Verzorging van Calatheas, de mooiste planten die weinig licht nodig hebben

Soorten calathea 

Calathea’s zijn speciale kamerplanten en met name populair door hun prachtige opvallende bladeren. Deze bladeren komen voor in veel verschillende kleuren en formaten. Enkele soorten krijgen ook een bloem. Wat bijzonder is aan de planten is dat de bladeren in de avond sluiten, om vervolgens in de ochtend weer open te gaan. Eén van haar bijnamen is de bidplant, omdat ze haar bladeren samenvouwt als het donker wordt. Door de bewegende bladeren en ruisend geluid wordt de calathea ook “living plant” genoemd.  Dit voorziet de plant van een unieke uitstraling. Bovendien hebben de calathea’s niet zoveel licht nodig. Het zijn namelijk schaduwplanten. Plaats de planten op een lichte standplaats, maar vermijdt direct zonlicht. 

Calathea Makoyana 

De calathea makoyana is een van de sterkere soorten en staat bekend om zijn groene bladeren met donkergroene strepen. Het blad heeft een ovale vorm met een rode onderkant. 

Calathea orbifolia 

Andere calathea soorten hebben misschien meer opvallende kleuren, maar de calathea orbifolia is een groene kamerplant met de grootste bladeren. Het blad van deze plant is groen met lichtgroene strepen. Ze hebben een prachtige patroon. De nieuwe bladeren groeien door zich op te rollen en af te rollen naarmate ze ouder worden. 

Calathea crocata (eeuwige vlam) 

Deze prachtige calathea crocata heeft groen-paarse bladeren en oranje bloemen. 

Zijn de bloemen (bijna) uitgebloeid? Knip ze dan met steel en al af, zo dicht mogelijk bij de basis van de steel. Zo kan de energie weer gaan naar het aanmaken van nieuwe bloemen en bladeren. 

Calathea Lancifolia

De plant heeft lange groene bladeren en een rood paarse onderkant 

Calathea Ornata

Een van de sterkere soorten en door zijn donkergroene bladeren met lichte strepen en een rood paarse onderkant heeft de plant een unieke uitstraling. 

Calathea Zebrina (zebraplant)

De strepen op de bovenkant van de bladeren lijken net op een zebravacht en steken prachtig af tegen het lichtere groen van het blad. Het blad van de Calathea Zebrina is een stuk smaller dan de vorige varianten.  

Wat heb je nodig om een calathea te verzorgen? 

1. Snoeischaar: Om de lelijke bladeren en stengels af te knippen (zo dicht mogelijk bij de grond).

2. Een gieter: De grond van een calathea moet gedurende het jaar lichtvochtig blijven. De plant zelf verbruikt relatief veel water. Wel is de calathea gevoelig voor te veel water. Controleer dus regelmatig de grond door je vingers in de grond te steken (bovenste paar centimeter) en geef niet te veel water in een keer. 

3. Een plantenspuit: De calathea is een tropische plant. Zorg dus voor een hoge luchtvochtigheid, bijvoorbeeld door dagelijks even te sprayen of een luchtbevochtiger te gebruiken. Het besproeien met water is niet alleen goed voor de gezondheid en stevigheid van de plant, het is ook een snelle manier om stof van de plant weg te sproeien. Bovendien hebben spint en luis minder kans om zich op de calathea te vestigen. Ze houden niet van hoge luchtvochtigheid. 

4. Een pot met afwateringsgaten: De calathea varianten groeien niet snel. Verpotten is dus niet vaak nodig. De frequentie hangt af van de standplaats en de verzorging, maar is meestal zo om de 2 à 3 jaar. Groeien de wortels toch al uit de pot? Kop dan een ruimere (binnen)pot met afwateringsgaten

5. Goede kwaliteit potgrond voor kamerplanten: maak een luchtig grondmengsel door bijvoorbeeld perliet, zand of boomschors door de potgrond heen te mengen. Door toevoeging van dit materiaal stroomt water makkelijker door de grond heen. Daarnaast is het belangrijk om een gat onder in de pot te hebben. Anders kan het water er niet uit. 

6. Biologische Meststoffen voor kamerplanten: Geef de calathea 1 keer per maand meststof. 
Brandnetelgier is een prima meststof voor de calathea. Het zit boordevol voedingsstoffen en houdt onder meer schimmels en bladluizen weg van je planten. 

7. Hydrokorrels voor onder in de pot (drainage gat) voor een goed drainagesysteem.

8. Biologisch insecticide voor de bestrijding van insecten die schadelijk zijn voor de calathea.

Calathea bemesten 

Heb je net een calathea aangeschaft? In de potgrond van de kweekpot zit voldoende plantenvoeding voor ongeveer 3 maanden. Daarna kun je ervoor kiezen om de calathea extra voeding toe te dienen. Wanneer de calathea in de lente en zomer nieuwe bladeren gaat aanmaken is bijvoeden wenselijk. Dit kost de kamerplant namelijk veel energie. Daarnaast zorgen voldoende voedingsstoffen voor het behoud van de bladkleur. Gebruik hiervoor biologische meststoffen voor (groene)kamerplanten en kijk altijd voor de juiste dosering op de verpakking. In de winter en herfst is bemesten niet nodig. Dit kan zelfs schadelijk zijn voor de kamerplant. 

Calathea verpotten 

De calathea varianten moet je gelukkig niet vaak verpotten want ze groeien niet zo snel. Verpot de plant, eens per twee á drie jaar of wanneer de pot te klein wordt, tijdens het voorjaar. In deze periode herstelt de plant sneller van eventuele beschadigingen. Je kan de calathea ook direct na aanschaf verpotten om te voorkomen dat de kamerplant te snel uitdroogt. Kies voor een pot met afwateringsgaten en met een diameter die minimaal 20% groter is dan de huidige pot. Voeg ook hydrokorrels toe bij het verpotten. De korrels zorgen namelijk voor een drainage. Verse potgrond om de twee à drie jaar is belangrijk. Potgrond verliest namelijk langzaam de luchtige structuur, dus met nieuwe potgrond zitten de wortels er weer lekker luchtig bij. 

Is jouw calathea klaar om te verpotten en heb je de juiste pot, verse potgrond en hydrokorrels? Volg dan het volgende stappenplan: 

1. Geef de calathea één uur voordat je deze gaat verpotten een ruime hoeveelheid water. 

2. Leg een laag van 3 á 4 cm hydrokorrels onderin de nieuwe pot voor de drainag.

3. Haal de plant (een uur na stap 1) uit de pot.

4. Bekijk de kluit en zoek naar eventueel vervlochten wortels en rotte wortels. Snoei de rotte wortels voorzichtig weg. 

5. Plaats een laagje verse potgrond bovenop de hydrokorrels, en zet de plant er bovenop. Vul de ruimte aan de zijkant op met verse aarde. 

6. Zorg ervoor dat er aarde tot aan de stengelvoet ligt.

7. De calathea is nu verpot. Besproei de plant regelmatig want de calathea houdt van een hoge luchtvochtigheid. Geef ook regelmatig water en zorg dat de plant geen direct zonlicht krijgt.

Calathea onderhouden 

De tropische calathea is geen makkelijke plant als het om verzorging gaat. De calathea is gevoelig voor tocht en droge lucht en de grond moet constant licht vochtig zijn. Vermijd ook directe zonlicht. Het is namelijk een tropische schaduwplant. 

Gekrulde of verdroogde bladeren

Begint jouw calathea slap te hangen en zie je ook al gekrulde of verdroogde bladeren? Dit zijn signalen dat er iets mis is met je plant. Je kan alvast de verdroogde bladeren verwijderen. Nu moeten we het probleem nog proberen te vinden. De calathea wil waarschijnlijk meer water of de standplaats is te droog. Controleer de grond (minstens twee keer in de week) en geef water als de grond droog aanvoelt. Het wordt aangeraden om de calathea regelmatig te besproeien. Het verhoogt de luchtvochtigheid, verwijderd stof en is preventief tegen ongedierte. Een lage luchtvochtigheid leidt bovendien tot een minder vitale plant en tast ook zijn sierwaarde aan. 

Gekrulde bladeren kunnen ook een teken zijn dat de plant misschien beestjes heeft. Sommige insecten, waaronder bladluizen, teren op het sap in de bladeren van je plant om te overleven. En hoe meer sap ze uit de bladeren zuigen, hoe meer die opkrullen. 

Heb je de bovenstaande oplossingen uitgeprobeerd en heeft niks geholpen? Dan moet je de plant verpotten en de potgrond te verversen. Hoogstwaarschijnlijk is er iets mis met de potgrond, waardoor de wortels van je plant geen water kunnen opnemen. 

Snoeien

Het snoeien is niet noodzakelijk, de plant zal namelijk nooit heel groot worden (ongeveer 1 meter). Bij de calathea vervaagt de bladtekening wanneer het blad ouder wordt. Je kan de plant dan snoeien om de oude lelijke bladeren en stengels af te knippen (zo dicht mogelijk bij de grond).  Het voordeel hiervan is dat de plant energie bespaart en zijn sierwaarde behoudt. 

Als jouw calathea bruine bladranden heeft, kun je deze ook gerust afknippen. Zorg er wel voor dat je een schone schaar gebruikt en dat je nooit in het groene deel van het blad knipt!

Ziektes en plagen Calathea 

Wanneer je rare vlekjes op het blad ziet verschijnen, is het goed om je plant goed te inspecteren. Kijk daarbij ook aan de onderkant van het blad en in de kleine hoekjes. 

Gebruik Biologisch insecticide voor de bestrijding van insecten die schadelijk zijn voor de calathea. 

Hoe vaak moet ik mijn calathea water geven 

De Calathea komt oorspronkelijk uit de Amazonegebied en is een hoge luchtvochtigheid gewend. De grond van een Calathea moet dus gedurende het jaar lichtvochtig blijven. De plant zelf verbruikt relatief veel water. Te veel water geven is ook schadelijk voor de calathea. De wortels kunnen misschien te nat worden en rotten. Wortelrot willen we dus vermijden. Controleer regelmatig (zeker 2 keer in de week in de zomer) de grond door je vingers in de grond te steken (bovenste paar centimeter) en geef niet te veel water in een keer.

Geef je te weinig water? Dan gaan te bladeren erg hangen en snel verdrogen. 

Hoofdkenmerken van Calatheas 

Veelgestelde vragen over Calatheas 

Waarom laat calathea bladeren hangen?

De plant heeft te weinig water gehad. Controleer en geef vaker water aan jouw calathea. Beter meer water geven dan een keer te veel (wortelrot!).

Hoe vaak moet calathea water geven?

Controleer de grond (minstens twee keer in de week) en geef water als de grond droog aanvoelt. Het wordt aangeraden om de calathea regelmatig te besproeien.

Waarom krijgt een calathea bruine bladranden? 

Bruine bladranden komt vaak door te weinig water of een te lage luchtvochtigheid. Geef in dit geval de Calathea meer water of besproei de plant vaker. 

Waarom krijgt mijn calathea gele bladeren?

Controleer eerst de potgrond. Is het te nat? Gele (hangende) bladeren kunnen een teken zijn van wortelrot. De kamerplant kan ook de oude bladeren afstoten om ruimte te maken voor nieuwe bladeren. 

Veelvoorkomende plagen en ziektes bij de Calathea 

De calathea houdt van een vochtige omgeving. Tijdens de winter is de lucht in de woonkamer meestal veel droger.  Droge lucht betekent gevaar voor ongedierte. De calathea kan vooral last krijgen van spint of luis. Controleer dus vaak of je kleine webjes of beestjes ziet op of onder de bladeren. 

Spint 

Spint zuigt het sap uit de bladeren. Je kunt spint herkennen aan spinnenwebben op de bladeren en gele vlekjes op het blad. 

Wil je meer weten over spint? Lees alles over het ongedierte in ons artikel. 

Luis 

Gekruld blad of witte puntjes onder het blad van je calathea? Dan is dit luis. Met haar grotere bladeren en vochtige grond is de calathea erg in trek bij de bladluis, schildluis en dopluis. 

Spint en luis bestrijden 

Wil je een plaag vermijden, behandel dan je planten vooraf met Substral Naturen Brandnetelgier. Besproei je calathea ook heel vaak met water. Ongedierten houden er niet van.

Have you tried all the ways and can't get rid of it? Then you can combat harmful insects quickly, easily and responsibly with Substral's biological products: Substral Naturen Polysect Spray biological insecticide. 

Meer weten?  

1. Heb je meer kamerplanten en wil je graag meer weten hoe je ze in topvorm kunt houden? Bekijk dan zeker onze tips in onze blog “Hoe kamerplanten verzorgen zonder groene vingers?”

2. Woon je in een huis met veel licht of heb je juist veel donkere hoekjes en weet je niet welke plant het beste bij je huis past? Ons artikel “Welke plant voor welke plek?” kan je zeker helpen.