Schildluizen

Wat zijn schildluizen? 

Schildluizen zijn halfvleugeligen die tot de familie van de Coccoidea behoren. Er bestaan bijna 8000 verschillende soorten, met sterk uiteenlopende vormen en kleuren. We kunnen ze onderverdelen in de volgende drie types: 

• Schildluizen met een zacht lichaam, zonder beschermend schild, die zich beschermen met wasachtige draden.  

• Schildluizen waarvan het lichaam door middel van was verhard is tot een pantser.  

• Schildluizen met een zacht lichaam die zich beschermen met een wasachtig schild dat eruitziet als een minuscule oesterschelp. 

Alle schildluizen zijn sapzuigende insecten ... minivampieren dus! 

• Hoe ontwikkelen schildluizen zich? 

De ontwikkeling van schildluizen verloopt zeer snel, zeker in de juiste omstandigheden. Ze houden van een warme en vochtige omgeving. Schildluizen komen voor op een groot aantal planten, zoals fruitbomen, kamer- en serreplanten, sierbomen en -struiken, maar ook cactussen en vetplanten. 

Zeker op kamerplanten kunnen deze insecten het hele jaar door een plaag zijn! Tuin- en terrasplanten blijven enkel tijdens de wintermaanden gespaard. Vaak is het in de meeste streken bij ons dan immers te koud voor ze. 

Schildluizen verspreiden zich al in het larvenstadium. De larven van de schildluis zijn namelijk heel actief en koloniseren al snel andere planten. Buiten zorgt ook de wind voor een vlotte verspreiding van de larven. 

Hoe herken je schildluizen? 

Deze kleine parasitaire insecten worden niet langer dan 6 millimeter. Ze beschikken over een rostrum op hun kop. Deze onbeweeglijke steeksnuit gebruiken ze om het sap van de planten op te zuigen. 

In de meeste gevallen hebben alleen de mannelijke schildluizen vleugels om zich van plant naar plant te verplaatsen. 

Vrouwelijke schildluizen zijn echter permanent aan de plant vastgehecht, vaak aan jonge scheuten of onder de bladeren, waar ze ook hun eieren leggen. De eitjes lijken op katoenachtige witte, grijze of bruine hoopjes. 

Wat zijn de symptomen van een schildluizenplaag?   

De bladeren van de plant zijn bedekt met een laagje kleverige honingdauw, waarop ook een zwarte laag roetdauw kan ontstaan. 

De schildluizen zelf kun je op de twijgen of onder de bladeren herkennen aan de katoen-, bloem- of wasachtige opeenhopingen. Bovendien zijn de bladeren van de plant bedekt met kleverige honingdauw, waarop ook een zwarte laag roetdauw kan ontstaan. Doordat schildluizen het sap van de planten opzuigen, kunnen deze verzwakken en kan hun groei stoppen. 

Bij een grootschalige plaag op kamerplanten is het zelfs mogelijk dat de hele vloer onder de plant kleverig wordt! 

Bij fruitbomen verschrompelen de bladeren en kan een grote plaag de oogst in gevaar brengen. 

Wat zijn de mogelijke behandelingen tegen schildluis? 

Oplossingen voor kamerplanten in potten 

Er bestaan behandelingen op basis van koolzaadolie, een actief bestanddeel van plataardige oorsprong, die doeltreffend zijn tegen alle soorten schildluis in elke fase van de ontwikkeling. Deze producten mogen worden gebruikt in de biologische landbouw. 

Oplossingen voor tuin- en moestuinplanten 

Oplettendheid is ook hier de belangrijkste methode om te vermijden dat schildluizen zich verspreiden naar de andere planten in de tuin. 

Er bestaan veelzijdige insecticiden die doeltreffend zijn tegen een groot aantal insecten, zoals schildluizen, maar ook bladluizen, mijtachtigen enz. 

Schildluizen in de boomgaard 

Ook voor fruitbomen zijn behandelingen op basis van koolzaadolie doeltreffend tegen alle soorten schildluis in elke fase van de ontwikkeling. 

Het is daarbij belangrijk dat zowel de takken als de boven- en onderkant van de bladeren worden behandeld zodra de insecten opduiken of de eerste schade zichtbaar wordt. Bij een ernstige plaag moet de behandeling herhaald worden. Respecteer bij groente- en fruitgewassen zeker de aangegeven termijn voor het oogsten. 

Bij schildluizen is het altijd de boodschap om snel in te grijpen, anders kan het probleem vlug groter worden! 

Hoe voorkom je een schildluizenplaag?  

Goed observeren is de belangrijkste oplossing! Op die manier kun je vanaf de eerste symptomen snel reageren en de aangetaste plant afzonderen om de rest te beschermen. 

Afhankelijk van het type plant en de periode in kwestie kun je het aangetaste exemplaar buiten zetten op het balkon of terras. Vogels en lieveheersbeestjes zijn immers dol op schildluizen! 

Als je kampt met wolluizen, bestaan er ook feromoonvallen om de insecten te bestrijden. Deze vallen lokken de mannelijke luizen om de voortplanting tegen te gaan. Ze vormen bovendien een interessante manier om de aanwezigheid van plaagdieren vast te stellen.