Slakken

Wat zijn slakken? 

Om je vijand te overwinnen is het belangrijk om er eerst alles over te weten! Huisjes- en naaktslakken maken deel uit van de Gastropoda (en behoren tot de tak van de weekdieren). Dat is na de insecten de grootste groep uit het dierenrijk. Respect!

Gastropoda betekent letterlijk 'buikpotigen'. De naam tovert misschien wel een glimlach op je gezicht. Wanneer je bovendien weet dat een buikpotige over één voet beschikt die, afhankelijk van de soort, ofwel dient om te stappen of te zwemmen, dan wordt die glimlach alleen maar groter. Het betekent ook dat slakken letterlijk al rechtstaand sterven!

Onze vijanden de slakken verplaatsen zich met behulp van de spier in hun voet (enkel vooruit, achteruit hebben ze nog niet ontdekt). Ze worden daarbij geholpen door al dan niet kleverig slijm dat ze uitscheiden om hun verplaatsingen te vereenvoudigen en zich aan verticale oppervlakken vast te hechten.

Huisjesslakken

Huisjesslakken onderscheiden zich van naaktslakken en aardslakken door hun schelp (hoewel dat niet altijd het geval is). Ze komen uit hun schelp als de vochtigheidsgraad en de temperatuur voldoende hoog zijn. Huisjesslakken worden 3 tot 7 jaar oud. Het zijn hermafrodieten, wat betekent dat ze naar wens mannelijk of vrouwelijk kunnen zijn. Ze leggen tot één keer per maand eieren.

Huisjesslakken zijn flinke eters en hun voorkeur verschilt afhankelijk van de soort: planten, afval, kadavers, maar ook prooien waarop ze jagen en zelfs soortgenoten. Jakkes!

Naaktslakken

Naaktslakken zijn zeer gemakkelijk te onderscheiden van huisjesslakken omdat ze niet over een schelp beschikken. Hun grootte en kleur kunnen sterk uiteenlopen.  Net als huisjesslakken hebben naaktslakken vier tentakels: twee voor de ogen en twee waarmee ze geuren waarnemen.

Naaktslakken zijn koudbloedige schrokoppen die zich vooral 's nacht verplaatsen. Ze eten hetzelfde als huisjesslakken, maar zijn vraatzuchtiger en komen enkel tevoorschijn wanneer de weersomstandigheden optimaal zijn (vochtig en warm). Naaktslakken zijn hermafroditisch en kunnen tot 500 eieren leggen in een holte in de grond. De meest sportieve exemplaren kunnen dagelijks zo'n 7 m afleggen.

Aardslakken

Om het makkelijk te houden: aardslakken zijn zeer grote naaktslakken (groter dan 10 cm). De Franse benaming 'loche' wordt in bepaalde regio's echter gebruikt om alle slakken mee aan te duiden.

Symptomen van de aanwezigheid van huisjes- of naaktslakken

Huisjesslakken, naaktslakken en aardslakken zijn vooral actief van het voorjaar tot in oktober.
Ziet je biologische moestuin er fantastisch uit? En staat er heel wat lekkers in? Wees dan voorzichtig ... Op enkele uren tijd kunnen slakken immers al je werk teniet doen.

Huisjesslakken, naaktslakken en aardslakken maken namelijk gebruik van slecht weer (voor ons, maar heerlijk weer voor hen) om, voor je het weet, je natuurlijke voorraadkast helemaal leeg te eten. Maak je echter geen zorgen, we overlopen samen de mogelijkheden om een einde te maken aan die overlast!

Hoe bestrijd je huisjes- en naaktslakken? 

Er bestaan verschillende methodes om af te rekenen met deze geduchte vijanden van elke tuinier. En om al in de juiste stemming te komen, beginnen we met een liedje dat veel kinderen zullen kennen, maar dan in een lichtjes aangepaste versie: "Heel, heel langzaam gaat de slak. Met zijn huisje op zijn rug. Heel, heel langzaam gaat de slak. Want een slak kan niet zo vlug. Maar ... zoef daar komt de tuinder. De tuinder, de tuinder. Zoef daar komt de tuinder. Daar heeft de slak niet van terug!

Natuurlijke of biologische bestrijdingsmiddelen

Kippen! Maar goed, niet iedereen heeft kippen in de tuin ... 
Roofdieren (insecten, amfibieën, vogels). Maar die kun je niet sturen. Next! 
Een slakkenbarrière op basis van lavagruis vormt een fysiek obstakel om je moestuin en je planten te beschermen.
Je kunt ook aaltjes (nematoden) gebruiken: deze wormpjes parasiteren op slakken en zorgen dat ze op natuurlijke manier uit de moestuin verdwijnen. 

Grootmoeders oplossing

Bier! Naaktslakken zijn er dol op. Graaf aan de voet van je planten enkele bekertjes in gevuld met bier. Slakken worden aangetrokken door de hop (die lijkt op chicorei, waar ze dol op zijn) en verdrinken in de vloeistof. Opgelost!

Een houten plank: zo dood je ze niet, maar de slakken zullen eronder kruipen om zich te verstoppen als het dag wordt. 's Ochtends draai je de plank gewoon om en serveer je een buffet voor hun natuurlijke vijanden (vogels, kikkers, hazelwormen enz.).
Slakken rapen: als je slakken liever geen kopje kleiner maakt, kun je ze ook één voor één verzamelen in een emmer en op een plekje ver van je tuin een nieuwe thuis geven (of ze in de tuin van je norse buurman droppen).

In de moestuin: slakkenkorrels

Slakkenkorrels zijn een gebruiksklaar, korrelvormig lokmiddel op basis van ijzerfosfaat (een actief bestanddeel van natuurlijke oorsprong), zonder bittermiddel. Deze korrels mogen worden gebruikt in de biologische landbouw. Ze houden geen gevaar in voor huisdieren.

Op het terras: koper

Slakken zijn dol op jonge scheuten en vaak zijn zaailingen in bedden onweerstaanbaar voor hun vraatzucht. Je kunt je planten een stukje hoger zetten in potten om ze te ontmoedigen, maar vaak is dat maar een tijdelijke oplossing. 
Koperstrips die je op de rand van de pot kleeft, kunnen ook een oplossing bieden. Koper heeft namelijk slakkenwerende eigenschappen, waardoor ze je planten links laten liggen. Koper kun je kopen in de vorm van tape of een ring, bijvoorbeeld om aan te brengen rond je borders, moestuin of potten. 

Hoe voorkom je een slakkenplaag? 

Als je in de buurt van je kostbare planten andere planten zet die slakken heel graag lusten, zoals afrikaantjes, zullen de slakken vooral die aanvallen. 
Omgekeerd bestaan er ook afwerende planten, zoals knoflook, geranium of ui, die een natuurlijke barrière vormen tegen slakken. 
Een laag as: de fijne asdeeltjes zorgen ervoor dat de slakken zich niet goed kunnen voortbewegen en beperken zo de overlast. Bovendien zorgt de aslaag ervoor dat er geen onkruid de kop opsteekt én dat je bodem voldoende vochtig blijft.
As, zand en krijt (of alles wat poederachtig is) vormen een uitstekend natuurlijk obstakel. Slakken worden zo niet alleen gehinderd in hun beweging, maar vinden deze hinderpalen ook zeer onaangenaam.
Haren: als je de kat of de hond borstelt, kun je hun vacht bijhouden en rond je planten strooien. Slakken verafschuwen namelijk haar.