Uprawa kocimiętki w domu i ogrodzie
Kocimiętka jest rośliną powszechnie znaną ze swojego silnego oddziaływania na koty. To właśnie tej niecodziennej właściwości zawdzięcza nazwę. Nie jest to jednak jej jedyna wartościowa cecha. Kocimiętka doskonale sprawdza się jako ozdobna i użytkowa roślina ogrodowa. Początkujący ogrodnicy docenią jej niewielkie wymagania. Sprawdź, czym wyróżnia się ta bylina i jakie korzyści przynosi uprawa kocimiętki.
Odmiany kocimiętki
Kocimiętka jest gatunkiem byliny, której łacińska nazwa brzmi Nepeta. Najczęściej przybiera formę gęstego krzewu z liśćmi o sercowatym kształcie. Jej wygląd może różnić się w zależności od podgatunku. Do najpopularniejszych odmian kocimiętki należą:
- Kocimiętka Mussina (łac. Nepeta Mussini) - ta odmiana w miarę wzrostu formuje gęste kępy o mocno rozgałęzionych pędach i szaro-zielonych listkach z ząbkowanymi brzegami. Roślina osiąga od 30 do 50 cm wysokości. Jej drobne kwiaty w fioletowo-niebieskim kolorze tworzą kłosy. Okres kwitnięcia kocimiętki Mussina przypada na miesiące od maja do września.
- Kocimiętka właściwa (łac. Nepeta Cataria L.) jest odmianą dorastającą do 120 cm wysokości. Jej liście mają kolor szaro-zielony i są w charakterystycznym dla gatunku, sercowatym kształcie. Powierzchnia liści jest omszona i pokarbowana, a brzegi ząbkowane. Kocimiętka właściwa kwitnie od czerwca do września. Drobne kwiaty mają barwę różowo-fioletową i są rozmieszone wokół pędu, tworząc kwiatostan w formie nibyokółki.
- Kocimiętka cytrynowa (łac. Nepeta Cataria Citriodora) przypomina kocimiętkę właściwą. Dorasta do 80 cm wysokości. Charakteryzuje się niewielkimi, lecz efektownymi białymi kwiatami, pokrytymi różowymi lub fioletowymi żyłkami. Kwitnie od czerwca do września.
- Kocimiętka żyłkowana Blue Moon (łac. Nepeta Nervosa Blue Moon) jest odmianą o wyjątkowo atrakcyjnym wyglądzie. Kwiaty w wyrazistym, lawendowo-niebieskim kolorze tworzą bujne kwiatostany. Dorosłe okazy osiągają do 40 cm wysokości.
Niektóre odmiany kocimiętki rosną również dziko. Można spotkać je przy poboczach dróg, na polach uprawnych, w zaroślach oraz innych nasłonecznionych stanowiskach. Jest to jednak mniej atrakcyjna wizualnie kocimiętka. Odmiany do ogrodu odznaczają się ciekawszym wyglądem.
Wymagania kocimiętki
Kocimiętka jest wdzięczną rośliną o niewygórowanych wymaganiach. Obfite plony można uzyskać nawet w warunkach niezbyt korzystnych dla innych roślin. Kocimiętka doskonale wypełni przestrzenie między bardziej kapryśnymi i delikatnymi gatunkami.
Temperatura
Kocimiętka odznacza się wysoką odpornością na niskie temperatury. Część odmian jest w pełni mrozoodporna.
Nasłonecznienie
Większość odmian kocimiętki preferuje nasłonecznione stanowiska. Dzięki dostępowi do promieni słonecznych bylina obficie kwitnie. W półcieniu również będzie się rozrastać, jednak jej pędy mogą mieć tendencję do pokładania.
Nawadnianie
Kocimiętka należy do roślin o dość wysokiej odporności na brak wody. Dorosłych okazów nie trzeba podlewać zbyt często. Nawodnienia mogą wymagać jedynie w stanie utrzymującego się przez wiele dni braku opadów. Również wtedy warto pamiętać, by kocimiętkę podlać, dopiero gdy ziemia wokół niej całkiem wyschnie. Nieco inaczej wygląda kwestia podlewania młodych roślin. Bezpośrednio po wysadzeniu należy nawadniać je co kilka dni. Ułatwi to ukorzenienie się kocimiętki i przyspieszy adaptację w nowym miejscu.
Gleba
Kocimiętka nie ma specjalnych wymagań dotyczących podłoża, na którym będzie rosła. Wystarczy, by nie było zbyt mokre i ciężkie. Kocimiętka w ogrodzie najlepiej czuje się na lekkiej i przepuszczalnej glebie. Idealne dla tej byliny jest podłoże iglaste o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego. Można użyć np. SUBSTRAL Gotowe podłoże uniwersalne.
Jak uprawiać kocimiętkę w domu i ogrodzie?
Niewielkie wymagania to jedna z zalet, którymi wyróżnia się kocimiętka. Uprawa tej byliny jest dzięki temu możliwa nie tylko w ogrodzie, ale także na balkonie i tarasie. Nawet na niewielkich przestrzeniach nie będzie trudna ani kłopotliwa. Wystarczy przestrzegać kilku prostych zasad, by cieszyć się bujnie rozkrzewiającą się rośliną i jej uroczymi kwiatami.
Sadzenie kocimiętki
Kocimiętka to roślina samosiewna. Niekiedy samosiew przebiega tak intensywnie, że trzeba ograniczać populację kocimiętki, co na szczęście nie jest trudne. Kocimiętkę można sadzić w formie kupionych w sklepie ogrodniczym lub samodzielnie przygotowanych sadzonek. Przed umieszczeniem ich w gruncie, należy obficie zwilżyć korzenie wodą.
Kocimiętkę gruncie można sadzić zarówno wiosną, jak i jesienią. Należy jednak upewnić się, czy nie zapowiada się na przymrozki. Niskie temperatury mogłyby poważnie zaszkodzić młodym sadzonkom. Optymalnym terminem sadzenia kocimiętki jest druga połowa maja.
Nawożenie kocimiętki
Nawożenie, podobnie jak w przypadku ziół, nie jest niezbędne do prawidłowego wzrostu kocimiętki. Zbyt żyzna gleba może wręcz zaszkodzić i sprawić, że roślina straci swój zwarty pokrój. Jej niewielkie potrzeby można w zupełności zaspokoić corocznym zasileniem, np. SUBSTRAL Naturen Podłoże organiczne Terra Humus do Ziół.
Rozmnażanie kocimiętki
Kocimiętkę można rozmnażać we własnym zakresie. Z tym wyzwaniem poradzą sobie również ogrodnicy o niewielkim doświadczeniu. Rozmnażanie przez podział można przeprowadzić na mocno rozkrzewionej roślinie. Zabieg ten jest podwójnie korzystny, ponieważ pozwala nie tylko na pozyskanie nowych egzemplarzy kocimiętki, ale również odnawia bryłę korzeniową. Tym samym powoduje, że bylina szybciej rośnie. Podział można przeprowadzić wczesną wiosną lub jesienią. Po wykopaniu rośliny należy ją delikatnie podzielić. Przed ponownym umieszczeniem w ziemi warto bryłę korzeniową obficie podlać wodą. Zabieg można powtarzać co 3-4 lata.
Jak dbać o kocimiętkę?
Dbanie o kocimiętkę nie jest problematyczne. Dzięki niewielkim wymaganiom obfite plony można osiągnąć bez stosowania skomplikowanych zabiegów pielęgnacyjnych. Warto jednak pamiętać o kilku prostych czynnościach, które sprawią, że kocimiętka będzie cieszyła doskonałą kondycją.
Przycinanie pędów
Jednym z podstawowych zabiegów jest przycinanie. Wykonanie go w odpowiednim czasie i zakresie wpłynie na lepszy wygląd rośliny. Cięcie w okresie kwitnienia sprawi, że bylina będzie bardziej obficie kwitła. Usuwać należy przekwitłe kwiaty. Pozbycie się ich odciąży kocimiętkę i pomoże skierować jej energię na zwiększenie ilości nowych kwiatostanów. W okresie drugiego kwitnienia również warto przycinać kwiaty, by zapobiec powstaniu nasion. Ograniczy to samoistne rozsiewanie się kocimiętki. Przycinanie pędów jest także skutecznym sposobem na odmłodzenie rośliny. Oprócz przycinania, należy regularnie usuwać pojawiające się chwasty.
Zimowanie kocimiętki
Choć wiele odmian kocimiętki jest mrozoodporna, warto zabezpieczyć rośliny przed zimą. Można wykorzystać gotowe osłony, wykonane np. z filcu lub przykryć kocimiętkę słomą. Dobrze sprawdzą się w tym celu także gałązki iglaków. Po ustąpieniu przymrozków roślinę trzeba odsłonić, żeby nie doprowadzić do gnicia.
Zastosowanie kocimiętki w domu i ogrodzie
Kocimiętka, dzięki swojej subtelnej urodzie doskonale sprawdzi się na rabatach lub jako element balkonowych kompozycji w donicach. Tworzy neutralne tło dla roślin o bardziej wyrazistym wyglądzie. Z powodzeniem można ją komponować z różami lub liliami. Delikatne kwiaty kocimiętki podkreślą dekoracyjny charakter bardziej imponujących okazów. Niewielkie liście warto zestawić na zasadzie kontrastu z roślinami o liściach dużych lub podłużnych. Ogromną zaletą kocimiętki jest jej oddziaływanie na owady. Zapach, jaki wytwarza kocimiętka, na komary i innych nieproszonych gości działa odstraszająco. Dla ludzi zapach byliny jest przyjemny, z wyczuwalną cytrynową nutą. Niewielu wie, że kocimiętkę można stosować także jako przyprawę. Sprawdza się jako dodatek do zup, sosów oraz mięs.
Najważniejsze cechy kocimiętki
Nazwa botaniczna | Nepeta |
---|---|
Rodzaj | N. pannonica |
Rodzina | Lamiaceae; jasnotowate |
Nasłonecznienie | Średnie, półcień |
pH gleby | Obojętne lub lekko zasadowe |
Czas kwitnienia | Od maja do września |
Kolor kwiatów | Biały, niebieski, żółty |
Naturalne środowisko | Strefa umiarkowana Europy, północna Afryka |
Nasłonecznienie
Dzięki dostępowi do promieni słonecznych bylina obficie kwitnie. W półcieniu również będzie się rozrastać, jednak jej pędy mogą mieć tendencję do pokładania.
Gleba
Idealne dla tej byliny jest podłoże iglaste o odczynie od obojętnego do lekko zasadowego.
Uprawa kocimiętki – najczęściej zadawane pytania
Czy kocimiętka to narkotyk?
Nie, to roślina stosowana często w ziołolecznictwie ze względu na zawartość olejków eterycznych. Kocimiętka zawiera nepetalakton - substancję, na którą reagują tylko koty.
Jak szybko rośnie kocimiętka?
Kocimiętka to roślina wieloletnia i może osiągnąć wysokość do 120 cm (w zależności od gatunku) w przeciągu kilku miesięcy.
Najczęstsze choroby i szkodniki kocimiętki
Kocimiętka jest odporną rośliną, jednak i ją mogą dotknąć choroby lub zaatakować szkodniki. Do najczęstszych zagrożeń należą:
- mączniak prawdziwy - jest to grzyb, który atakując, sieje prawdziwe spustoszenie wśród wielu roślin. Jeśli porazi kocimiętkę, należy jak najszybciej usunąć chore liście. Łatwo je rozpoznać po mączystym nalocie. Spryskanie odpowiednim środkiem ochrony roślin zapobiegnie dalszemu rozwojowi choroby. Pojawieniu się mączniaka prawdziwego można zapobiegać poprzez ściółkowanie i unikanie zraszania liści.
- koty - kocimiętka jest znana ze swojego oddziaływania na koty. Wielu przedstawicieli tego gatunku jest wrażliwa na zapach byliny. Dzieje się tak, ponieważ jeden z występujących w niej olejków eterycznych ma działanie podobne do kocich feromonów. Zainteresowane rośliną koty często doprowadzają do jej zniszczenia. Zwierzaki mogą próbować tarzać się w bylinie, łamiąc jej pędy oraz podgryzać listki. Można chronić młodą kocimiętkę przed uszkodzeniami, zabezpieczając ją zamocowanymi w podłożu metalowymi koszykami.