Hoe kweek je basilicum?
Basilicum is een kruid dat in elke keuken thuishoort. De plant staat al eeuwenlang in de moestuin, is een van de eenvoudigste soorten om te zaaien en smaakt heerlijk in allerlei gerechten. Kies voor gewone basilicum (Ocimum basilicum) als je houdt van de Italiaanse keuken, en voor heilige basilicum of citroenbasilicum (Ocimum tenuiflorum en Ocimum x citriodorum) voor Aziatische recepten.
Basilicumsoorten om te kweken
Naast de klassieke basilicum bestaan er nog heel wat andere soorten. Enkele bekende voorbeelden:
- Basilic ‘Sweet Green’: de traditionele basilicum die ideaal is voor Italiaanse gerechten.
- Basilicum ‘Genovese’: intenser dan de klassieke soort.
- Basilicum ‘Christmas’: een kruising tussen klassieke en heilige basilicum. De bloemen ruiken fruitig en doen aan gluhwein denken. Met zijn roze bloemetjes ziet de plant er bovendien heel mooi uit.
- Basilicum ‘Crimson King’: mooie basilicumsoort met paarse bladeren. De smaak leunt aan bij die van kruidnagel.
- Basilicum ‘Siam Queen’: de smaak van deze basilicum met paarse stengels en donkerroze bloemetjes doet denken aan zoethout.
- Basilicum ‘Mrs Burn’s Lemon’: bladeren met een heerlijke citroensmaak.
- Basilicum ‘Lettuce Leaf: de bladeren met textuur van deze soort smaken zacht en zijn heerlijk in een slaatje.
Wat heb je nodig om basilicum te kweken?
Als je thuis basilicum wil planten, heb je het volgende nodig:
- Basilicumzaad om te zaaien
- Kweekpotjes
- Universele Bio potgrond
- Een zaaibak met deksel, of doorzichtige plastic zakken
Hoe kweek je slim basilicum?
Waar kweek je basilicum het beste?
Kies voor het kweken van basilicum een zonnig plekje dat beschermd is tegen de kou. Als je basilicum in een verhoogd bloembed plant, verbetert de drainage van de grond, waardoor je minder last hebt van huisjes- en naaktslakken. Basilicum doet het ook prima in een bloempot of zelfs binnen op de vensterbank.
Hoe zaai je basilicum?
Je kunt basilicum al vanaf februari binnen zaaien.
- Vul de potjes met universele potgrond en druk die wat aan.
- Strooi de zaadjes bovenop de aarde. Ze kiemen overigens heel vlot, je hebt er dus niet veel nodig.
- Bedek de zaden met een dun laagje aarde.
- Om de zaden op hun plaats te houden is het een goed idee om ze te vochtig te maken door ze in een schaaltje met water te zetten en de aarde op die manier geleidelijk aan te doordrenken.
- Plaats de plantpotjes onder een deksel bij een temperatuur van 15 tot 25 °C. Je kunt ook een doorzichtig plastic zakje over elk potje doen. Zet de overdekte plantpotjes op een warme plek met indirect zonlicht totdat de eerste zaden kiemen.
- Geef de plantjes regelmatig een beetje water.
- Als de zaden gekiemd zijn, verwijder je het deksel of de plastic zakjes en laat je ze groeien tot er twee echte bladeren aan staan (dus na het eerste paar blaadjes).
- Haal elke zaailing uit het potje door aan een blad te trekken (trek nooit aan de steeltjes, want die breken zeer makkelijk af). Een potlood of een vork kan dat werkje makkelijker maken. Plant elk basilicumscheutje uit in een eigen potje.
- Wacht tot elke kans op vorst voorbij is vooraleer je de basilicum buiten zet. Laat de planten twee weken aan de buitenlucht wennen door ze overdag buiten te zetten en 's avonds weer binnen te halen.
Basilicum verzorgen
Basilicum heeft een hekel aan koude en vochtige grond. Geef daarom 's ochtends water, zodat de grond de rest van de dag kan uitdrogen. Maak de bladeren niet nat. Op die manier beperk je het risico op valse meeldauw, een schimmelziekte.
Belangrijk: Als je basilicum kweekt om te eten, is het belangrijk dat je de bloemetjes verwijdert als deze verschijnen. Na de bloei krijgen de bladeren van basilicum namelijk een bittere smaak.
Basilicum oogsten
Je kunt de basilicumblaadjes de hele zomer lang plukken, en door dat regelmatig te doen stimuleer je de plant om meer bladeren te produceren. Zodra de stelen van de jonge basilicumplant 4 lagen blaadjes hebben, knip je ze ter hoogte van de tweede laag af. Zo zal je plant sterker uitlopen en krijgen je nog zachtere blaadjes.
Basilicum kan niet tegen temperaturen onder 5 °C. Als je ook in de herfst nog blaadjes wil gebruiken, is het een goed idee om de plant binnen te zetten op een lichte plek.
Hoe kun je basilicumblaadjes bewaren?
Wanneer de dagen korter en donkerder worden, is het meestal niet evident om je basilicum te houden, maar je kunt de blaadjes drogen of invriezen om er de hele winter lang van te genieten.
- Voor de diepvries verwijder je de steeltjes en was je de blaadjes. Blancheer ze enkele seconden in kokend water en dompel ze daarna onder in ijskoud water om de kleur te behouden. Druk het water uit de blaadjes terwijl ze neerliggen en plaats ze hermetisch afgesloten in de diepvriezer.
- Als je basilicumblaadjes wil drogen, zet je de oven op zeer lage temperatuur. Leg de blaadjes minimaal twee uur op een bakplaat. Ze moeten verkruimelen wanneer je ze aanraakt.
- Je kunt basilicum ook zo drogen. Knip lange twijgen af, maak er boeketjes van en hang ze ondersteboven in een frisse, goed geventileerde ruimte met indirect daglicht. Het droogproces kan tot een maand duren.
Ziektes en plagen van basilicum
Basilicum is een vrij sterk kruid dat weinig last heeft van ziektes. Alleen als de basilicum te vochtig en ingesloten staat, kunnen de zaailingen afsterven en kunnen volwassen planten valse meeldauw ontwikkelen.
In het eerste geval is de oorzaak van de sterfte een schimmelinfectie en zul je opnieuw van nul af aan moeten beginnen.
Valse meeldauw
Valse meeldauw leidt ertoe dat de bladeren bruin worden. Dat kan worden bestreden met een polyvalent biologisch middel tegen schimmelziekten.
Luizen
Wat plaagdieren betreft, kunnen luizen een probleem zijn, zeker als je basilicum binnen staat. Veeg ze af voor de plaag oncontroleerbaar wordt. Zet de plant enkele dagen buiten om natuurlijke rovers zoals lieveheersbeestjes de kans te geven om het probleem op te lossen.
Controleer regelmatig de stengels van je basilicum op luizen die het sap opzuigen. Verwijder ze zo snel mogelijk en gebruik als laatste redmiddel een biologisch insecticide.
Slakken
Huisjes- en naaktslakken zijn dol op basilicum en kunnen de plant helemaal opeten. Er bestaan heel wat oplossingen om problemen tegen te gaan, zoals een koperdraad rond je potten spannen, stukjes gebroken eierschaal of een bierval, maar de handigste oplossing is Slakkenbarrière van Substral Naturen.