Sztuka ozdobnego nadawania kształtów jest znana w Europie już od XVIII w. Okresowe zabiegi pielęgnacyjne i cięcie iglaków pozwolą zachować roślinom zdrowy i gęsty wygląd, a także zapobiegną ich przedwczesnemu starzeniu się.
Każdy gatunek ma swój naturalny kształt. Tnąc iglaki warto o tym pamiętać, aby nie zniszczyć roślin. Cięcie roślin redukuje ich rozmiary, ale też zapewnia bujniejszy wzrost w przyszłości. Zabieg najlepiej rozpocząć jak najwcześniej, gdy rośliny są jeszcze młode. Kiedy podrosną, można je przycinać.
Gałązki rosnące skośnie tnie się prostopadle do osi pędów, a rosnące do góry lekko ukośnie.
Cięcia bardzo dobrze znoszą żywotniki, cisy, cyprysiki, kosodrzewina, świerki, choiny, metasekwoja chińska i jałowce. Najlepsze do przycinania są te odmiany, które charakteryzują się wolnym wzrostem, ponieważ wymagają mniejszego nakładu pracy i efektownie zagęszczają się.
Rodzaje cięcia iglaków
Cięcie zdrowotne
Cięcie zdrowotne polega na usuwaniu z krzewów i drzewek uszkodzonych i uschniętych gałązek. Światło, które dzięki temu będzie lepiej padać sprawi, że roślina będzie się lepiej rozwijać. Gdy gałęzie są wyłamane lub drzewo jest znacznie uszkodzone, należy wybrać najsilniejszą gałąź i ułatwić jej przyjęcie roli przewodnika poprzez umocowanie do mocnej żerdzi. Mniejsze gałązki trzeba odciąć. Miejsca po cięciu posmarować maścią ogrodniczą.
Kiedy przycinać iglaki na wysokość
Regulacja rozmiaru jest konieczna, gdy rośliny zbyt bujnie się rozrastają. Zdarza się to w sytuacji zbyt bliskich nasadzeń względem budynków czy przejść.
Artystyczne cięcie iglaków
Czy to w formie kul, stożków, spiral (topiary) czy przycinanie iglaków na bonsai daje pole do popisu dla osób o zmyśle artystycznym. W tym wypadku również formowanie roślin powinno zacząć się jak najwcześniej, by roślina wytwarzała dużo młodych, gęstych przyrostów. Można posługiwać się gotowym szablonem z drewna lub metalowych prętów i systematycznie kierować wokół niego młode pędy, by roślina nabrała określonego kształtu. Jeśli roślina posiada dwa główne pędy, słabszy należy usunąć.
Przycinanie starych iglaków
Odmładzanie to zabieg cięcia, który polega na odcięciu wierzchołka na wybranej wcześniej wysokości i przycięciu rośliny. Podczas cięcia należy na końcu wierzchołka zostawić zielone przyrosty, by roślina szybciej mogła się zregenerować. Zbyt radykalne przycięcie nie jest zalecane. Ze zdrewniałych gałęzi iglaki słabo odbijają bocznymi pędami. Wyjątkiem są tu cisy.
Przeczesywanie iglaków
Przeczesywanie iglaków to zabieg kosmetyczny. Dolne gałązki przeważnie usychają i marnieją, dlatego należy wszystkie usunąć, by zrobić miejsce młodym.
Kiedy najlepiej przycinać iglaki
Pierwsze cięcie powinno mieć miejsce pod koniec zimy, zanim roślina puści soki. Należy wybrać dzień stosunkowo ciepły, bez opadów i bezwietrzny. Jeśli nie ma mrozu, roślinę można podlać. Wiosną (kwiecień, maj) wykonać cięcie formujące, bo roślina szybko odbije i młode pędy zasłonią miejsca cięć. Letnie cięcie iglaków powinno skracać odrosty o 1/3 lub o 1/2 przyrostu. Przycinanie iglaków jesienią, czyli ostatnie cięcie przeprowadzamy pod koniec sierpnia, aby gałęzie miały czas zdrewnieć przed zimą. Dzień powinien być umiarkowanie ciepły i bezdeszczowy. W przypadku cięcia chorych roślin narzędzia najpierw trzeba zdezynfekować 5% roztworze alkoholu. Maścią ogrodniczą smarować tylko większe zdrewniałe już gałęzie. Warto zastosować oprysk preparatem przeciwgrzybowym.
Jak ciąć iglaki
Ciąć należy dokładnie tyle, ile to konieczne. Zbytnia przesada w cięciu może kosztować roślinę długi proces odradzania się, zbyt małe cięcie nie da odpowiedniego efektu. Najlepiej wiosną przyciąć połowę standardowego przyrostu rośliny.
Przycinanie iglaków
Aby uzyskać wymarzony kształt iglaków, warto stosować się do jednej prostej zasady. Przycinając rośliny od góry, wymuszamy na niej wzrost bocznych gałązek i roślina rozkrzewia się na boki. Przycinając boki, umożliwiamy lepszy wzrost w górę. Przycinanie roślin należy zawsze wykonywać z zastosowaniem środków ostrożności.
Żywopłoty
Idealny kształt żywopłotu ma formę trapezu. Dzięki temu wszystkie partie rośliny są właściwie doświetlone. Aby wyglądały pięknie powinny przyrastać rocznie nie więcej niż 10-15 cm. Pozostałe odrosty trzeba przycinać. Wyrównać należy również ściany żywopłotu. Młode żywopłoty najlepiej jest ciąć dwukrotnie w sezonie. Starsze, jeśli wolniej przyrastają można tylko raz.
Przycinanie sosny
Jako jedne z nielicznych drzew należy przyciąć w konkretnym momencie wzrostu tj. w fazie „świeczki” czyli w czerwcu-lipcu. Faza ta charakteryzuje się tym, że z pąków wytworzyły się pędy, a z pochewek wyłaniają się igły.
Przycinanie jałowca
Przycina się od wczesnej wiosny do połowy czerwca.
Przycinanie tui
Przycina się w drugiej połowie marca lub na początku kwietnia, gdy nabrzmiewają pąki. Należy ściąć pędy o 1/3-1/2 przyrostu. Latem w czerwcu, gdy zaczną ciemnieć młode przyrosty przycinamy tę samą długość, a następnie w połowie sierpnia skracamy tylko o 1-2 cm.
Solitery
Solitery czyli rośliny wolno stojące przycina się tylko w sytuacji, gdy staną się zbyt duże.
Pielęgnacja ciętych iglaków
Pielęgnacja jest taka sama jak większości roślin iglastych. Gleba powinna być wilgotna, najlepiej wyściółkowana, nawożona dwukrotnie podczas sezonu wegetacyjnego w marcu i lipcu lub jeden raz wiosną przez nawóz o spowolnionym działaniu. Rośliny formowane są wrażliwsze na mrozy, stąd większa konieczność ich ochrony przed śniegiem i lodem.
