Agapanthus kweken

Soorten agapanthus 

1. Bladhoudende agapanthus 

Er bestaan zowel bladhoudende als bladverliezende soorten agapanthus. De bladhoudende agapanthus is niet winterhard en zal in de winterperiode naar binnen moeten worden gebracht.  Kies voor een vorstvrije, koele (tussen de 2 en 8 graden Celsius) en droge omgeving waar de plant nog voldoende licht kan krijgen. De wortels van de plant gaan dan niet rotten en het stimuleert bovendien de bloei. Een koude periode is nodig voor de ontwikkeling van nieuwe bloemknoppen. Tijdens de overwintering moet de waterhoeveelheid verminderd worden. In het voorjaar, als er geen vorst meer verwacht wordt, kan de plant weer naar buiten en van de zon genieten.  

De bekendste soort agapanthus is de agapanthus praecox (praecox betekent vroeg) of agapanthus umbellatus en kan al in juni bloeien. In België en Nederland wordt de plant ook Afrikaanse lelie of blauwe tuberoos genoemd.  De agapanthus is een waardevolle sterke plant, die het prachtig doet als achtergrond of in borders. Ze vormt een grote bos lintvormige bladeren en produceert ’s zomers hoge stengels met grote, bolle bloemtrossen aan de toppen. Deze zijn paars-blauw of wit getint. De plant kan tussen de 100-150 centimeter hoog worden. Er zijn veel bladhoudende varianten en cultivars verkrijgbaar. Hier enkele voorbeelden: 

• Agapanthus albidus: de plant bloeit met witte bolvormige bloemen en kan in bloei 70-90 cm hoog worden. 
• Agapanthus praecox ssp.orientalis: ontwikkelt donkerblauwe bloemschermen.
• Agapanthus double diamond: een kleinere variant met witte bloemen​.
• Agapanthus enigma: de bloem is paars en wit van kleur.

2. Bladverliezende agapanthus 

De bladverliezende agapanthus is beperkt winterhard en kan vorst verdragen tot ongeveer -5 graden Celsius. De plant kan dus gewoon in de volle grond geplaatst worden. Het wordt wel aangeraden de agapanthus te beschermen bij hevige vorst (met een kleed of bladlaag). Heb je de plant in een pot gepoot, dan kan je, net zoals de bladhoudende soort, de agapanthus beter naar binnen halen. Planten in een pot kunnen namelijk door de kou onvoldoende mineralen uit de grond opnemen. Hier enkele bladverliezende soorten: 

• Agapanthus blue triumphator: deze variant heeft grotere bloemen en is intens blauw 
• Agapanthus zwarte boeddhist: mooie diepblauwe bloemen en een zwarte stengel  
• Agapanthus amourette: deze lelie trekt veel vlinders aan en de bloeimaanden zijn juni tot september. De hoogte in bloei is 40 -50 centimeter. 

Benodigdheden voor het planten van Agapanthus

Zoals eerder vermeld, kan een agapanthus geplaatst worden in volle grond op een zonnige plek, maar ook in een pot als kuipplant. Plant haar in het voorjaar in april-mei met de neus ongeveer 3 cm onder de aarde.  

Bij het planten van een agapanthus in een pot, kies je het beste voor een grote pot met een gat in de bodem zodat het overtollige water weg kan. Een agapanthus heeft namelijk een hekel aan "natte voeten". Gebruik bovendien ook geen te dure potten want vaak spannen de stevige wortels en rhizomen zich zo op dat na enkele jaren de pot niet meer los te krijgen is. Gebruik een grondmengsel van potgrond, en daardoor heen wat zand. Het zand zorgt voor een goede drainage. 

Agapanthus zaaien en planten

De agapanthus kan je vermeerderen door te zaaien of scheuren. Bij het scheuren is de kans vele malen groter dat deze lijkt op de huidige plant. Omdat de plant niet soortvast is, heb je bij het zaaien namelijk kans dat de soort verschilt van de moederplant. Kies je er toch voor om de Agapanthus te zaaien, dan kan dit direct na de oogst van het zaad. Je kan de zaadjes in een pot of in de volle grond zaaien: 

Agapanthus zaaien in een pot of kweekbak 
De zaadjes kun je het beste zaaien in een pot of kweekbak. Ze hebben wel genoeg ruimte nodig om te ontwikkelen. Je kan gewoon potgrond gebruiken. Zorg wel dat de grond niet te nat is.  Als je de blaadjes eindelijk kunt zien, dan kan je de lelie in een pot poten. Kies voor een pot met een drainage gat. De plant houdt namelijk niet van natte voeten. Tijdens het groeiseizoen kan je de groei van de plant stimuleren door de plant extra bij te mesten.  

Agapanthus zaaien in de volle grond 
Wil je de agapanthus zaaien in de volle grond? Doe dit dan in het voorjaar, wanneer de bodem warm genoeg is. Net zoals bij het zaaien in een pot, zorg dat er genoeg ruimte is voor de ontwikkeling van de zaadjes en geef tijdens het groeiseizoen extra meststoffen.  

Agapanthus verzorgen en onderhouden 

De Afrikaanse lelie is een echte zomerbloeier en zonaanbidder. Het is daarom belangrijk dat je de lelie een open zonnige standplaats geeft. In de schaduw zal je namelijk veel minder bloemen krijgen. De bloemstengels mag je verwijderen na de bloei. Door het verwijderen van de bloemstengels bespaar je de energie van de plant. Tijdens de groei en bij het geven van water en meststoffen, heeft een agapanthus in een pot toch meer aandacht nodig. Ook is het belangrijk om de agapanthus om de 4-6 jaar eens te scheuren, zeker in potten. 

Agapanthus in volle grond 

Een agapanthus in volle grond heeft niet veel aandacht nodig. De plant heeft wel voeding nodig om bloemen te produceren. Geef daarom in de groeiperiode één keer voor de bloei en één keer na de bloei extra kunstmest. Gebruik bij voorkeur een meststof met laag stikstofgehalte en voldoende fosfor en kalium. In volle grond moet je extra water geven bij extreme droogte. 

Agapanthus in een pot 

Zoals eerder vermeld, zet de plant steeds van bij de aanvang in een voldoende grote pot. De plant moet namelijk niet elke jaar verpot worden. Gebruik ook een zwaardere grondsoort en goede grind drainagelaag. Zo valt de pot niet snel om bij wat wind.  Wanneer je de eerste bladknopen ziet bij een agapanthus in een pot, is het goed om de plant extra te bemesten. Geef de plant dan ook extra water. Wees wel voorzichtig, want de plant houdt niet van natte voeten. Kies daarom voor een bloempot met drainage. Door hydrokorrels onder in de pot, kunnen de gaten niet verstopt raken met aarde. 

Agapanthus planten jong en groeikrachtig houden 

Zit jouw agapanthus al jaren in dezelfde pot en bloeit de plant niet meer? Dan is deze al veel te lang niet meer gescheurd. Agaphantus scheuren is noodzakelijk om de plant jong en groeikrachtig te houden. De ideale periode is zo snel mogelijk na de bloei, van augustus of september tot begin oktober. De agapanthus zit dan nog in de groeiperiode en kan zich herstellen tot de winter.  Een tweede periode is tussen half maart en half mei. De plant zit in volle groei, dus gaat zich ook snel herstellen.  

Zoals eerder beschreven, een agapanthus is niet volledig winterhard en dienen in de winter beschermd te worden. 

Belangrijkste kenmerken van de Agapanthus

Veelgestelde vragen over Agapanthus

• Wanneer is de bloeitijd van de Agapanthus 
• De meeste varianten van de agapanthus bloeien van juli tot september. 

• Wanneer agapanthus bollen planten 
• Plant de bollen in het voorjaar wanneer het niet meer vriest, in april-mei, met de neus ongeveer 3cm onder de aarde. 

• Kan een Agapanthus tegen vorst? 
• De bladverliezende agapanthus varianten zijn beperkt winterhard. De bladhoudende agapanthus varianten zijn niet winterhard en zal in de winterperiode naar binnen moeten worden gebracht.   

• Hoe krijg je meer bloemen in je Agapanthus? 
• De agapanthus moet veel zon hebben. Het geven van voldoende meststoffen is ook belangrijk om de groei van de bloemen te stimuleren. Het is bovendien belangrijk om de agapanthus om de 4-6 jaar eens te scheuren, zeker in potten. 

Veelvoorkomende plagen en ziektes bij Agapanthus 

De agapanthus is vaak ziektevrij, maar door de plant veel te veel water te geven en door een vochtige standplaats, kunnen er ziektes of plagen ontstaan. 

Wanneer er bij een ziekte de stelen van de agapanthus moeten worden gesnoeid, is het belangrijk om altijd handschoenen, lange mouwen en een veiligheidsbril te dragen. Het sap is namelijk giftig en kan de huid irriteren. 

Botrytis, de grijze schimmel 

De schimmel is een typische zwakteparasiet en is herkenbaar aan het grijze schimmelpluis. De schimmel doet de aangetaste plantendelen rotten. De schimmelziekte treedt vaak op tijdens warm en vochtig weer en verspreidt zich op stervende bloemen. De schimmel heeft stilstaand water nodig om te groeien, dus voorkom het door uw agapanthus van onderaf water te geven en uw planten op afstand te houden voor een goede luchtcirculatie. Wees bovendien voorzichtig wanneer u de aangetaste plantendelen verwijdert. Het beste is ze onmiddellijk in een plastic zak op te bergen. Besproei ook de gezonde delen grondig met neemolie. Neemolie is een natuurlijk pesticide die kan helpen bij het bestrijden van schimmels, luizen, spint, trips, mijten en andere insecten op planten. 

Anthracnose 

Anthracnose is ook een schimmelziekte die zich door water verspreidt. De meest voorkomende symptomen zijn verschijning van gele of bruine vlekken op de bladeren, rond de zenuwen. Het kan lijken alsof ze door de zon zijn verbrand. Aangetaste planten kunnen in de lente en zomer volledig ontbladeren. Anthracnose kan op dezelfde manier worden behandeld als grijze schimmel. 

Rot 

Wortelrot en bolrot kun je herkennen aan gele vlekken op de bladeren, bladeren die afvallen of slaphangen.  De bol en wortels van je agapanthus zijn ook verkleurd en rot. 

Het enige wat je kunt doen, is het voorzichtig weggooien om te voorkomen dat de ziekte zich naar andere planten verspreidt. 

Zijn er toch nog gezonde wortels en wil je de plant redden? Verwijder dan de ongezonde wortels voorzichtig met een schoon mesje. Let hierbij op dat je met het mesje de gezonde wortels niet raakt, zodat je geen bacteriën verspreidt. 

Poedermeeldauw 

Zijn er witgrijze stippen op de bladeren van je planten verschenen? Dan is de kans groot dat je te maken hebt met meeldauw, een parasiterende schimmel die ook wel witziekte wordt genoemd. Snoei de door meeldauw aangetaste delen zoveel mogelijk weg (niet bij je compost gooien!). Verzorg de plant vanaf nu heel goed en let er vooral op dat de plant voldoende vocht krijgt zodat deze niet meer kan verzwakken. Wil je meer weten over de schimmel? Lees dan zeker onze blog over de echte meeldauw. 

Tomato Spotted Wilt Virus of tomatenbronsvlekkenvirus 

Het tomatenbronsvlekkenvirus (TSWV) zal niet vaak een aganpanthus infecteren. De beelden kunnen ook zeer variabel zijn en zelfs per cultivar verschillen. Op de bladeren kunnen al dan niet concentrische geelgroene kringen en patronen voorkomen. Ook worden bronskleurige kringen en vlekken waargenomen. Necrose komt veel vaker voor. Het virus zorgt ervoor dat de agapanthus ernstig verstoken raakt en niet in bloei komt. Jonge planten kunnen bruin worden en instorten. Het virus wordt overgedragen door trips, kleine insecten met vleugels met franjes. Bestrijd de aanwezige tripsen en controleer het onkruid in de buurt van uw planten. 

Meer weten? 

1. Als je de agapanthus een prachtige lelie vindt, bekijk zeker dan ons artikel over de amaryllis. 
2. Wil je ook alvast weten hoe je andere kuipplanten kan beschermen in de winter? Lees dan zeker onze tips in het artikel “Is je terras klaar voor de winter?”