Hoe zaai en verzorg je pronkbonen?

De beste soorten pronkbonen om te kweken

Er bestaan tal van soorten, of je nu van plan bent om vele rijen pronkbonen te planten in je moestuin, of slechts enkele planten te houden in een pot. Dit zijn enkele van de populairste cultivars: 

• Phaseolus coccineus 'Red Rum': een soort met een overvloedige opbrengst die het goed doet in elk klimaat.
• Phaseolus coccineus ‘Celebration’: zeer aantrekkelijke soort met roze bloemen en zachte, smakelijke peulen zonder draad. 
• Phaseolus coccineus ‘Tenderstar’: een soort met tweekleurige bloemen in rood en roze en zachte, zoete peulen zonder draad. 
• Phaseolus coccineus ‘Scarlet Emperor’: een soort met intens rode bloemen en een grote hoeveelheid donkergroene peulen die wel 35 cm lang kunnen worden. 
• Phaseolus coccineus ‘Snowstorm’: een soort met witte bloemen die heerlijke bonen produceert. 
• Phaseolus coccineus ‘Hestia’: een dwergsoort met een hoogte tot 45 cm die ideaal is voor in potten.

Wat heb je nodig om pronkbonen te kweken?

Als je pronkbonen wilt kweken, heb je het volgende nodig: 

• Bonenzaad
• Kweekpotjes
• Universele potgrond of moestuinpotgrond van Substral Naturen
• Bodemverbeteraar van Substral Naturen
• Plantensteunen van 2,4 m om je bonen een handje te helpen
• Touw
• Een spade en een spitvork
• Moestuinmest of goed verteerde stalmest van Substral Naturen

Pronkbonen planten

Waar plant je pronkbonen het best?

Een rijke, goed gedraineerde bodem en een zonnige locatie zijn ideaal om pronkbonen te planten. Je kunt echter ook potten gebruiken met universele potgrond als je wilt.

Wanneer kweek je pronkbonen het best?

Zaai pronkbonen halfweg de lente binnen voor in kweekpotjes of zaai ze buiten in de vollegrond op het einde van de lente of in het begin van de zomer wanneer er geen risico op vorst meer is. 

Pronkbonen binnen voorzaaien

1. Vul de kweekpotjes of plantpotjes met potgrond.
2. Gebruik een potlood of een pootijzer om een gat met een diepte van 5 cm te maken en stop er één zaadje in. Gebruik dus één zaadje per pot en voorzie iets meer kweekpotjes dan nodig voor als het zaad niet kiemt of slakken de zaailingen opeten. 
3. Dek af met een laagje potgrond en druk zacht aan. 
4. Geef de kweekpotjes water en zet ze op de vensterbank of in een kweekkas om ze te laten kiemen. Dat duurt normaal gezien ongeveer een week. 
5. Houd de zaailingen binnen tot elke kans op vorst voorbij is en zet de planten pas daarna buiten. Laat de jonge bonen eerst een week afharden door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer binnen te halen.

Pronkbonen buiten zaaien

1. Spit je perceel enkele weken op voorhand om en verwijder alle onkruid en stenen. Voeg stalmest of compost toe om de bodemstructuur en de drainage te verbeteren. 
2. Hark de aarde aan om een lichte en kruimelige textuur te verkrijgen. 
3. Gebruik stevige leimiddelen voor je pronkbonen, zoals twee plantensteunen die bovenaan samenkomen. Traditioneel gebruikt men een A-vorm, maar je kunt ze ook in het midden laten kruisen en een X-vorm creëren. Op die manier groeien de bonen minder hoog en is het makkelijk om ze te oogsten. Plaats de steunen ongeveer 45 à 60 cm van elkaar. Als je maar een beperkt aantal planten hebt, is het een goed idee om met plantensteunen een soort tipi te maken waaraan ze zich kunnen vasthechten om te klimmen. 
4. Plant onder elke steun twee bonenzaden op een diepte van 5 cm.
5. Geef regelmatig water.
6. Wanneer de scheuten 10 cm groot zijn, verwijder je de zwakste plant

Tips om pronkbonen goed te verzorgen

• De ranken van volwassen pronkbonen krullen zich vanzelf rond de plantensteun, maar de zaailingen moet je in het begin mogelijk vastmaken. 
• Wanneer de planten zo hoog geworden zijn als de plantensteun, top je de ranken af. Zo stimuleer je de plant om zijranken aan te maken en meer vruchten te dragen. 
• Geef ze regelmatig water, zeker tijdens droge periodes en wanneer ze vruchten beginnen te krijgen. 
• Bij droog en heet weer vallen de bloemen soms af voor ze vruchten dragen. Regelmatig water geven kan helpen om dit probleem, dat verdwijnt wanneer de temperatuur weer zakt, op te lossen.

Als extra voeding kun je meststof in korrels gebruiken aan de voet van de bonen. 

Hoe plant je pronkbonen in een pot?

Als je niet veel plaats hebt, bieden dwergsoorten van de pronkboon de ideale oplossing om in potten te plaatsen. Deze bereiken immers maar een hoogte van niet meer dan 45 cm. 

1. Gebruik een pot met een diameter van minstens 30 cm en voldoende grote drainagegaten. Vul de pot met moestuinpotgrond. 
2. Plant de zaden tijdens de lente rechtstreeks in de potgrond op 5 cm diepte. Het is ook mogelijk om halfweg de lente binnen voor te zaaien en de zaailingen te verspenen wanneer ze voldoende groot zijn (ongeveer 10 cm).
3. Geef regelmatig water en voed de planten om de twee weken met kaliumrijke meststof (speciale meststof voor tomaten is ideaal) zodra de bloemen vruchten beginnen te dragen.

Pronkbonen oogsten?

Oogst de pronkbonen wanneer de peulen 15 tot 20 cm lang zijn, voor de zaden groter beginnen te worden. Pluk de bonen regelmatig om de plant aan te moedigen meer vruchten te produceren. Vaker een beetje oogsten is dus ideaal. 

Vijanden van pronkbonen

Slakken

Bescherm de jonge planten tegen slakken met behulp van stukjes eierschaal, as, biervallen, door koperdraad rond je potten te spannen of met Limex-biokorrels tegen slakken van Substral Naturen. Voorkomen kan bovendien ook door een slakkenbarrière aan te brengen.

Bladluizen

Soms kunnen jonge plantjes last hebben van bladluizen. Als de sapzuigende insecten een echte plaag worden, kunnen ze de groei van de plant in gevaar brengen en de pronkboon minder krachtig maken. Controleer dus regelmatig de zaailingen en verwijder bladluizen voor ze echt een probleem kunnen vormen. Natuurlijke vijanden zoals lieveheersbeestjes kunnen eveneens een prima oplossing bieden. Als je insecticiden gebruikt is het belangrijk dat je checkt of ze geschikt zijn voor eetbare planten, zoals het natuurlijke insecticide Polysect GYO van Substral Naturen. Om bestuivende insecten te beschermen gebruik je beter geen product wanneer de plant bloeit.