Fasolka szparagowa – sadzenie, uprawa i pielęgnacja

Odmiany fasolki szparagowej

Fasola szparagowa (Phaseolus vulgaris) jest chętnie hodowana w domu, ponieważ jest jedną z najłatwiejszych i najplenniejszych roślin do samodzielnej uprawy. Samo warzywo jest niskokaloryczne o niskim indeksie glikemicznym, bogatym w składniki mineralne i błonnik pokarmowy. Mówi się, że jest typowym przysmakiem lata, ponieważ wtedy pojawia się w sklepach. Najlepiej jednak smakuje fasolka z własnej uprawy, dlatego podpowiadamy, jak i kiedy sadzić fasolkę szparagową oraz jak ją pielęgnować.

Niezależnie od tego, czy sadzimy fasolkę szparagową w rzędach na działce, ogrodzie czy uprawiamy ją w doniczce, mamy do wyboru wiele odmian. Oto kilka najpopularniejszych rodzajów fasoli szparagowej:

• fasola wielokwiatowa “Red Rum” AGM – daje ciężki plon, który dobrze sobie radzi w każdych warunkach pogodowych
• fasola wielokwiatowa “Celebration” AGM – bardzo atrakcyjna, o różowych kwiatach i delikatnych, smacznych strąkach, tzw. fasola bez sznurka
• fasolka szparagowa “Tenderstar” – atrakcyjne różowo-czerwone, dwukolorowe kwiaty i gładkie delikatne strąki bez sznurka
• fasolka szparagowa “Scarlet Emperor” – daje jasnoczerwone kwiaty i masę gładkich ciemnozielonych strąków, które mogą osiągać do 35 cm długości
• fasolka szparagowa “Snowstorm” – białe kwiaty i mnóstwo smacznych strąków
• fasolka szparagowa “Hestia” – odmiana karłowata dorastająca do 45 cm, wysokość idealna do doniczek, nie wymaga podpórek

Jakie narzędzia i sprzęty są potrzebne do uprawy fasolki szparagowej?

Fasolkę szparagową wysiewamy z nasion. Na rynku dostępne są nasiona fasoli na strąki różnej wielkości i zróżnicowane kolorystycznie – od żółtych, przez zielone, po fioletowe. Najczęściej wybierana jest odmiana karłowa, która może osiągnąć od 45 do 60 cm maksymalnie.

Aby wyhodować fasolkę szparagową, będziemy potrzebować:

• nasiona fasoli,
• małe doniczki,
• konstrukcję nośną, czyli podpórki o wysokości 2,4 m,
• sznurek,
• uniwersalny kompost,
• kompost ogrodowy lub dobrze zgniły obornik,
• narzędzia ogrodowe typu szpadel.

Odmiany tyczne fasoli szparagowej osiągają nawet 3 m wysokości, dlatego trzeba je uprawiać przy podporach, po których będą się wspinać. Odmiany karłowate nie wymagają podpórek.

Jak uprawiać fasolkę szparagową?

Bogata, dobrze przepuszczalna gleba w pełnym słońcu jest idealna do sadzenia fasoli szparagowej. Gleba powinna być ciepła, próchnicza i żyzna, o odczynie lekko kwaśnym lub zbliżonym do obojętnego. Nie należy uprawiać fasoli na glebach o wysokim poziomie wody gruntowej. Możemy fasolkę uprawiać również w pojemnikach wypełnionych kompostem uniwersalnym.

Sianie fasolki w doniczkach wykonuje się w połowie wiosny. Wysiew bezpośrednio do gruntu – późną wiosną lub wczesnym latem, zaraz po przymrozkach.

Wysiew fasoli szparagowej do doniczek

1. Napełniamy małe doniczki kompostem uniwersalnym
2. Nożem lub ołówkiem robimy dziurę w kompoście na głębokość 5 cm  i wrzucamy nasiona fasoli. Zasadzamy tylko jedno ziarno na doniczkę, warto więc zasiać kilka doniczek na wypadek, gdyby nasiona nie wykiełkowały lub młode rośliny zostały zjedzone przez ślimaki
3. Przykrywamy kompostem i delikatnie go dociskamy
4. Podlewamy i umieszczamy doniczkę na słonecznym parapecie lub w szklarni. Czekamy, aż nasiona wykiełkują, co powinno zająć około tygodnia
5. Sadzonki powinny rosnąć w pomieszczeniu, aż minie ryzyko mrozu. Dopiero potem możemy je przesadzać. Warto zahartować nasze sadzonki na tydzień przed sadzeniem, przenosząc doniczki na zewnątrz w ciągu dnia i chowając do domu na noc

Wysiew fasoli szparagowej w gruncie

1. Na kilka tygodni przed sadzeniem fasolki do gruntu przekopujemy ziemię i oczyszczamy ją ze wszystkich kamieni i chwastów. Aby poprawić strukturę gleby i drenaż, stosujemy dobrze zgniły obornik albo kompost
2. Grabimy glebę, aby uzyskać równą powierzchnię o lekkiej, kruchej teksturze
3. Umieszczamy wsporniki dla roślin fasoli, np. żerdzie, które powinny być u góry związane, aby tworzyły ramkę w kształcie litery A. Jeżeli skrzyżujemy podpórki na kształt litery X, ułatwi nam to zbieranie ziaren, ponieważ nie wszystkie skupiają się na górze ramy. Rozstawiamy słupki w odległości 45-60 cm od siebie. Jeśli uprawiamy tylko kilka roślin, wigwam z tyczek będzie dobrym podparciem podczas wspinania się
4. Siejemy nasiona fasoli szparagowej na głębokość 5 cm, dając  po dwa nasiona u podstawy każdego słupka
5. Podlewamy regularnie
6. Gdy sadzonki osiągną około 10 cm wysokości, wyrywamy słabszą sadzonkę z każdej pary i wyrzucamy. Zostawioną silniejszą roślinkę obwijamy dookoła tyczki i w razie potrzeby podwiązujemy sznurkiem

Uprawa fasoli szparagowej w pojemnikach

1. Jeśli brakuje nam miejsca, fasolkę szparagową możemy uprawiać w pojemnikach. Wybierzmy tylko odmiany karłowate
2. Pojemnik o średnicy co najmniej 30 cm z otworami drenażowymi wypełniamy uniwersalnym kompostem
3. Nasiona wysiewamy na głębokość 5 cm bezpośrednio do kompostu lub wkładamy sadzonki wcześniej zasiane w doniczkach, kiedy osiągnęły wysokość około 10 cm (przesadzenie powinniśmy zrobić w połowie wiosny)
4. Regularnie podlewamy i karmimy rośliny pożywką z dużą ilością  potasu raz na dwa tygodnie, gdy zauważymy, że kwiaty się zawiązują.

Jak pielęgnować fasolkę szparagową?

Fasola sama owija się wokół podpór, ale początkowo może być konieczne przywiązanie młodych sadzonek do tyczek. Gdy rośliny sięgną wierzchołków podpór, odsuwamy je, co zachęci rośliny do wypuszczenia pędów bocznych i większej produkcji.

Fasolkę podlewamy regularnie, ponieważ roślina jest wrażliwa na niedobór wody. Zadbajmy o to szczególnie w okresach suszy i kiedy zawiązują się kwiaty (gdy rozwijają się w fasolę).

Upał i suche powietrze mogą spowodować opadnięcie kwiatów, przez co nie dojdzie do wykształcenia strąków fasoli. Pomoże tu systematyczne podlewanie. Zwykle problem też ustępuje samoistnie, gdy wraca chłodniejsza pogoda.

Jak i kiedy zbierać fasolkę szparagową?

Fasolkę szparagową zbieramy, gdy strąki osiągną 15-20 cm długości, jeszcze zanim zaczną pęcznieć. Zbieranie fasoli zachęca roślinę do większej produkcji, dlatego warto zbierać ją co kilka dni.

Strąki fasoli szparagowej wysianej na początku czerwca zbiera się w pierwszej lub drugiej dekadzie sierpnia.

Możliwe problemy, szkodniki i choroby w uprawie fasolki szparagowej

Jak każda roślina, fasolka szparagowa narażona jest na atak szkodników i różnych chorób. Naturalne drapieżniki, takie jak biedronki, pomogą zwalczyć inwazję niepożądanych owadów, głównie mszyc. Rośliny możemy chronić, stosując oprysk pestycydami – upewnijmy się najpierw, czy mogą być stosowane na jadalnych roślinach. Nie opryskujemy roślin, kiedy są w fazie kwitnienia.

Choroby fasolki szparagowej przeważnie mają podłoże grzybicze. Pomocne może tu być profilaktyczne opryskiwanie (średnio co 10 dni, do 2-3 razy) zalecanymi środkami do uprawy warzyw zgodnie z programem ochrony roślin. Zaleca się preparaty naturalne i ekologiczne.

Ślimaki

Chronimy młode rośliny przed ślimakami, używając zmiażdżonych skorupek jaj, piwnych pułapek, miedzianej blachy, którą obwiązujemy doniczkę, lub stosując sklepowe preparaty do zwalczania ślimaków, np. Ślimakol.

Mszyce

Na młodych pędach fasolki szparagowej często pojawiają się kolonie mszyc, które mogą zakłócać wzrost rośliny. Dlatego konieczne jest systematyczne sprawdzanie roślin i ręczne usuwanie owadów. Pomocne jest również opłukiwanie rośliny pod prysznicem lub wężem ogrodowym. Przy dużej inwazji pomoże środek na mszyce Polysect.

Poczytaj więcej: Mszyce – zmora każdego ogrodnika.

Rdza fasoli

Popularna choroba grzybicza atakująca fasolkę objawiająca się żółtawymi bądź brunatnymi plamami na liściach, rzadziej na strąkach i pędach. Z czasem na plamach pojawiają się czarne uwypuklenia (są to zarodniki grzyba). Gdy tylko zauważymy pierwsze porażone rośliny, należy natychmiast je usunąć z uprawy. Aby zwiększyć odporność roślin fasoli strączkowej na porażenie rdzą, zaleca się nawożenie nawozami fosforowymi i potasowymi, np. nawozem do ogrodu od Substral.