Jak rozpoznać choroby i szkodniki na truskawkach i poziomkach?
Truskawki należą do najchętniej jedzonych owoców sezonowych. Z powodzeniem można je uprawiać nie tylko w ogrodzie lub na działce, ale nawet w donicach na balkonie. Podobnie wygląda uprawa spokrewnionego gatunku byliny, czyli często spotykanej w lasach poziomki. Choć rośliny te w odpowiednich warunkach bujnie i szybko rosną, rodząc obfite plony, to często uprawy marnieją atakowane przez patogeny i szkodniki. Sprawdź, jakie są najczęstsze choroby truskawek oraz poziomek i dowiedz się, jak je rozpoznać i zwalczać.
Choroby truskawek i działalność szkodników często prowadzą do zmniejszenia plonów i obniżenia jakości owoców. Skuteczna walka z zagrożeniem upraw powinna opierać się na właściwym rozpoznaniu przyczyny problemu i doborze odpowiednich środków. Większość patogenów i szkodzących roślinom owadów można rozpoznać, obserwując rodzaj zniszczeń, jakie powodują. Szczególną uwagę należy zwrócić na stan liści, kwiatów i owoców. Wszelkie anomalie, które wystąpią na szeroką skalę, warto przeanalizować, ponieważ mogą świadczyć o rozwoju choroby.
Najczęstsze choroby truskawek i poziomek
Głównymi przyczynami zakażeń sadzonek owocowych są grzyby i wirusy. Najczęściej występujące choroby truskawek i poziomek to:
Szara pleśń truskawki
Jest to najgroźniejsza i najczęściej nękająca uprawy choroba truskawki. Wywołują ją grzyby z rodziny Botrytis Cinerea. W pierwszej kolejności atakowane są kwiaty, owoce i ich zawiązki. Szara pleśń truskawek sprawia, że owoce punktowo gniją, a na zmienionej tkance pojawia się biała grzybnia, która z czasem pokrywa się szarym nalotem.
Mączniak prawdziwy truskawki
Wywoływany jest przez grzyby Sphaerotheca macularis, które pasożytują na truskawkach i poziomkach. Choć porażeniu mogą ulec wszystkie naziemne części byliny, to najbardziej narażone są liście i zielone zalążki owoców. Infekcja pozostawia na spodniej części liści mączysty, biały nalot. Zaatakowane organy zwijają się do góry, a na ich wierzchu pojawiają się czerwone przebarwienia.
Werticilioza truskawki
Jest to zakażenie od grzybowe, wywoływane przez powszechnie występujące w glebie patogeny Verticillium dahliae. Porażają one głównie korzenie, powodując zaczopowanie naczyń rozprowadzających soki po roślinie. Prowadzi to do stopniowego usychania sadzonek, począwszy od najstarszych liści do młodych pędów.
Czerwona zgnilizna truskawek
To choroba truskawki, której sprawcą jest grzybopodobny organizm z rodziny Phytophthora fragariae. Zgnilizna atakuje korzenie, zaczynając od wierzchołków. Rozwój choroby prowadzi do zamierania korzeni, które odbarwiają się na czerwonobrązowy kolor i więdnięcia roślin. Charakterystycznym objawem czerwonej zgnilizny jest placowe zamieranie sadzonek.
Biała plamistość
Jej objawem są charakterystyczne białe plamki o brunatno-czerwonej obwódce. Zakażenie wywoływane jest przez grzyby Mycosphaerella fragariae. Porażone liście prowadzą do mniejszej powierzchni asymilacyjnej roślin, co z kolei przekłada się na niższe plony i gorszej jakości owoce. Po zaobserwowaniu objawów choroby zwalcza się ją, stosując fungicydy przez cały okres wegetacji.
Skórzasta zgnilizna owoców
Jest to zakażenie, które dotyka głównie truskawki. Choroby, którą wywołuje grzyb Phytophtora cactorum, można spodziewać się przy dużej wilgotności i umiarkowanej temperaturze. Na porażonych owocach pojawiają się plamy gnilne o charakterystycznym, kwaśnym zapachu. Ponadto zainfekowanie truskawki stają się gorzkie w smaku. Skórzasta zgnilizna owoców jest zwalczana przy użyciu oprysków ze środków grzybobójczych.
Cętkowata plamistość liści truskawki
Infekcja jest trudna do rozpoznania, ponieważ długo nie daje żadnych typowych objawów. Na czteroletnich i starszych uprawach zakażenie wirusem skutkuje karłowaceniem owoców i znacznym obniżeniem plonów. Jedynym pewnym sposobem na potwierdzenie choroby są badania laboratoryjne.
Żółtobrzeżność liści truskawki
Jest to kolejny rodzaj choroby truskawek wywoływanej przez wirusa. Patogen sprawia, że rośliny rosną drobniejsze, a na brzegach liści pojawiają się martwicze plamki. Objawy są najwyraźniej widoczne wiosną lub jesienią. Zwalczanie przebiega podobnie jak w przypadku cętkowatej plamistości liści.
Marszczyca liści truskawki
To wirusowa choroba truskawki, której objawem jest pojawienie się chlorotycznych przebarwień wzdłuż nerwów liści. Z czasem plamy obejmują całą ich powierzchnię, co prowadzi do deformacji i obumierania tkanek. Zaatakowane rośliny słabo rosną i rodzą mniejsze plony.
Antraknoza truskawki
To choroba grzybowa, której sprawcą są patogeny z rodziny Colletotrichum. Zakażenie dotyka różnych gatunków roślin, również chwastów i łatwo przenosi się na truskawki, porażając wszystkie części naziemne. Na zaatakowanych liściach pojawiają się czarne lub brązowe przebarwienia, które wkrótce powodują więdnięcie. Na owocach można zauważyć wklęsłe plamy gnilne o brunatnej barwie.
Szkodniki atakujące truskawki i poziomki
Roztocz truskawkowy
Jest małym pajęczakiem, żerującym na truskawce i poziomce. Niewielkie ciała tych owadów osiągają do 0,2 mm długości i przybierają barwę od białego, przez słomkowożółte po jasnobrązowe. O obecności roztoczy świadczy więdnięcie i deformacja liści, postępujące na skutek wysysania z nich soków. Plagę zwalcza się, stosując opryski owadobójcze, ale inwazji warto także zapobiegać, zakładając plantacje ze zdrowych sadzonek i troszcząc się o pożyteczną faunę i odpowiednią glebę, którą można zasilić SUBSTRAL Organiczny Nawóz w Płynie do Owoców i Warzyw.
Kwieciak malinowiec
To pospolite chrząszcze, atakujące truskawki i maliny. Dorosłe osobniki mają ok. 4 mm. długości. Ich odwłoki są czarne, pokryte jasnymi włoskami. Kwieciak malinowiec uszkadza liście, wygryzając w nich dziury oraz niszczy pąki kwiatów, składając do nich jaja. Zwalcza się go opryskami ze środków owadobójczych, np. SUBSTRAL Mospilan Środek Owadobójczy.
Przędziorek chmielowiec
To wielożerny roztocz o czerwonej lub pomarańczowej barwie, osiągający niespełna 0,5 mm. długości. Wysysa soki z liści, przez co pojawiają się na nich żółte przebarwienia. Od spodu można zauważyć pozostawioną przez przędziorka pajęczynę. Te szkodniki truskawek zwalcza się opryskami wykonywanymi przed kwitnieniem lub po zbiorze.
Ślimaki
Wiele gatunków, zarówno nagich, jak i skorupkowych żeruje na truskawkach, zjadając liście i owoce. Pozostawiają na roślinach charakterystyczny, zaschnięty śluz. Skuteczną bronią w walce ze ślimakami są pułapki z przynętą. Można także zastosować granulowane środki ochrony roślin lub rozsypać wokół plantacji niewielką ilość wapna palonego.
Korzeniak szkodliwy
Jest gatunkiem nicienia, który bytuje w glebie i żeruje na korzeniach różnych roślin, również truskawki. Zaatakowane korzenie zamierają i są bardziej podatne na inne zakażenia. W zwalczaniu nicienia ważne jest stosowanie zasad prawidłowego płodozmianu. Można także odkazić glebę metamem sodowym.
Drutowce
To mierzące ok. 1,5 cm larwy chrząszcza z gatunku sprężykowatych. Żerują w glebie, uszkadzając grubsze korzenie, co prowadzi do zahamowania wzrostu lub obumarcia rośliny. Zwalczanie drutowców to w głównej mierze działania profilaktyczne, m.in. regularne odchwaszczanie plantacji i nawożenie, np. SUBSTRAL Nawóz 100 dni do Ogrodu.
Opuchlak truskawkowiec
Jest gatunkiem chrząszcza, którego dorosła postać atakuje liście, a larwy żerują na korzeniach. Na uszkodzonych liściach pojawiają się wżery w kształcie zatok. Skutkiem działalności larw jest słaby wzrost i więdnięcie. Po wykryciu opuchlaka na plantacji należy wykonać oprysk środkiem owadobójczym.
Węgorek truskawiec i węgorek chryzantemowiec
Są nicieniami pasożytującymi na nadziemnych częściach truskawek. Najczęściej atakują młode pędy i pąki kwiatów. Pozbawiana soków roślina słabo rośnie i ulega deformacji. W zapobieganiu inwazji węgorka ważne jest regularne usuwanie chwastów.
Zmiennik lucernowiec
To pluskwiak dorastający do 8 mm, żerujący m.in. na truskawkach i poziomkach. Uprawom zagraża zarówno w postaci dorosłej, jak i jako larwa. Owady atakują pąki kwiatowe i kwiaty doprowadzając do ich zamierania.
Ochrona truskawek i poziomek przed chorobami i szkodnikami
Ochrona plantacji przed chorobami i szkodnikami to nie tylko działania podejmowane już w chwili wystąpienia objawów, ale w dużej mierze również profilaktyka. W przypadku truskawek i poziomek istotne jest pozyskiwanie zdrowych sadzonek ze sprawdzonego źródła. Gleba, z której są przenoszone i same rośliny często bywają źródłem infekcji. Warto także wybrać odmiany mniej podatne na najczęściej występujące choroby. Niezbyt korzystne dla truskawek jest moczenie liści. Najlepsze efekty można osiągnąć, stosując system nawadniania kropelkowego. Dostarcza on wilgoć wprost do gleby, pomijając części naziemne roślin. Dodatkowo można zabezpieczyć ich szczególnie wrażliwe części, takie jak liście i owoce, przed kontaktem z mokrym podłożem, stosując ściółkowanie. Równie ważne jest regularne usuwanie chwastów, które mogą być żywicielem patogenów i szkodników. Nawożenie, np. SUBSTRAL Nawóz Magiczna Siła do Truskawek, to także podstawa pielęgnacji. Jeśli jednak choroba rozwinie się lub na plantacji pojawią się szkodzące truskawkom owady, zwykle stosuje się oprysk z odpowiednich środków chemicznych.
Najczęściej zadawane pytania na temat chorób i szkodników poziomek i truskawek
Czym pryskać truskawki od robaka?
Jeśli na plantacji pojawią się szkodzące truskawkom owady, zwykle stosuje się oprysk z odpowiednich środków chemicznych.
Jak wygląda szara pleśń na truskawkach?
Szara pleśń truskawek sprawia, że owoce punktowo gniją, a na zmienionej tkance pojawia się biała grzybnia, która z czasem pokrywa się szarym nalotem.
Jaki środek na szarą pleśń?
Szarą pleśń zwalcza się środkami grzybobójczymi. Należy uważnie przeczytać instrukcję producenta i zaaplikować odpowiednią ilość środka.
Jak chronić truskawki przed szkodnikami?
Szkodniki zwalcza się, stosując opryski owadobójcze, ale inwazji warto także zapobiegać, zakładając plantacje ze zdrowych sadzonek i troszcząc się o pożyteczną faunę.
Dlaczego liście truskawek usychają?
Jest to objaw choroby grzybicznej lub wirusowej, a także nieodpowiedniej pielęgnacji.
Dlaczego żółkną liście poziomek?
Przyczyną może być brak składników mineralnych, nieodpowiednie nawożenie lub choroba.
