Hortensia’s planten en kweken
De hortensia of Hydrangea is een elegante winterharde plant die van het late voorjaar tot diep in het najaar met enorme bollen, prachtige pluimen of uitbundige bloemschermen bloeit. Een echte blikvanger in je tuin! De meeste hortensia’s geven de voorkeur aan ochtendzon en lichte schaduw in de middag, maar er zijn ook soorten die flink wat zonlicht kunnen verdragen. Bovendien vragen hortensia’s weinig onderhoud. Dit artikel legt uit hoe je een hortensia het beste kan planten en verzorgen.
Hoe een hortensia planten
Standplaats
Het kiezen van de juiste standplaats is heel belangrijk voor een hortensia. Zoals hierboven beschreven, prefereren hortensia’s een plaats in de halfschaduw. Op het westen (avondzon) of op het oosten (ochtendzon) in de tuin zijn de beste plekken te vinden. Een plaats op het zonnige zuiden is voor de meeste soorten geen goede keuze. Als je hortensia’s toch mooi en vitaal wilt houden in de zon, dan zullen ze heel wat water moeten krijgen en hebben ze het liefst een humusrijke bodem die niet snel uitdroogt. De bloemblaadjes van de meeste soorten hortensia mogen ook niet nat worden in de zon. Ze gaan dan verbranden. Kies daarom voor hortensia soorten die beter tegen de zon kunnen zoals de Strong Annabelle en pluimhortensia (beste hortensia voor een zonnige plek).
Beste maanden om een hortensia te planten
Net zoals voor het snoeien, plant je hortensia’s het beste in het voorjaar (maart of april). Je kan ook in het najaar (oktober of november) planten. Het is belangrijk dat het niet vriest.
Hoe planten
- Maak een plantgat dat twee tot drie keer zo groot en diep is als de pot waaruit de hortensia komt
- Vul het plantgat voor de helft met potgrond en compost. Een hortensia heeft het meeste baat bij een humusrijke grondsoort die ook goed doorlatend is. De pH-waarde van de grond heeft invloed op de bloemkleur, maar is over het algemeen neutraal tot lichtzuur. De meeste hortensia’s zullen het ook prima doen in normale tuingrond.
- Zijn er verdroogde bruine wortels? Snoei ze dan terug.
- Voelt de kluit van de hortensia droog aan? Zet de plant met pot even in een emmer met water.
- Plant de hortensia in het gat
- Vul de rest van het plantgat met potgrond en de grond die losgekomen is van de plant.
- Duw de grond stevig aan.
- Geef de hortensia ten slotte een ruime hoeveelheid water.
Wil je meerdere hortensia’s langs elkaar planten? Zorg er dan zeker voor dat er een ruimte is van ongeveer 75 cm tussen de planten of dat er twee tot drie hortensia’s per m² staan.
Verzorging van hortensia’s
Grond en pH-waarde
De prachtige bloeiende struiken staan graag in zure tot neutrale (kalkarme), doorlatende, humusrijke, normale tot vochtige tuingrond met gemiddeld gehalte aan voeding. Op de droge grond hebben hortensia’s het minder naar hun zin. Pluimhortensia’s kunnen wel iets beter tegen droge grond.
Het kleurenscala van de bloemen wordt voornamelijk bepaald door de pH-waarden van de grond. Een hoge pH-waarde is een kalkrijke bodem, en een lage pH-waarde is een zure bodem. Een blauwe Hortensia bloeit bijvoorbeeld het beste in een zure bodem met aluminiumzouten erin. Er zijn ook speciale meststoffen die erop gericht zijn om een hortensia blauw te houden. Een rode hortensia houdt van een kalkrijke bodem.
Een witte hortensia houdt op zijn beurt weer van een neutrale bodem.
Met het verzuren of juist verkalken van je bodem kan je dus de kleur van een Hortensia beïnvloeden.
Bemesten
Als je in de zomer wilt genieten van de prachtige kleuren van de hortensia bloemen, dan is bemesten noodzakelijk. Dat kan je in het voorjaar (eind maart/april) en halverwege de zomer (begin juli) doen. Je kan organische en universele meststoffen gebruiken. Heb je blauwe hortensia’s? Pas dan wel op met de hoeveelheid en soort meststoffen. Blauwe hortensia’s hebben namelijk de neiging om naar roze te verkleuren. Gebruik daarom hortensiagrond en speciale meststoffen om de grond zuurder te maken en de hortensia blauw te houden.
Water
Hortensia’s staan bekend veel water te drinken. Vooral als ze in bloei staan, verdampen ze heel veel water. Het is daarom belangrijk om de plant veel water in het voorjaar en in de zomer te geven. Geef water aan het begin of aan het eind van een warme dag. Op die momenten is de plant in ‘rust’ en neemt hij het water het beste op. Geef je water in de morgen? Zorg er dan voor dat de bladeren en bloem niet nat worden (kans op verbranding door de sterke zon). Gebruik bovendien kraanwater om de bodem wat kalkachtiger te maken en regenwater voor het verzuren van de bodem.
Hortensia’s stekken
De beste periode om een hortensia te stekken is de zomerperiode, van juli tot en begin september. Vandaar dat het stekken in deze periode ook wel de zomerstek wordt genoemd.
Hortensia’s snoeien
Hortensia’s vragen weinig onderhoud. Jaarlijks snoeien zorgt ervoor dat ze mooi blijven en bloemen blijven geven.
De meeste hortensia's worden in de late winter of het voorjaar gesnoeid, met uitzondering van klimhortensia's. Die snoei je in de zomer nadat ze uitgebloeid zijn.
Voor je begint met snoeien is het belangrijk om te weten of de bloemen van jouw hortensiasoort alleen op oud hout, of ook op nieuw hout kunnen groeien. Verschillende soorten hortensia vereisen namelijk verschillende snoeitechnieken.
Volg onze eenvoudige handleiding voor het snoeien van hortensia's om het beste uit je planten te halen.
Hortensia in een pot verzorgen
Wil je een hortensia als kuipplant voor op je balkon of terras? Goed nieuws: het is mogelijk om hortensia's in een pot te laten groeien. Neem een pot/kuip met een gat onderin voor de afwatering van overtollig water. Het water moet namelijk weg kunnen lopen om wortelrot te voorkomen. Zorg dat de pot of kuip ook groot genoeg is voor de wortelvorming en watervoorraad. Controleer de grond van je hortensia dagelijks tijdens warme dagen of het niet te droog aanvoelt. De grond moet licht vochtig blijven, en een of twee keer per jaar bemest worden. De hortensia mag ook niet in de felle middagzon staan. De beste standplaats voor een hortensia is halfschaduw.
Na twee of drie jaar kan de kluit klem komen te zitten. Je kan de hortensia gewoon verplaatsen naar een grotere pot met wat potgrond en meststoffen.
Veel voorkomende plagen en ziekten bij hortensia's
De hortensia is nauwelijks gevoelig voor ziektes en plagen. Het kan gebeuren dat een gezonde hortensia wel eens last kan hebben van de volgende plagen of ziektes:
1. Woldopluis of wolluis
Dit is een van de meest voorkomende hortensia ziektes. Zie je een wollig spinsel aan de onderzijde van het blad of stengel? Dan heeft je hortensia last van wolluis. De luis zorgt ervoor dat de bladeren en stengels slap gaan hangen en de bloemen niet of nauwelijks nog uitkomen. Jonge luizen trekken namelijk al het plantensap uit de plant.
Behandeling:
Controleer je hortensia in de maanden mei en juni. Als je een nest ziet, verwijder het dan zo snel mogelijk door de tak of blad snel te snoeien zodat de luizen niet uitkomen.
2. Bladluis
Net zoals de wolluis, zuigt de bladluis al het sap uit de jonge bladeren van de hortensia. Bladluizen kunnen groen, zwart, geel, violet of blauw zijn, al dan niet vleugels hebben en ze zijn gewoonlijk 2 tot 4 millimeter groot.
Behandeling:
De gemakkelijkste en wellicht ook beste manier om van bladluis af te komen is door gebruik te maken van water met azijn (niet te veel!) en groene zeep (1 tot 2%). Je kan ook de gebruiksklare biologische Substral Naturen Polysect Spray gebruiken.
Heeft jouw plant last van het ongedierte? Lees dan zeker ons artikel over bladluizen voor meer tips.
3. Spint
Spint of spintmijten is een plaag van mijten (tussen de 0,3 en 0,5 mm) op je plant. Afhankelijk van de soort, kunnen ze geelgroen, bruin of rood van kleur zijn. Je kan spint herkennen aan heel fijne “spinnenwebben” in je plant. Hoe langer het spint in je plant zit, hoe dikker het spinsel. Bovendien zie je hele kleine bruine of gele puntjes bovenop het blad. Door gaatjes in de plant te prikken zuigt spint namelijk sappen uit de plant. Het blad wordt lelijk en sterft af.
Behandeling:
- Verwijder meteen de aangetaste bladeren en oude potgrond. Isoleer je plant heel snel want spint verspreidt zich snel.
- Gebruik een biologisch insecticide speciaal voor spint, zoals Substral Naturen Polysect Spray biologisch insecticide: Wil je een plaag vermijden, behandel dan je planten vooraf met Substral Naturen Brandnetelgier.
4. Slakken
Zie je gaten en slijmsporen in de bladeren van jouw hortensia? Dan heeft je plant last van slakken. Ze zijn vooral ‘s nachts actief, omdat ze in de zon uitdrogen.
Behandeling:
De natuurlijke vijanden van de slak zijn kevers, spitsmuizen, egels en vogels. Op een chemische manier de slakken uit je tuin verwijderen kun je doen door het strooien van biologische slakkenkorrels. Je kan ze ook wegvangen of een barrière maken waar ze niet heen kunnen glijden.
5. Taxuskever of lapsnuitkever
De Hortensia is ook geliefd bij de taxuskever of lapsnuitkever. De kever is, net zoals de slak, in de avond actief. Zie je gaten in de jonge bladeren en bloemen maar geen slijmsporen? Dan was het een taxuskever. De larven zitten onder de grond en kunnen mogelijk wortelschade veroorzaken waardoor de plant dood kan gaan.
Behandeling
De beste bestrijdingsmethode is het vangen van de kevertjes en de larven uit de grond verwijderen. Tegen de larven kun je aaltjes inzetten. Je kan ook de natuurlijke vijanden zoals de vogels, loopkevers, egels en spitsmuizen ook hun werk laten doen. Je kan de kevers en eitjes ook bestrijden met een gebruiksklaar biologisch middel van Substral Naturen.
6. Bladvlekkenziekte
Bladvlekkenziekte wordt veroorzaakt door schimmels. De vlekken die worden veroorzaakt door de ziekte gaan van groen naar geel, daarna worden ze bruin en uiteindelijk zwart. De vlekken kunnen er ook een beetje rood uitzien. De schimmelsporen worden gevormd in juli tot en met oktober en worden onder vochtige omstandigheden verspreid. Hoe langer de hortensia besmet is, hoe meer vlekken er op de bladeren verschijnen. De schimmel overwintert op afgestorven blad.
Behandeling:
Knip alle besmette bladeren en scheuten meteen weg en vernietig deze. Gooi ze nooit op de composthoop! Na het snoeien van de besmette plant, kan je een bestrijdingsmiddel gebruiken om de bladziekte te genezen.
7. Hortensia heeft bruine en gekrulde bladeren
Heeft jouw hortensia bruine bladeren en zijn ze gekruld? Dan heeft je plant nachtvorstschade.
Behandeling:
Zorg dat je hortensia voldoende water krijgt, zodat hij zich makkelijker kan herstellen. De hortensia voor de rest even met rust laten tot de kans op nachtvorst voorbij is. Als het niet meer vriest, kan je de dode delen van de plant terugsnoeien tot net boven de levende delen.
Meer advies voor je tuin of terras?
- Heb je geen tuin en wil je van je terras een echt tuingevoel creëren? Ontdek snel onze tips hoe je een “terrastuin” kan creëren.
- Voor algemene tips voor een onderhoudsarme tuin, lees ons artikel “Onderhoudsarme tuin: mooi & gemakkelijk”
- Laat de rododendron nog meer schitteren dankzij deze verzorgingstips.