Jak rozpoznać choroby i szkodniki na papryce?
Papryka należy do warzyw, które są chętnie uprawiane przez amatorów ogrodnictwa. Mimo iż jest dość wymagającą rośliną, może rosnąć zarówno w gruncie, jak i w tunelu, a nawet w donicach. Jednak nawet mimo zapewnienia jej doskonałych warunków, wysokiej jakości podłoża (np. SUBSTRAL Gotowe Podłoże do Owoców i Warzyw) oraz troskliwej pielęgnacji często atakują ją rozmaite szkodniki oraz patogeny. Jak rozpoznawać choroby papryki i jak im zapobiegać?
W przypadku papryki choroby dotykają zarówno rośliny rosnące w otwartym gruncie lub w pojemnikach na balkonach, jak i te w szklarniach i tunelach. Panujące w tych miejscach warunki mają duży wpływ na to, z jakiego rodzaju problemami ma się do czynienia.
Choroby papryki pod osłonami najczęściej wynikają z nieodpowiedniej wentylacji. W połączeniu z wysoką wilgotnością powietrza tworzy to doskonałe warunki do rozwoju m.in. różnego rodzaju grzybów i bakterii. Z kolei choroby papryki gruntowej bardzo często związane są z wahaniami temperatury, m.in. z suchym powietrzem.
Choroby papryki w tunelu oraz w gruncie mogą być także wynikiem błędów pielęgnacyjnych (np. niewłaściwa gleba, zbyt obfite nawożenie, nadmierne lub nieodpowiednio przeprowadzane podlewanie). Warto zatem dbać o właściwe zasilanie ziemi, np. SUBSTRAL Organiczny Nawóz w Granulacie do Owoców i Warzyw.
Najczęstsze choroby papryki
Choroby grzybowe papryki
Zgnilizna twardzikowa papryki
Atakuje zarówno pędy, jak i łodygi i owoce. Na porażonych częściach roślin pojawiają się wodniste plamy, na których z czasem rozwija się biały nalot z widocznymi czarnymi przetrwalnikami grzyba.
Sucha zgnilizna wierzchołków owoców
Przyczyną tej choroby jest niedobór wapnia. Przypadłość ta atakuje owoce (stąd jej nazwa) wielu warzyw, np. pomidorów. Objawia się wklęsłymi plamami o brązowo-czarnym kolorze. Roślina jest także bardziej podatna na atak grzybów, m.in. szarą pleśń
Szara pleśń na papryce
Rozwija się najczęściej przy wysokiej wilgotności powietrza przy jednoczesnej niedostatecznej ilości światła. Sprzyja jej także niedobór wapnia oraz potasu. Charakterystycznym objawem są brązowe plamy na liściach papryk, pokryte puszystym nalotem przypominającym pyłek (zawierającym zarodniki grzyba).
Fytoftoroza papryki
Atakuje zarówno małe siewki, jak i duże rośliny. Na porażonych liściach, łodygach lub owocach pojawiają się wodniste, ciemnozielone plamy.
Korkowatość korzeni
Choroba rozwijająca się w obrębie korzeni - najmniejsze z nich obumierają, zaś na korzeniach szkieletowych pojawiają się charakterystyczne, bruzdowane zgrubienia. Zauważalny jest słaby wzrost roślin, a także nie dorastanie owoców do rozmiarów typowych dla danej odmiany.
Antraknoza korzeni papryki
Za chorobę odpowiada grzyb Colletotrichum sp. Główne objawy to zbrunatnienie lub całkowity zanik części korowej korzenia. Chorobę trudno wykryć, gdyż nie daje żadnych objawów w częściach nadziemnych rośliny.
Werticilioza
Choroba ta rozwija się najczęściej w okresie owocowania papryk. Pierwszym objawem jest więdnięcie najmłodszych liści. Następnie wszystkie kolejne zaczynają więdnąć i usychać; można na nich zauważyć także brązowe lub żółtawe przebarwienia.
Zgorzel siewek papryki
Zgorzel siewek to choroba, którą powoduje patogen bytujący w glebie. Atakuje kiełki, które brunatnieją i zamierają jeszcze zanim się rozwiną i wzejdą na powierzchnię.
Alternarioza papryki
To choroba wywołana przez grzyba Alternaria solani. Pierwsze objawy to plamistość liści. Plamy są brunatne, w kształcie pierścienia. Patogen atakuje także pomidory.
Choroby bakteryjne papryki
Bakteryjna cętkowatość
To choroba liści papryki oraz innych nadziemnych części rośliny. Atakuje zarówno uprawy w gruncie, jak i pod osłonami. Charakterystycznym objawem jest pojawienie się ciemnych, nekrotycznych plam z żółtą obwódką na liściach rośliny, a także niewielkich, ciemnych plamek na zielonych owocach.
Mokra zgnilizna bakteryjna papryki
Pojawia się najczęściej przy wysokiej wilgotności powietrza oraz gleby. Chorobie sprzyja także przenawożenie preparatami o wysokiej zawartości azotu. Infekcja rozwija się w następstwie uszkodzeń mechanicznych owoców, jak również po tzw. oparzelinach słonecznych. Górna część owocu (a czasem także łodyg) pokryta jest półpłynną masą; a miąższ staje się miękki i wodnisty.
Choroby wirusowe papryki
Wirus mozaiki tytoniu
To choroba dotykająca wiele roślin z rodziny psiankowatych, w tym tytoń, papryki, bakłażany czy ziemniaki. Zainfekowane rośliny przestają rosnąć i słabo zawiązują owoce. Liście żółkną i zwijają się. Na łodygach i owocach papryk można zaobserwować obecność nekrotycznych smug; częstym objawem jest też obumieranie tkanek wewnątrz owoców.
Wirus mozaiki pomidora
Wirus mozaiki ogórka
Objawy pojawiają się najczęściej na młodych liściach; to przede wszystkim nieregularne, jasnoszare plamy z ciemną obwódką. Można także zauważyć obecność brunatnej bądź żółtozielonej mozaiki na owocach, które ulegają deformacji i nie osiągają rozmiarów typowych dla danej odmiany.
Wirus brązowej plamistości pomidora
Jest to najczęściej spotykana choroba pomidorów, a także papryki. Plamy na liściach tworzą mozaikę, a kształt liści się zmienia. Owoce są mniejsze, czasem nawet w ogóle roślina nie wytwarza owocu i zamiera.
Wirus łagodnej pstrości papryki
Liście porażonych roślin marszczą się i pokrywają żółtozieloną mozaiką. Objawy te są jednak mało widoczne, przez co walka z chorobą przeprowadzona jest często zbyt późno; to z kolei prowadzi do znacznych strat w plonie. Owoce chorych roślin są małe, z obecnymi nekrotycznymi plamami oraz widocznymi przebarwieniami.
Szkodniki atakujące paprykę
Nicienie
Te bezkręgowce bytują głównie we wodzie, ale niektóre typy upodobały sobie glebę, np. guzak północny. Nicienie uszkadzają korzenie, przez co do rośliny dostają się inne patogeny. Nicieni nie widać gołym okiem, dlatego bardzo trudno je zwalczać. Charakterystycznym objawem ataku nicieni jest więdnięcie rośliny.
Przędziorek chmielowiec
Dorosłe osobniki oraz larwy opróżniają zawartość komórek miękiszowych liści, co powoduje powstawanie żółtawych odbarwień na ich górnej powierzchni. W miarę powiększania się populacji przędziorków liście mogą żółknąć i opadać; widoczne stają się także niewielkie “pajęczynki”. Same roztocza przypominają nieco bardzo małe, czerwonawe pajączki o długości około 0,5 mm.
Miniarka psiankowanka
Miniarka psiankowianka (Liriomyza bryoniae) to dość powszechny szkodnik w uprawie pomidorów czy papryki. Wygryza ona tunele w liściach, co powoduje odwodnienie, zaburzenie w rozwoju liścia, a w konsekwencji zamieranie rośliny.
Wciornastek tytoniowiec
Jest to owad o długości około 1,2 mm, podobny nieco do niegroźnych, żyjących w glebie skoczogonków. W miejscach, w których żerowały (na liściach i owocach) pojawiają się niewielkie, srebrzyste plamki; liście z czasem żółkną i zasychają.
Mszyce
Mszyce na papryce intensywnie wysysają sok z roślin, co prowadzi do ich osłabienia, zniekształcenia liści i pędów, a także brązowienia oraz opadania liści. Oprócz tego wydalają rosę miodową, która zalepia powierzchnię liści, zmniejszając ich powierzchnię asymilacyjną.
Mączlik szklarniowy
Mączlik szklarniowy przypomina niewielką muchę o białych skrzydłach. Jego larwy mają żółtawą barwę i żerują na dolnej stronie liści, które w następstwie ich obecności żółkną i więdną. Larwy mączlika wydzielają ponadto lepką spadź, w której rozwijać się mogą grzyby.
Zmienik lucernowiec
Zmienik lucernowiec (Lygus rugulipennis) to pluskwiak o charakterystycznej żółtej plamie na skrzydłach. Żeruje na liściach w godzinach porannych – wysysa soki roślinne, co powoduje dziury w liściach i zniekształcenia owoców. Przenosi także choroby bakteryjne i wirusowe.
Tarczówka zielona
Tarczówka zielona to owad, który przywędrował do nas z cieplejszych krajów (jego ojczyzną jest Etiopia). Ten inwazyjny pluskwiak atakuje pomidory, paprykę czy fasolę. Tarczówka wysysa sok z roślin, a jej ślina zawiera toksyczne substancje.
Ogrodnica niszczylistka
Ogrodnica niszczylistka (Phyllopertha horticola) to rodzaj chrząszcza, który wyrządza szkody na truskawkach, różach, a także papryce. Dorosłe osobniki żywią się głównie liśćmi, a larwy (pędraki) uszkadzają korzenie.
Słonecznica orężówka
To gatunek motyla pochodzący z Afryki, który od kilku lat przylatuje do Polski w czasie ciepłych pór roku. Powoduje uszkodzenia na wielu roślinach, głównie tych uprawianych do spożycia. Motyle oraz ich larwy wgryzają się w bulwy, zjadają kwiaty i pędy.
Ochrona papryki przed chorobami i szkodnikami
Zwalczanie szkodników oraz chorób papryki jest trudnym zadaniem. Dlatego już od pierwszych etapów uprawy roślin warto podjąć działania zapobiegawcze, które pozwalają zmniejszyć ryzyko wystąpienia problemów.
Do najważniejszych metod ochrony papryk przed chorobami należą:
- stosowanie dobrej jakości nasion lub sadzonek, w miarę możliwości przebadanych pod kątem obecności pasożytów, bakterii lub zarodników grzybów,
- unikanie uprawiania papryki w kolejnych latach na tym samym stanowisku; wiele patogenów bowiem może zimować w podłożu,
- dobrze odżywione podłoże, np. zasilone SUBSTRAL Organiczny Nawóz w Płynie do Owoców i Warzyw,
- dezynfekcja szklarni, narzędzi i pojemników przed założeniem uprawy - również przed przygotowaniem rozsady,
- systematyczne odchwaszczanie roślin - obecność chwastów może zwiększać ryzyko pojawienia się chorób, szczególnie grzybowych i wirusowych,
- regularne przeglądy upraw i usuwanie roślin z widocznymi objawami chorób lub żerowania szkodników,
- dokładne sprzątanie i usuwanie resztek roślin po zakończeniu uprawy.
Istotnym elementem profilaktyki może być także wykonywanie oprysków zapobiegawczych. Najlepiej stosować do tego celu ekologiczne preparaty. Zabezpieczą rośliny przed chorobami i naturalnie wzmocnią jej odporność, a jednocześnie nie będą wywierać szkodliwego wpływu na ekosystem, jakim jest gleba oraz cała uprawa. Dzięki temu można cieszyć się obfitymi plonami oraz dorodnymi, zdrowymi paprykami z własnego ogrodu - zarówno z gruntu, jak i spod osłon.
Najczęściej zadawane pytania na temat chorób i szkodników papryki
Jak zwalczyć mszyce na papryce?
Z naturalnych środków można użyć roztworu z octu i wody w proporcjach 1:10; roztwór z sody oczyszczonej lub wywaru z cebuli lub czosnku. Taką mieszanką należy obficie spryskać zaatakowane rośliny.
Dlaczego opadają owoce papryki?
Niedobór wody i składników odżywczych w glebie to główna przyczyna opadania owoców papryki. Także zbyt niska lub zbyt wysoka temperatura może być powodem zahamowania rozwoju warzywa.
Czym opryskać paprykę?
Gdy zauważymy pierwsze objawy choroby, warto sięgnąć po chemiczne środki ochrony roślin. Opryski należy wykonywać zgodnie z zaleceniami producenta.
Co gryzie papryki?
Do głównych szkodników zagrażających papryce należą: wciornastek tytoniowiec, nicienie – guzak północny, zmienik lucernowiec, przędziorek chmielowiec.
