Groszek pachnący – wysiew, uprawa i pielęgnacja

Odmiany groszku pachnącego

Groszek kojarzymy głównie z kuleczkami, które stosujemy w kuchni jako dodatek do wielu dań. Jest jednak inna odmiana jak groszek pachnący (Lathyrus odoratus). Nie dajmy się jednak zwieść nazewnictwu! Nasion groszku pachnącego nie należy jeść. Jest to roślina ozdobna, jednoroczna, która w środowisku naturalnym występuje w krajach basenu Morza Śródziemnomorskiego.

Wiotkie pędy groszku pachnącego osiągają nawet 2 metry wysokości, a same kwiaty mają lekką motylkowatą budowę. Dzięki temu, że skala barw kwiatów jest duża (mamy kwiaty białe, fioletowe, różowe, niebieskie, czerwone; istnieją też odmiany dwubarwne) i wydzielają mocny zapach, są chętnie uprawiane w ogrodach. Groszek pachnący pięknie prezentuje się na balkonie i tarasie.

Najciekawsze odmiany groszku pachnącego to:

• groszek pachnący „Kenneth” –  intensywnie czerwone kwiaty, wysokość ok. 2,5 m;
• groszek pachnący „America” – biało-czerwone kwiaty, wysokość ok. 1,2 m;
• groszek pachnący „Senator” – kremowe kwiaty zdobione marmurkowym wzorkiem w odcieniu bordo i fioletu, wysokość ok. 1,2 m;
• groszek pachnący „Beaujolais” – ciemnobordowe kwiaty, wysokość 1,2 m;
• groszek pachnący „Villa Roma White” - białe kwiaty, wysokość do 30 cm;
• groszek pachnący „Pink Cupid” – biało-różowe kwiaty, wysokość ok. 20 cm.

Rośliną podobną do groszku wonnego jest groszek szerokolistny, również należący do rodziny motylkowatych. Jest jednak rośliną wieloletnią i bezwonną, zatem nie roztacza typowego dla groszku pachnącego zapachu. Obsadza się nim niewielkie płotki i altanki, pojawia się też często jako ozdoba barierek balkonowych.

Jakie narzędzia i sprzęty są potrzebne do uprawy groszku pachnącego?

Groszek pachnący jest rośliną łatwą w uprawie, pod warunkiem, że zapewnimy jej odpowiednie warunki. Najlepszym stanowiskiem będzie miejsce osłonięte od wiatru, żyzne, próchnicze i lekko wilgotne.
Czego potrzebujemy do uprawy groszku pachnącego:

• podłoże bogate w wapń o obojętnym bądź zasadowym odczynie pH,
• masa organiczna do polepszenia własności ziemi przed wysiewem,
• nawóz do odżywiania roślin co 2-3 tygodnie z niską zawartością azotu,
• nasiona groszku pachnącego,
• długie doniczki,
• nóż do drążenia dziurek w ziemi oraz odłupywania grubych osłonek na nasionach,
• podpórki, np. w formie kijków.

Nasiona groszku pachnącego dostaniemy w sklepach nasiennych i w dziale ogrodniczym marketów budowlanych.

Jak uprawiać groszek pachnący?

Pachnący groszek pnący lubi stanowiska słoneczne oraz ciepłe i żyzne podłoże, bogate w wapń, o obojętnym lub zasadowym pH. Gleba powinna być przepuszczalna i zawsze lekko wilgotna.

Jak wysiewać i uprawiać groszek pachnący:

1. Groszek ozdobny nie lubi gleb suchych, podmokłych i zimnych, ponieważ słabo na nich kiełkuje i źle rośnie. Dlatego też przed wysiewem nasion i sadzeniem groszku należy polepszyć glebę kompostem lub masą organiczną, która pomoże utrzymać odpowiedni poziom wilgoci.
2. Roślinę warto nawozić co 2-3 tygodnie nawozami o niskiej zawartości azotu. W czasie suszy zaleca się regularne podlewanie.
3. Dla najlepszych wyników należy wysiewać nasiona groszku pachnącego w długich doniczkach wypełnionych dobrym kompostem. Inną opcją jest wysiew nasion groszku bezpośrednio do ziemi w marcu, kwietniu, a nawet w maju, ale efekty kwitnienia mogą być gorsze niż przy wcześniejszym siewie.
4. Nasiona siejemy pojedynczo w doniczkach 9 cm lub wykładamy 5-7 nasion do większej doniczki 12,5 cm. Jeżeli wysiewamy kilka nasion w jednej doniczce, rośliny przesadzamy do pojedynczych doniczek 9 cm, gdy osiągną wysokość około 5 cm. Do kiełkowania nasiona potrzebują temperatury około 15°C.

Niektóre odmiany groszku pachnącego mają twardą osłonkę na nasionach, przez co mogą mieć trudności z wykiełkowaniem. Jest na to rada: wystarczy odłupać część twardej okrywy nasiennej ostrym nożem. W tym celu robimy małe i płytkie nacięcie. Nie należy moczyć nasion w wodzie, ponieważ może to doprowadzić do gnicia.

Kiedy sadzić groszek pachnący?

Wysiew wykonujemy w marcu bądź kwietniu (najlepiej w połowie marca), a pojemniki ustawiamy w widnym miejscu w mieszkaniu. Możemy również siać pachnący groszek do doniczek w październiku lub listopadzie, a następnie zimować młode rośliny w nieogrzewanej szklarni. Dzięki temu rośliny zakwitną wcześniej i szybciej będziemy cieszyć się ich feerią barw i przyjemnym zapachem.

Gdzie sadzić groszek pachnący?

Ta pnąca się roślina sprawdzi się w każdym ogrodzie, zarówno przydomowym, jak i miejskim. Będzie pięknie się prezentować przy ścianach, siatce i innych ogrodzeniach. Ozdobi również dziedziniec czy rabaty kwiatowe. Nadaje się na balkony, tarasy i do skrzynek okiennych. Karłowate i krzaczaste odmiany groszku pachnącego sprawdzą się świetnie w doniczkach, wiszących koszach, a nawet jako roślina okrywowa.

Uprawa groszku w formie kordonów, czyli system winoroślowy

Kształtowanie kordonów to częsta praktyka wśród profesjonalnych ogrodników, którzy regularnie wystawiają swoje rośliny. Ta technika zapewnia najlepsze i najwyższej jakości kwiaty, jednakże jest dość pracochłonna.

W systemie kordonowym groszek pachnący pnący jest uprawiany jako roślina o jednej łodydze, która przywiązywana jest do pojedynczych kijków z bambusa. Wszystkie boczne pędy i wąsy są ostrożnie usuwane, gdy się tylko uformują, dzięki czemu cała energia rośliny jest wkładana w wytwarzanie kwiatów.

Możemy formować kordon ukośny, który jest jedną z najbardziej atrakcyjnych form uprawy roślin, wystarczy rośliny poprowadzić pod kątem 45 stopni zamiast pionowo. Mogą być sadzone przy murze, ścianie albo po prostu przywiązane do poziomych linek.

Uprawa groszku pachnącego w stylu kordonu polecana jest przy mniejszych ogrodach, bo zajmuje wtedy mniej miejsca.

Jak pielęgnować groszek pachnący?

Gdy groszek ozdobny osiągnie około 7,5-10 cm wysokości, należy obciąć wierzchołki, aby zachęcić roślinę do rozgałęzienia i rozkrzewienia. Tym sposobem uzyskamy większą liczbę kwiatów.

Jeżeli zimujemy rośliny, to sadzimy je w połowie wiosny. Rośliny wysiewane wczesną wiosną sadzimy w ogrodzie późną wiosną lub wczesnym latem, upewniając się, że nabrały odporności. Groszek pachnący może wymagać ochrony przed zimnem i późnymi mrozami, dlatego najlepiej poczekać do ostatniego wiosennego przymrozku. Rośliny sadzimy w odstępach 20-30 cm. Następnie dokładnie polewamy, aby dobrze się osadziły.

Pamiętajmy o ich regularnym nawożeniu przez całe lato, najlepiej nawozem bogatym w potas, który pobudza ciągłe kwitnienie. Ważnym zabiegiem jest też odchwaszczanie, zwłaszcza w początkowym etapie wzrostu.

Kwiaty powinno się ciąć często, jak tylko staną się gotowe, zanim zwiędną i wytworzą strąki nasion. W przeciwnym razie przestaną kwitnąć. Wysychanie, susza i stres związany ze skokami temperatur powodują opadanie pąków kwiatowych.

Groszek wonny to pnącze, które wymaga oparcia. Inaczej poskłada się na ziemi i nie osiągnie wymaganej wysokości. Możemy pozostawić rośliny same sobie i pozwolić im osiągnąć naturalny wygląd, jednak zdecydowanie lepiej jest zastosować podpórki, które pozwolą nam wymodelować ich wygląd. Jako podpora dla groszku pachnącego sprawdzą się wszelkie słupki, kratki, podpory siatkowe czy też podpórki wykonane z drewna lub bambusa.

Jak i kiedy zbierać groszek pachnący?

Groszek pachnący uprawiany jest głównie na kwiat cięty. Kwiatostany ścinamy, gdy mają 4-5 całkowicie rozwiniętych kwiatów. Im więcej kwiatów obcinamy, tym dłużej i obficiej nasz groszek będzie kwitnąć.

Kiedy kwitnie groszek pachnący? Roślina kwitnie dosyć krótko, bo od czerwca do sierpnia. Groszek pachnący standardowo zakwita po 8 tygodniach od siewu i kwitnie następne 8 tygodni. Możemy jednak wysiewać groszek partiami, np. co 2 tygodnie, aby cieszyć się dłuższym okresem kwitnienia. Ten prosty zabieg sprawi, że będziemy mieć kwiaty przez całe lato i jesień, aż do przymrozków.

Możliwe problemy, szkodniki i choroby w uprawie groszku pachnącego

Groszek pachnący narażony jest na choroby grzybicze, zwłaszcza kiedy liście rośliny są zraszane podczas nawadniania lub też podlewamy je wieczorem. Wśród najczęstszych chorób wymienia się mączniaka prawdziwego oraz mączniaka rzekomego. W początkowej fazie choroby mogą pomóc naturalne sposoby jak stosowanie wyciągów takich ziół jak skrzyp polny czy krwawnik pospolity.

Szkodniki zagrażające uprawie groszku to m.in. gryzonie, które wyjadają nasiona, oraz ślimaki, które wyjadają siewki. Ponadto roślinom mogą zagrażać mszyce i wciornastki.

Mączniak prawdziwy

Na liściach pojawiają się plamy pokryte białą, watowatą grzybnią. Porażone liście marszczą się i zwijają ku dołowi. Przeważnie choroba dopada groszek pachnący w wilgotne i ciepłe lato, szczególnie przy dużym zagęszczeniu roślin. Na bieżąco należy usuwać porażone części roślin, a gdy choroba jest mocno zaawansowana, należy zastosować środek chemiczny.

Mączniak rzekomy

Choroba powodowana przez grzyby Bremia sp. Jeżeli na liściach pojawiają się czerwonawe lub brązowe plamy od strony zewnętrznej, a od spodu biały, mączasty nalot, może to być mączniak rzekomy. Roślinę najlepiej spryskać środkiem chemicznym.

Mszyce

Wśród popularnych szkodników atakujących groszek pachnący są mszyce, czyli małe zielone, czarne lub żółto-zielone owady. Ich obecność sygnalizuje kleista substancja, która jest pożywką dla szarej pleśni. Naturalnym sposobem ochrony przed mszycami jest zasadzenie obok groszku pachnącego roślin wydzielających silny aromat, jak na przykład bazylia, mięta czy czosnek. Możemy wykonywać również oprysk z czosnku oraz usuwać owady ręcznie. Jeżeli to nie zadziała – warto zastosować opryski chemiczne.