Een zonnige periode afgewisseld met fikse regenbuien, is ideaal om alles in de tuin goed te laten groeien. Helaas niet alleen de groenten in de moestuin en de aanplantingen in de siertuin. Op elk stukje kale grond schieten spontaan plantjes op. Dat zijn de plantjes die ‘onkruid’ genoemd worden. In feite is de definitie voor onkruid, planten die ergens groeien waar we ze niet willen hebben. Wat kun je eraan doen?
Onkruid voorkomen
Meer en meer wordt gezocht naar efficiënte manieren om onkruid te bestrijden op een manier die minder druk legt op ons leefmilieu. Onkruid voorkomen is daarbij een eerste, slimme zet. Planten, verplanten en bemesten is waar het in onze tuinen hoofdzakelijk om draait. Omdat veel ‘onkruiden’ net goed groeien op bewerkte bodems, werkt dat de ontwikkeling van onkruid in de hand. Een goede oplossing is dus om de bodem voor een langere tijd met rust laten. Grondige bewerking is alleen nodig als de bodem verdicht is door de zware werfmachines van een tuinaanlegger bijvoorbeeld.
Bodembedekkers
Dé truc om onkruid te vermijden is de bodem bedekt te houden. Om al bij het aanleggen van de tuin een explosie van onkruid te voorkomen, is het aangewezen ervoor te zorgen dat onkruid geen plaats en geen licht krijgt. Voor je een nieuwe gazon of tuin aanlegt, maak je de bodem eerst grondig onkruidvrij. Dat kan door de grond gedurende een drietal maanden af te dekken met zwarte folie.
Mulchlaag
Tot de beplanting gesloten is, kun je de bodem afdekken met een dikke mulchlaag die ervoor zorgt dat eenjarig onkruid niet kan kiemen. Dankzij de mulchlaag moet je slechts een keer per jaar wieden, in plaats van minstens één keer per maand. Waar weinig licht is, zal weinig onkruidzaad kiemen.
Een mulchlaag aanbrengen, doe je best in het voorjaar, anders wordt de koude in de bodem vastgehouden. Eerst verwijder je zoveel mogelijk onkruid. Eventueel kan onder de mulch een karton gelegd worden om wortelplanten tegen te houden. De ideale dikte van een mulchlaag is afhankelijk van de structuur van het gebruikte materiaal. Compost of fijne sierschors (geen zaagsel!) breng je aan in een dikte van 3 tot 5 cm. Grove sierschors kan tot een maximum van 10 cm. Vul de mulch jaarlijks met een laagje bij, de mulch vergaat namelijk langzaam tot compost.
Belangrijk: een laag compost is minder interessant om te gebruiken als mulchlaag, omdat het de bodem verrijkt en zo ook de ongewenste plantjes voedt. Sierschors of kokosschors zijn het meest aangewezen: efficiënt, decoratief én biologisch afbreekbaar. Cacaodoppen zijn ook een mooi alternatief als deklaag.
Groene bodembedekkers
Voor de siertuin is de aanplant van een snel groeiende wintergroene bodembedekker ook een prima idee. Als je verschillende bodembedekkers combineert, krijgt je begroeiing minder last van ziektes en plagen en heb je meer kans op succes. Tijdens droge periodes zal de ene bodembedekker het beter doen en tijdens regenperiodes de andere. Enkele van de beste bodembedekkers tegen onkruid zijn Pachysandra, Maagdenpalm (Vinca minor), vrouwenmantel (Alchemilla mollis), Klimop (Hedera), goudaardbei (Waldsteinia Ternata) en Ooievaarsbek (Geranium cantabrigiense).
Slim tuinplan
Een slim ontworpen tuin met vaste plantenborders heeft minder last heeft van de groei van ongewenste planten. Hou bij de keuze van je planten rekening met de standplaats, de bodemsoort, de lichtinval en de concurrentie van andere planten in de buurt. Hoe beter je dat doet, hoe gezonder en sterker je planten zijn en hoe minder gevoelig ze zullen zijn voor ziekten en plagen. Informeer je over de uiteindelijke hoogte, omvang en groeisnelheid van de planten, zodat je voldoende ruimte kunt voorzien. Zo kun je onnodig snoeien vermijden en ook de onkruidgroei na het snoeien. Na het snoeien kan door de plotselinge lichtinval de schaduwminnende onderbegroeiing van je stuiken afsterven en plaats maken voor onkruid.
En voorzie je een tuinpad? Maak het dan zeker niet onnodig breed. Regelmatig over het pad lopen is de perfecte manier om onkruidgroei tegen te gaan. Beperk ook best het aantal voegen in je pad, terras of oprit en gebruik waterdoorlatend voegmateriaal, zoals schraalzand. Als er plassen blijven staan, bevordert dit de groei van onkruid. Daarom is een goede afwatering van je verhardingen ook belangrijk. Zorg dat ze bol of schuin staan zodat het water afloopt naar een groene strook. Ook een waterdoorlatende fundering heeft een positief effect.
Voedingsstoffen
Vergeet ook de voedingsstoffen niet! Planten en ook onkruiden, zijn altijd in concurrentie met elkaar om grondstoffen waarbij niet alleen de sterkste overleven maar ook nog eens goed groeien. Bodembedekkers zullen onkruid weinig kans geven en vormen dus een natuurlijk concurrent. Je kunt ze altijd extra ondersteunen met extra meststoffen. Deze regel geldt ook voor het gazon. Hoe dikker en gezonder het gras, hoe minder onkruid er een kans zal krijgen. Geef alles dus regelmatig de nodige voedingsstoffen.
Onkruid schoffelen, wieden of spitten
Bij een wandeling door de tuin, zie je meteen als er onkruid opduikt. Je kunt niet alle onkruid eindeloos zijn gang laten gaan, zeker niet in een kleine tuin. Als je er snel bij bent, kan het zich nog niet uitzaaien.
Schoffelen
Schoffelen werkt prima bij eenjarige zaadonkruiden, bij wortelonkruiden kan het voor een averechts effect zorgen. Met een schoffel snij je onkruid onder de wortel door. Tegelijk maak je de grond los waardoor het onkruid niet kan wortelen en uitdroogt. Het onkruid dat loskomt, kun je makkelijk verwijderen. Het is een snelle methode om onkruid op korte termijn te verwijderen. Overdrijf echter niet met het woelen in de bodem, want dit kan de kieming van eenjarig onkruid net in de hand werken. Zorg voor een scherpe schoffel en doe deze klus zeker vóór de planten zaad kunnen zetten. Je kunt werken met een schoffel op een steel of een handschoffel als de planten dichter bij elkaar staan. Een drietand is werkt vlot bij groter onkruid.
Spitten of wieden?
Onkruid wieden is de goedkoopste en misschien ook de meest zekere vorm van onkruidbestrijding. Het werkt ook bij wortelonkruiden. Het is wel een optie die heel wat tijd en moeite kost omdat het onkruid in zijn geheel met de wortel wordt uitgetrokken. Regelmatig wieden voorkomt achteraf heel wat onkruidstress. Vooral de eerste twee tot drie jaar na de aanleg van een nieuwe tuin of nieuw perk, is wieden een verplicht tuinklusje. Velen vinden wieden een ideale ontspannende bezigheid om het hoofd leeg te maken.
Berenklauw, zevenblad, kleefkruid, kweekgras en klimop zijn woekeraars, die andere planten geen kans meer geven. Zulke woekerende planten kun je beter omspitten, uittrekken en afvoeren. Pas bij berenklauw en klimop heel goed op. Ze kunnen huidirritaties en brandplekken veroorzaken. Van berenklauw kun je zelfs blind worden als je het blad in je oog krijgt.
Tot op de wortel
De meest hardnekkige onkruiden, zijn planten met een diepe penwortel zoals de paardenbloem. Het is heel belangrijk dat je de hele wortel verwijdert anders schiet hij weer uit. Steek de wortels eerst rondom diep los met een onkruidsteker of onkruidtrekker. Daarna kun je de plant gemakkelijk met de wortel erbij uit de grond halen. Wieden gaat het makkelijkste na een felle regenbui. Heb je bij het wieden last van je rug, gebruik dan de ergonomische Naturen onkruidtrekker.
In het gazon kan ook onkruid groeien. Het is dus aangewezen om het gazon ook in de gaten te houden. Soms verschijnen er zaailingen van bomen uit de buurt, zoals van esdoorns, die je het best uittrekt als ze nog klein zijn.
Onkruid uitputten
Meerjarige wortelonkruiden die moeilijk met de wortel erbij te verwijderen zijn zoals heermoes of kattenstaart, kun je uitputten door telkens weer de blaadjes weg te halen. Het vergt wel wat werk, je moet deze klus zeker elke week herhalen. Volhouden is dus de boodschap!
Tuinonderhoud
Door je terras, paden en oprit regelmatig te vegen vermijd je de vorming van mos en onkruid. En mocht er dan toch onkruid opduiken, smoor je hun groei best in de kiem. Meteen aanpakken is de boodschap, want eenmaal het onkruid bloeit, blijf je er de maanden nadien last van hebben.
Een gazon hou je mooi en mosvrij door verluchting met een prikrol. Dit zorgt ervoor dat het regenwater beter door de bodem kan doorsijpelen waardoor de voedingsstoffen en het zuurstof gemakkelijker tot bij de wortels van het gras kunnen. Zo krijg je een mooie, dikke, diepgroene grasmat! Onkruid groeit vaak in het gazon omdat de ondergrond niet de juiste zuurtegraad heeft. Tijdens het voorjaar kalk te strooien kan de zuurtegraad verhogen.
Onkruidbestrijders
Wil je snel resultaat ? Probeer dan de nieuwe natuurlijke reeks totale onkruidbestrijders van KB Herbatak. Binnen het assortiment vind je concentraten op basis van pelargonzuur, en klaar voor gebruik producten op basis van azijnzuur, beide stoffen die voorkomen in de natuur. Het effect is al na minder dan 3 uur zichtbaar en zaaien en planten is al terug mogelijk na 1 dag. KB Herbatak werkt tegen onkruid en mos én is biologisch afbreekbaar. Ook Substral Naturen heeft zijn variant natuurlijke en doeltreffende onkruidbestrijders Substral Naturen Onkruid Weg! en Substral Naturen Onkruid Stop ! in het assortiment.
En tot slot deze bedenking... Als je je hopeloos naar al die ongewenste groeiers in je tuin kijkt, bedenk dan dat wat onkruid is voor de ene tuinman, een streling voor het oog is voor de andere, zoals het madeliefje of klaver bijvoorbeeld. Bovendien trekken ze ook bijtjes aan en zorgen op hun beurt voor biodiversiteit...
