Uprawa domowa różnych rodzajów sałaty

Odmiany sałaty

Wyróżnia się wiele odmian sałaty, a w sklepach ogrodniczych sprzedaje się również sałatowe mieszanki. Wysiewając je możemy uzyskać kilka różnych rodzajów jednocześnie. Każda odmiana sałaty charakteryzuje się unikalnym smakiem i wyglądem.

Do najpopularniejszych odmian łatwych w uprawie należy:

• rukola (łatwa w uprawie i szybko rosnąca),
• roszponka,
• kapusta chińska (szybko rosnąca),
• kapusta pekińska,
• cykoria sałatowa (charakteryzuje się gorzkawym posmakiem),
• rukiew wodna,
• sałata górnicza (sałata zimowa),
• sałata rzymska i masłowa,
• gatunki orientalnych sałat.

Jakie narzędzia i sprzęty są potrzebne do uprawy sałaty?

Do uprawy sałaty w domowych warunkach, czy to w donicach czy w ogródku, nie potrzeba specjalnych sprzętów. Wystarczy podstawowy zestaw ogrodniczy za pomocą którego przygotujemy glebę do wysiewu nasion lub pod rozsadę.

Uprawę rukoli, roszponki czy sałaty rzymskiej możemy rozpocząć od wysiania rośliny do ceramicznych lub drewnianych donic. Jeśli chcemy zapewnić sałacie stałe warunki klimatyczne, posadźmy ją w niewielkiej szklarni. W ten sposób ochronimy ją przed działaniem niekorzystnych czynników atmosferycznych.

Jak uprawiać sałatę?

Sałata rośnie najlepiej w nasłonecznionych stanowiskach. Jednak latem, kiedy słońce mocno grzeje, warto zacienić grządki i ustawić donice w miejscach, gdzie dociera mniej promieni słonecznych.

Sałatę można wysiewać bezpośrednio do gleby. W takim przypadku do podłoża, szczególnie piaszczystego, warto dodać Humus do warzyw i ziół działający jako naturalny nawóz i polepszający plonowanie.

Choć sałata nie potrzebuje specjalnej gleby, nie lubi ziemi piaszczystej i suchej. Urośnie i na takiej, jednak będzie mniej delikatna, łatwiej będzie wybijała pędy i będzie miała gorzkawy posmak. Sałata stale potrzebuje wody. Jej nadmiar w glebie jest jednak niewskazany. Zbyt wilgotna ziemia sprawia, że główki gniją. Najlepsza gleba do uprawy sałaty to żyzne, próchnicze i wilgotne podłoże.

Uprawa rukoli i innych odmian sałaty możliwa jest również w doniczkach. Hodować ją można wtedy przez cały rok, bo niesprzyjające warunki pogodowe i niska temperatura nie będą miały wpływu na jej rośnięcie.

Sadzenie sałaty w ogrodzie

Jak sadzić rukolę, roszponkę czy rukiew wodną? Sałatę wysiewa się z nasion lub uprawia się ją z rozsady. Drugi sposób pozwala na szybsze uzyskanie plonów. Nasiona wysiewa się do gleby płytko, przykrywając je tylko cienką warstwą ziemi. Stosując rozsadę, liście sadzi się co 20 cm.

Kiedy prowadzić wysiew? Rukolę sieje się od początku okresu wiosennego do późnego lata (marzec-kwiecień, maj – pierwsze dni, sierpień, wrzesień – do połowy miesiąca). Dzięki temu warzywo dostępne jest przez cały sezon aż do jesieni. Warto jednak przestrzegać terminów siewu, bo roślina zasiana w nieodpowiednim czasie obrodzi w „kwiaty”, a nie w liście.

Uprawa cykorii rozpoczyna się od połowy maja do połowy czerwca. To wtedy wysiewa się nasiona w odstępach 30-45 cm. Do dobrego wzrostu cykoria potrzebuje nawozów azotowych i potasowych. Rośliny raczej nie uprawia się w domowych warunkach, a jedynie w ogrodzie.

Kapusta pekińska przeznaczona pod uprawę w ogrodzie wyrasta z nasion lub z rozsady. Wysiewa się ją w marcu, a sadzi do gruntu na przełomie kwietnia i maja lub wysiewa w połowie lipca i sadzi do gruntu w sierpniu (w zależności od tego, kiedy oczekujemy zbiorów).

Sadzenie sałaty w doniczkach

W doniczkach świetnie rośnie rukola. Uprawa tej odmiany sałaty, nazywanej też rokiettą siewną, nie nastręcza zbyt wielu problemów. Roślina szybko wzrasta i jest mało wymagająca. Już po 3 tygodniach od zasiania rukola daje pierwsze plony. Siew w doniczkach najlepiej przeprowadzać wiosną i późnym latem. Liście dobrze wzrastają i w małych, i w większych doniczkach – trzeba jedynie zadbać o utrzymanie dobrej wilgotności podłoża. Rukola rośnie nawet w chłodzie i dobrze toleruje przymrozki. Dlatego można wystawić ją na zewnątrz i hodować na balkonie nawet w okresie zimowym (w mieszkaniu może jej być za ciepło).

Mniej znana w kuchni i rzadziej spożywana rukiew wodna należy do tej samej rodziny warzyw kapustnych co rukola. Uprawa tej odmiany może wydawać się nieco trudniejsza niż rokietty, bo roślina potrzebuje mocno wilgotnego podłoża. Dlatego rukiew wodna doskonale nadaje się do uprawy hydroponicznej, czyli uprawy bez podłoża. W domowych warunkach roślina daje plony przez cały rok.

Gatunkiem sałaty, który warto posadzić w domu jest roszponka. Jej uprawa, podobnie jak i innych odmian warzyw liściastych, nie stwarza dużych problemów. Do wysiewu nasion potrzebna jest donica i ziemia ze sklepu, która w zupełności wystarczy, żeby odżywić roślinę. Roszponka lubi stanowiska słoneczne i półcieniste – nie powinna znaleźć się bezpośrednio na słońcu lub w całkowicie zaciemnionym miejscu.

Wysiew do doniczek krok po kroku

1. Wypełniamy doniczkę luźną ziemią do warzyw.
2. Nasiona lekko wciskamy w ziemię (do kiełkowania potrzebują światła) i przykrywamy tylko cienką warstwą gleby.
3. W zależności od odmiany nasiona wysiewamy co 20-30 cm.
4. Po wysianiu nasion starannie podlewamy ziemię, tak żeby była wilgotna, ale nie bardzo mokra.
5. Dla równomiernego kiełkowania nasion, donicę przykrywamy folią (do czasu wypuszczenia pędów).

Jak pielęgnować sałatę?

Niezależnie od odmiany, sałata potrzebuje wilgotnego podłoża. Ziemia nie może być zbyt mokra, żeby korzenie rośliny nie gniły. Nie może też być zbyt sucha. W takim przypadku nasiona szybciej wykiełkują, ale sałata straci swój charakterystyczny smak. Żeby warzywo przyspieszyło swój wzrost i uzyskało wyraziste walory smakowe, warto co 3 tygodnie dodawać do ziemi płynnej odżywki. Sałatę należy też regularnie podlewać. Ziemia, w donicy czy na grządce, powinna być stale wilgotna.

Pod uprawę rukoli i innych odmian sałat wybieramy glebę gliniastą (roślina lubi też glinę) lub piaszczystą o neutralnym pH o dobrej przepuszczalności.

Jak i kiedy zbierać sałatę?

W zależności od odmiany pierwszych zbiorów sałaty można spodziewać się już po 3 tygodniach od wysiania nasion (średni czas rośnięcia to 4-10 tygodni). Roślina powinna urosnąć na mniej więcej 10 cm. Listki sałaty urywa się lub obcina nożyczkami najlepiej o poranku, kiedy sałata jest najświeższa. Dzięki regularnym zbiorom sałata cały czas rośnie i daje plony. W całości wyrywa się jedynie cykorię i kapustę pekińską, kiedy liście stają się w pełni dojrzałe (a w przypadku cykorii, kiedy ulegną przebarwieniu). Cykorię po zbiorach przechowuje się jeszcze przez 2-3 tygodnie pod słomą lub obsypaną piaskiem (odbywa się wtedy tzw. pędzenie). Warzywo przez cały czas się nawadnia i chroni przed dostępem światła. Po okresie pędzenia liście cykorii są gotowe do spożycia.

Możliwe problemy, szkodniki i choroby w uprawie sałaty

Uprawiana w ogrodzie w gruncie może być atakowana przez wiele szkodników takich jak:

• mszyce,
• błyszczkę jarzynówkę,
• bawełnicę topolowo-sałatową,
• rolnice,
• drutowce,
• ślimaki.

Wszystkie te szkodniki powodują, że warzywo nie nadaje się do konsumpcji. Jeśli sałatę zaatakuje gąsienica błyszczki jarzynówki, nie ma skutecznego sposobu na zwalczenie tego szkodnika.

Uprawa rukoli czy roszponki oraz innych odmian sałaty narażona jest na choroby grzybowe (mączniaki rzekome, prawdziwe, szara pleśń). W tym przypadku pomogą zabiegi profilaktyczne, czyli utrzymywanie przewiewnego i czystego podłoża, zachowanie odległości między sadzonkami i usuwanie roślin zaatakowanych chorobą. Możemy zastosować ekologiczne opryski ze skrzypu polnego, pokrzywy czy cebuli, które nie tylko zwalczą patogeny, ale też wzmocnią roślinę.