajów krzewów, które rosną dziko w Ameryce Środkowej i Azji Wschodniej. W Polsce najbardziej powszechny jest bukszpan zwyczajny, wieczniezielony (Buxus sempervirens L.).
Jego najpopularniejsze odmiany to:
- Suffruticosa - jest to odmiana karłowata (rośnie do wysokości 1 metra), która pochodzi z Holandii. Rośnie powoli, jest dość gęsta i często wykorzystywana w ogrodach w stylu francuskim. Najlepiej nadaje się do niskich żywopłotów.
- Elegantissima - ta odmiana świetnie się sprawdza w małych ogrodach lub skalniakach. Rośnie dobrze także w pojemnikach. Należy pamiętać, że jej wzrost jest bardzo powolny, aczkolwiek jej wysokość może sięgnąć nawet 2 metrów.
- Faulkner - odmiana o intensywnym kolorze liści (jasnozielonym) oraz charakterystycznym zapachu kwiatów. Pochodzi z USA i jest to obecnie jedna z najpopularniejszych odmian.
- Marginata - odmiana, która bardzo często jest wykorzystywana w parkach i ogrodach ozdobnych. Ma dość duże, ciemnozielone liście z żółtymi brzegami. Kwitnie na biało. Dorasta do wysokości 2 metrów.
Sadzenie bukszpanu
Kiedy sadzić bukszpan?
Bukszpan można sadzić latem (koniec sierpnia) lub wczesną jesienią (krzewy z odkrytym systemem korzeniowym). Bukszpan kupiony w pojemniku może być sadzony przez cały rok. Niektórzy sadzą także bukszpan wiosną po ustaniu nocnych przymrozków.
Gdzie sadzić bukszpan?
Bukszpan rośnie całkiem dobrze na ziemiach gliniastych oraz wapiennych. Można go także posadzić na podłożu piaszczystym zasilanym kompostem. Ważne, aby ziemia była przepuszczalna o pH 7-8. Stanowisko powinno być lekko zacienione, gdyż bukszpan nie rośnie zbyt dobrze w pełnym słońcu (jego liście szybko się uszkadzają).
Jak sadzić bukszpan?
Jeśli planujemy żywopłot w naszym ogrodzie, to sadzonki krzewu należy posadzić dość gęsto - co najmniej pięć sadzonek na metr kwadratowy. Warto przed posadzeniem wymierzyć dokładnie stanowisko, gdyż pomoże nam to kupić odpowiednią ilość sadzonek. Jeśli chcesz mieć gęsty żywopłot, to potrzebujesz około kilkudziesięciu sadzonek, które sadzi się w dwóch lub trzech rzędach co 15 cm. Przed posadzeniem bukszpanu należy odpowiednio przygotować ziemię: spulchnić oraz zasilić nawozem.
Jak sadzić bukszpan z gałązki?
Bukszpan można także sadzić z gałązki, którą należy wcześniej ukorzenić. Niezdrewniałe pędy najlepiej pobrać latem - wystarczy odciąć młode zielone pędy (około 10 cm) i wsadzić do pojemnika z torfem i piaskiem. Przez całą zimę pędy powinny znajdować się w chłodnym pomieszczeniu (np. piwnicy). Wiosną, gdy się ukorzenią, przesadzamy sadzonki do gruntu.
Co ile sadzić bukszpan?
Jak już wspomniano wcześniej, bukszpan należy sadzić dość gęsto. Wiele zależy też od tego, ile mamy miejsca w ogrodzie. Należy pamiętać, że bukszpan rośnie dość wolno, lecz może osiągnąć wysokość nawet 2 metrów. Najlepiej posadzić kilka sadzonek (np. 5-7) na metr kwadratowy w dwóch lub trzech rzędach w odległości 15-25 cm.
Jak szybko rośnie bukszpan?
Bukszpan to krzew, który rośnie dość wolno. Należy to mieć na uwadze, gdy planujemy posadzić nowy żywopłot - będzie on dość niski przez pierwsze lata. W zależności od gatunku, bukszpan osiąga wysokość 1.5-2 metrów w przeciągu dekady.
Co posadzić obok bukszpanów?
Bukszpan to krzew, który nadaje się do wielu kompozycji ogrodowych. Jest to dość uniwersalna roślina, która pasuje do różnych typów ogrodów. Jej drobne liście są świetnym tłem dla roślin o dużych kwiatach i liściach (np. lilie, klony palmowe, funkie). Bardzo często obok bukszpanu sadzi się róże, które mają podobne wymagania glebowe.
Przesadzanie bukszpanu
Bukszpan całkiem dobrze znosi przesadzanie, chociaż nie jest to częsta praktyka, gdyż posadzony dość gęsto w żywopłocie może sprawić problem podczas przesadzania.
Kiedy przesadzać bukszpan?
Bukszpan najlepiej przesadzać wiosną po ustaniu przymrozków gruntowych. Należy wybrać okres przed pojawieniem się nowych pędów - najczęściej jest to koniec marca i początek kwietnia.
Jak przesadzać bukszpan?
Bukszpan należy okopać wokół bryły korzeniowej i delikatnie wyciągnąć z ziemi. Warto sprawdzić, czy korzenie krzewów nie są zaplątane i czy nie należy ich rozdzielić (z racji gęstego sadzenia). Wyciągnięty krzew sadzimy w nowym miejscu, które wcześniej można wyścielić kompostem. Po przesadzeniu można przyciąć bukszpan, aby nadać mu odpowiedni kształt.
Bukszpan usycha po przesadzeniu
Może się zdarzyć, że po przesadzeniu bukszpan zacznie usychać - jego liście żółkną i krzew zamiera. Wynika to z tego, że każda zmiana miejsca jest szokiem dla rośliny, a zwłaszcza dla starych krzewów. Należy pamiętać, aby nie sadzić bukszpanu w pełnym słońcu, które także powoduje usychanie. Jeśli zauważymy, że nasz krzew żółknie, to należy nieco przyciąć krzew, rozłożyć kompost i obficie podlać. Jeśli chodzi o nawożenie, to można dodać SUBSTRAL Naturen Pokrzywa Stymulator Wzrostu, który wspomoże ukorzenianie się krzewu w nowym miejscu.
Choroby i szkodniki bukszpanu
Mączniak prawdziwy bukszpanu
Mączniak to choroba, którą powoduje grzyb Phyllactinia guttata. Na początku na liściach pojawiają się białe plamy, które później brązowieją. W efekcie porażone liście żółkną i opadają. Chorobie sprzyja duża wilgotność powietrza oraz zaleganie wody na liściach. Więcej o chorobie przeczytasz tutaj.
Zamieranie pędów bukszpanu
Zamieranie pędów także jest spowodowane przez grzyba z rodzaju Volutella buxi. Na liściach pojawiają się plamy, najpierw jasnozielone, później żółte, a na końcu brązowe. Choroba powoduje zamieranie liści i całych pędów.
Zgorzel zgnilakowa bukszpanu
To jedna z najczęstszych chorób grzybowych. Jest dość niebezpieczna, gdyż może doprowadzić do obumarcia całego krzewu. Objawia się odbarwieniem liści (utratą koloru), tzw. chlorozą. Przyczyną choroby jest zbyt wilgotne podłoże.
Ćma bukszpanowa
To szkodnik, którego larwy żerują na liściach. Ćma bukszpanowa zwana także ćmą azjatycką (Cydalima perspectalis) to motyl, który od kilku lat bardzo szybko się rozprzestrzenia w Polsce. Sam owad (dorosły osobnik) nie jest szkodliwy, lecz jego larwy, które później przeobrażają się w gąsienice, które powodują zamieranie całych krzewów. Do ich zwalczania można użyć SUBSTRAL Polysect Bukszpan Środek Owadobójczy, który zapewnia ochronę przez kilka tygodni.
Wzdymacz bukszpanowy
To przedstawiciel roślinożernych roztoczy, które powodują deformacje i odbarwienia liści. Liczne uszkodzenia rośliny wywołane przez te szkodniki sprawiają, że bukszpan usycha i obumiera. W zwalczaniu pomoże Ci SUBSTRAL Mospilan Środek Owadobójczy.