Uprawa imbiru - jak sadzić imbir w domu

Imbir lekarski (Zingiber officinale) to pochodząca z Melanezji roślina dorastająca do około 1-1,3 m wysokości. Ma ciemnozielone, lancetowate liście oraz żółtofioletowe kwiaty przypominające kształtem kłosy. Charakterystyczne podziemne kłącze pokryte jest delikatną, beżową lub jasnobrązową skórką. Jego wnętrze ma charakterystyczny zapach i smak.  

Młode kłącza, mające mniej niż 6 miesięcy, są jedzone na surowo, marynowane lub kandyzowane. Starsze są wykorzystywane jako przyprawa po wysuszeniu i zmieleniu. 

W Polsce imbir uprawia się najczęściej w domu w doniczkach. Ze względnu na to, że imbir pochodzi z innej strefy klimatycznej, jego uprawa w ogrodzie w polskich warunkach jest utrudniona. Zbyt surowy klimat hamuje jego wzrost. 

Wybór odpowiedniego gatunku imbiru

Obecnie uprawia się ponad sto gatunków imbiru. Część z nich znajduje zastosowanie jedynie jako roślina ozdobna. Jednak również jadalny imbir lekarski posiada duże walory dekoracyjne. W polskich warunkach może być on sadzony w pojemnikach - długi okres wegetacji oraz wymagania dotyczące temperatury sprawiają, że w naszym klimacie nie przetrwa on w gruncie. 

Do sadzenia należy wybierać świeże kłącza bez uszkodzeń czy pleśni. Najlepiej, jeśli na rozgałęzieniach znajdują się widoczne oczka, z których będą wyrastać pędy. Tak wybrane kłącze znacznie zwiększa szanse na zdrowy wzrost rośliny. 

Wśród jego wielu rodzajów wyróżniamy m.in. imbir cytwarowy, japoński, lekarski, żółty, malajski. 

Warunki potrzebne do uprawy imbiru 

Imbir najlepiej rośnie w szerokich i płytkich doniczkach z otworami odpływowymi oraz grubą warstwą drenażową. Przyjmuje się, że na każde kłącze potrzebne jest minimum 20 cm średnicy doniczki.  Imbir jest rośliną ciepłolubną, pochodzącą z rejonów tropikalnych. Z tego powodu należy jej zapewnić warunki zbliżone do naturalnych.  

Podłoże powinno być lekkie, żyzne, przepuszczalne, z dużą zawartością próchnicy, o pH zbliżonym do obojętnego. Dobrze sprawdzi się podłoże uniwersalne wymieszane z gruboziarnistym piaskiem, perlitem lub wermikulitem. W okresie intensywnego wzrostu należy stosować odpowiednie nawozy organiczne. 

Nasłonecznienie imbiru podczas uprawy

Idealne stanowisko dla imbiru powinno być jasne i dobrze doświetlone. Musi być on umieszczony w miejscu, w którym przez 2-5 godzin na dobę pada bezpośrednie światło słoneczne, nieco jednak rozproszone, na przykład za pomocą firanki. Zbyt ostre, pełne słońce nie jest dla tej rośliny korzystne. Należy zadbać także, by stanowisko, w którym ma rosnąć, było osłonięte od wiatru, który może uszkadzać liście i delikatne pędy. 

Jaka temperatura i wilgotność do uprawy imbiru?

Imbir wymaga wysokiej temperatury, najlepiej około 22-25 stopni Celsjusza. Konieczne jest także zapewnienie mu stosunkowo wysokiej wilgotności powietrza. W tym celu doniczki można stawiać na tacach, na których znajduje się mokry keramzyt lub zastosować nawilżacz powietrza. W warunkach domowych nie powinno się zraszać roślin - może to prowadzić do gnicia dopiero rozwijających się liści.

Kiedy sadzić imbir? 

Imbir jest rośliną o stosunkowo długim okresie wegetacji. Z tego powodu najlepszym terminem na jego sadzenie jest początek stycznia - samo kiełkowanie nierzadko trwa 6-8 tygodni.  

Przy tak wczesnym terminie sadzenia imbiru można wspomóc jego rozwój poprzez stosowanie specjalnych lamp typu grow. Emitują one światło o długości fali stymulującej wzrost. Najczęściej stosowane są przez miłośników egzotycznych, wieloletnich gatunków, które wymagają dłuższego dnia, niż te, które występują podczas polskiej zimy, i doskonale sprawdzą się przy amatorskiej uprawie imbiru. 

Kłącza imbiru mogą być sadzone także na przedwiośniu - w lutym lub na początku marca - pod warunkiem, że doniczka będzie trzymana w widnym miejscu, w pomieszczeniu o stałej temperaturze 22-24 st. C. Wówczas po około miesiącu powinny pojawić się pierwsze kiełki. Należy jednak pamiętać, że im wcześniej imbir zostanie posadzony, tym bardziej dorodne kłącza wykształci. 

Jak sadzić imbir w domu? 

Do uprawy w doniczkach najlepiej wykorzystać kłącza imbiru zakupione w sklepie z żywnością ekologiczną. Te dostępne w marketach mogą być zabezpieczone substancjami hamującymi wzrost, co może spowolnić kiełkowanie. Należy wybierać jędrne, zdrowe egzemplarze. Nadgniłe lub zbutwiałe nie nadają się do uprawy.  

Przygotowanie sadzonki imbiru

Przed sadzeniem kłącze imbiru warto namoczyć w wodzie przez około 1-2 dni. Dotyczy to zwłaszcza egzemplarzy wyschniętych lub kupionych w markecie - moczenie pozwoli wówczas pozbyć się części hamujących kiełkowanie środków. 

Wybór odpowiedniej doniczki 

Doniczkę należy okryć przezroczystą folią, tworząc swego rodzaju “szklarnię” i umieścić na parapecie, najlepiej w pobliżu źródła ciepła zapewniającego temperaturę około 25 stopni Celsjusza. 

Przygotowanie podłoża do uprawy imbiru

Kawałki kłącza należy ułożyć poziomo, a następnie przykryć około 2 cm warstwą ziemi i podlać dużą ilością wody. Po zauważeniu pierwszych pędów należy zdjąć folię. Na tym etapie należy pamiętać o regularnym podlewaniu i zapewnieniu odpowiednio wilgotnego powietrza. Konieczne jest dbanie o to, by ziemia, w której rośnie imbir była stale wilgotna - nie toleruje on przesuszonego podłoża, które jednak nie powinno być zbyt mokre. Gotową ziemię do imbiru możemy kupić w sklepie, np. SUBSTRAL Gotowe Podłoże do Owoców i Warzyw.  

Sadzenie imbiru 

Małe kłącze może być posadzone w całości. Większe warto podzielić na mniejsze kawałki. Powinny mieć one grubość około 3 cm; dodatkowo należy je dzielić w taki sposób, by na każdym kawałku znajdowało się przynajmniej jedno “oczko”. Następnie kawałki należy odłożyć na około 1-2 dni, by nieco przeschło. Dzięki temu tkanki w miejscu cięcia przyschną, co zapobiegnie gniciu po włożeniu do ziemi. 

Pielęgnacja i nawożenie imbiru 

Do zdrowego wzrostu imbir potrzebuje stale wilgotnego podłoża, w którym nie zalega jednak woda. Rośliny należy podlewać, gdy wierzchnia warstwa podłoża przeschnie. Przy tej czynności konieczny jest umiar - całkowite nasączenie ziemi wodą może stać się przyczyną szybkiego gnicia kłączy. Dlatego tak ważny jest również dobry drenaż w doniczce. 

Liście imbiru są długie, cienkie i skierowane ku górze. Latem na pędach wyrastają efektowne, kłosowate kwiatostany o czerwonawym, fioletowym lub żółtym kolorze - tylko jeden na każdym pędzie. 

Imbir nie wymaga przycinania, ale by zapewnić mu bardziej atrakcyjny wygląd, należy usuwać przekwitłe kwiatostany. Dodatkowo obcinanie martwych części rośliny sprawia, że jej zdrowe fragmenty otrzymają więcej składników odżywczych.  

Bezwzględnie usuwać należy też liście z szarymi lub czarnymi plamami, będące objawami choroby. Ich pozostawienie na roślinie może prowadzić do jej osłabienia i rozprzestrzeniania patogenów. 

Nawożenie imbiru

Imbir należy do stosunkowo wolno rosnących roślin, szczególnie w innych warunkach niż naturalne. Aby zapewnić roślinie zdrowy rozwój, oprócz odpowiedniego stanowiska należy zadbać też o odpowiednie nawożenie. 

W początkowym okresie wzrostu, nawożenie imbiru nie jest konieczne, pod warunkiem posadzenia kłączy w żyznej, zasilonej kompostem ziemi. Należy jednak cały czas obserwować roślinę. Pojawienie się żółtych przebarwień na liściach może świadczyć o niedoborze składników pokarmowych. W takiej sytuacji warto do wody przeznaczonej do podlewania dodać nieco płynnego nawozu, np. SUBSTRAL Organiczny Nawóz w Płynie do Owoców i Warzyw.  

W czasie intensywnego wzrostu imbir wymaga regularnego nawożenia. Aby stworzyć grube, zdrowe kłącza potrzebuje wielu składników odżywczych. Dlatego wiosną i latem należy zasilać go naturalnym nawozem, a raz w miesiącu dodatkowo nawozem mineralnym. 

Latem, gdy temperatury rosną, do pojemnika, w którym rośnie imbir, można dodać nieco granulowanego obornika. 

Możliwe problemy, szkodniki i choroby w uprawie imbiru 

Imbir, podobnie jak inne rośliny wyrastające z kłączy, jest stosunkowo podatny na takie choroby jak miękka zgnilizna, sucha zgnilizna, a także zarazy i więdnięcie bakteryjne. 

Choć sama roślina jest łatwa w uprawie, może stać się łupem takich szkodników jak omacnica prosowianka. Zapada także na choroby wywoływane przez grzyby lub nicienie. 

Choroby grzybowe atakują imbir, gdy przez długi czas ziemia jest zbyt mokra. W rezultacie kłącze staje się miękkie i wygląda, jakby gniło. W celu uniknięcia tego problemu ziemia musi nieco wyschnąć przed każdym kolejnym podlewaniem. Należy również pilnować, by nie podlewać imbiru zbyt dużą ilością wody. Dodatkową profilaktyką jest zastosowanie preparatów zawierających siarkę lub miedź. Zabiegi te należy wykonywać wiosną. 

Nicienie powodują uszkodzenie korzeni imbiru. Drążą w nich mikroskopijne otwory i żywią się sokami rośliny. Objawami mogącymi świadczyć o obecności nicieni jest zahamowanie wzrostu, wykrzywienie pędów i odbarwienie liści, które stają się bladozielone lub żółte. W takiej sytuacji pomocne jest stosowanie specjalistycznych preparatów przeciwko nicieniom glebowym. Uprawiając imbir w większych pojemnikach można stworzyć także efektowne, ozdobne kompozycje z aksamitkami lub nagietkami. Rośliny te odstraszają nicienie, co sprzyja zdrowemu rozwojowi innych znajdujących się w pobliżu gatunków, w tym imbiru. 

Imbir – najczęściej zadawane pytania i odpowiedzi 

Jakie zastosowanie ma imbir?

Imbir stosuje się głównie w kuchni, a także w medycynie. Najczęściej wykorzystujemy go jako przyprawę do herbat, sałatek deserów oraz dań typu curry. W medycynie tradycyjnej jest stosowany przy dolegliwościach żołądkowych oraz przeziębieniach.  

Lecznicze właściwości imbiru 

Imbir od stuleci jest wykorzystywany przy różnych schorzeniach układu pokarmowego, m.in. przy zatruciach, gdyż wzmaga produkcję soków trawiennych, działa rozkurczowo, a także uśmierza ból żołądka. Zalecany jest kobietom w ciąży przy porannych mdłościach.  

Zimowanie imbiru 

Imbir można przezimować w glebie. W tym celu doniczka powinna być przeniesiona do pomieszczenia z niższą temperaturą - około 8-10 stopni Celsjusza. W okresie zimowym imbir nie powinien być podlewany. Dopiero na przełomie lutego i marca należy przesadzić go do nowej, większej doniczki ze świeżym podłożem i postępować tak samo, jak przy poprzednim kiełkowaniu rośliny.