Geen enkele tuin kan zonder rozen. Ze zijn niet enkel prachtig om naar te kijken, sommige varianten verspreiden ook nog eens een heerlijke geur. Rozen zijn bovendien doorlevende planten. Met op tijd wat verzorging en bescherming tijdens echt strenge winters kan je er dus jaren van genieten. Snoeien is een belangrijk onderdeel van de verzorging. Maar wanneer en hoe snoei je rozen?
Wanneer rozen snoeien
Kies voor het snoeien van de rozen een droge dag, want vocht dat via de snijvlakken binnendringt, verhoogt het gevaar op infecties door bacteriën en schimmels. Het snoeien van de meeste soorten rozen gebeurt in drie fasen:
1. Voorjaar
De eerste snoei gebeurt in het voorjaar, als de strengste nachtvorst verdwenen is. Meestal is dit eind maart. Als je eerder begint met rozen snoeien, is de kans op ziektes veel groter.
De voorjaarssnoei heeft als doel om de plant vanuit de basis te laten groeien, wat de plant verjongt. Door takken terug te snoeien (het regelmatig knippen van een boom of struik tot dicht bij de grond) kun je de exacte richting van de groei bepalen. Het is wel belangrijk dat je de tak net boven een oog (een nog niet uitgelopen bladknop) afknipt.
Door rozenstruiken op tijd en stond goed te snoeien in het voorjaar, heb je er de rest van het jaar amper nog werk aan.
Het verschil tussen uitdunnen en verjongen in het voorjaar
Uitdunnen in het voorjaar: Het aantal takken in een te dicht takkenstelsel verminderen. Bij het uitdunnen snoei je alle zieke, erg dunne en bevroren takken of stukken van takken bij de grond weg of tot op het gezonde hout terug. Bovendien verwijderen we heel erg naar binnen groeiende of elkaar kruisende takken. Het levert een open plant op met meer licht vanbinnen. Snoei ook altijd terug op een naar buiten gericht oog, dit om een open plant te behouden.
Verjongen in het voorjaar: Snoeien om steeds weer jonge scheuten te verkrijgen. Bij het verjongen worden heel oude takken aan de basis (dus bij de aanzet of vlak boven de grond) helemaal weggehaald.
Voor een mooie vorm bij rozenstruiken zijn vijf krachtige takken per struik voldoende. Door het verjongen wordt plaats gemaakt voor nieuwe takken.
Het verjongen wordt net als het uitdunnen in het voorjaar gedaan. Het is het belangrijkst bij struikrozen (inclusief de oude en Engelse rozen), klimrozen en wilde rozen en is ongeveer om de vier tot vijf jaar nodig.
2. Na de bloei in de zomer uitgebloeide bloemen verwijderen
Tijdens de zomer worden uitgebloeide bloemen regelmatig verwijderd (tot op het tweede blad) zodat de plant nieuwe bloemen kan vormen. Doe je dat niet, dan vormt de roos bottels en topscheutjes.
Let wel op met het snoeien in het vroege najaar (september). Snoei stimuleert immers de groei, en nieuwe jonge scheuten kunnen dan niet afharden en doodvriezen bij lage temperaturen.
Na het snoeien kan je de rozen ook bemesten. Niet vergeten water te geven, zodat de meststof onmiddellijk opgenomen kan worden.
3. Najaar:
Het snoeien van rozen in het najaar heeft als doel de rozen winterklaar te maken. Zorg dat het nog niet vriest. Snoei de rozen tot zo’n 50 centimeter boven de grond, op kniehoogte. Het voordeel daarvan is dat de stevigere stelen nu blijven staan en deze beter bestand zijn tegen vorst en wind.
Om je mooie rozen nog beter te beschermen tegen vorst kan je de rozen aanaarden. Graaf met een schop aarde tussen de rozen weg en werp de aarde tegen het hart van de rozenstruik. Als de stelen bij strenge vorst toch bevriezen, blijft het gedeelte tot waar je terugsnoeit in het voorjaar toch behouden.
Hoe rozen snoeien
Rozen snoeien kan alleen maar met het juiste gereedschap. Eerst en vooral heb je stevige handschoenen nodig. Rozen hebben namelijk scherpe doornen. Bovendien heb je ook een goede handsnoeischaar nodig. Het is belangrijk dat het mes goed snijdt, zodat er een mooie, rechte snijwonde achterblijft. Een slechte snoeischaar laat een rafelige wonde achter die gemakkelijker geïnfecteerd geraakt. Je hebt ook een takkenschaar nodig voor het uitdunnen en verjongen maar ook voor het snoeien van dikkere takken. Een snoeizaag heb je nodig voor het verwijderen van oude houtige takken of dood hout. Het beste model is inklapbaar met een gebogen blad. Hoe moeten je de verschillende soorten rozengroepen snoeien? Hier is een overzicht:
1. Een stamroos snoeien
Bij deze rozen is eerst uitdunnen in het voorjaar belangrijk, want ze hebben in de winter bijzonder te lijden onder de vorst. Daarna volgt een regelmatige terugsnoei in het voorjaar. Dit doe je ieder voorjaar tot op 10 tot 30 centimeter, afhankelijk van de vorm van de kruin. Laat het midden van een stamroos altijd open zodat de plant voldoende licht en lucht krijgt. Haal daarbij alle takken weg die uit het hart van de plant teveel naar binnen groeien. Stamrozen hoef je niet te verjongen.
2. Een rozenstruik snoeien
Onder een rozenstruik vallen onder meer miniatuurrozen, lage heesterrozen, trosrozen en grootbloemige rozen. Deze mag je zeer kort terugsnoeien, tot op zo’n 10 tot 15 centimeter van de grond. De takken kan je snoeien tot op zo’n 5 centimeter. De hoge heesterrozen vormen de uitzondering: deze snoei je tot op kniehoogte (ca. 50 centimeter).
Let op: eenmaal bloeiende rozensoorten (bloemtakken op het oude hout van het jaar ervoor) mag men niet terugsnoeien.
3. Klimrozen snoeien
Voordat je gaat snoeien, moet de klimroos eerst een goed wortelgestel opbouwen en dikkere hoofdtakken vormen. Dat duurt meestal twee jaar. Hoofdtakken worden altijd intact gelaten. Pas wanneer ze verouderd zijn of afsterven, snoei je ze terug tot aan de grond. Vanaf de hoofdtak ontspringen zijscheuten waarop de klimroos zal bloeien. In het voorjaar knip je deze zijscheuten tot ongeveer 15 à 20 centimeter af. Probeer de scheuten boven een oog af te knippen.
Wat is het verschil tussen de eenmaal en doorbloeiende klimrozen?
De eenmaal bloeiende klimrozen (bloemtakken op het oude hout van jaar ervoor) worden in het voorjaar zo nodig uitgedund. Daarna bind je de lange eenjarige jonge takken boogvormig aan het klimrek. Je mag ze in geen geval wegsnoeien omdat hieraan de bloemdragende zijtakken gevormd worden. U kunt wel de dikkere takken verwijderen die niet meer zo vol bloeien (te herkennen aan een grijze kleur). De klimroos kan zich zo verjongen. Het verjongen gebeurt net zoals de rozenstruik, om de 4 à 5 jaar.
Bij doorbloeiende klimrozen moet je de verwelkte bloemtrossen wel wegsnoeien om meer bloemen te krijgen (zomersnoei). Het verjongen van de doorbloeiende klimrozen gebeurd ook om de 4 à 5 jaar.
Tip: Stimuleer de de bloei bij klimrozen door de jonge soepele takken zo horizontaal mogelijk vast te binden.
Bloeitijd van klimrozen, stamrozen en rozenstruiken
Voor een uitbundige bloei is bemesten van je rozenplanten een must. Doe dat bij voorkeur in maart, juni en half juli met organische mest. Klimrozen en struikrozen moeten in september ook nog een beetje mest krijgen omdat ze dan al knoppen vormen voor het volgende jaar en dus meer energie nodig hebben.
Bij de andere rozengroepen is het beter na half juli niet meer te bemesten, dan gaat de roos sterk en goed afgehard de winter in. Verder kan je de lange bloeitijd bevorderen door regelmatig uitgebloeide bloemen weg te knippen.
Hoelang kun je genieten van de prachtige bloemen van klimrozen, stamrozen en struikrozen?
Klimrozen: Er zijn klimrozen die éénmaal in het seizoen bloeien, van circa half juni tot half juli. Vaak krijgen deze zomerbloeiende soorten later mooie rozenbottels. Ook zijn er doorbloeiende klimrozen die vanaf juni tot ver in het najaar bloeien.
Stamrozen: De meeste rozen bloeien van ongeveer half juni tot eind oktober. Sommige variëteiten zijn herbloeiend en bloeien iets langer.
Struikrozen: De meeste struikrozen bloeien vanaf half juni tot september (sommigen zelf tot de eerste vorst). Je kan kiezen voor grootbloemige rozen (1 prachtig grote bloem per stengel) of trosrozen (meerdere bloemen op 1 stengel, ideaal om gegroepeerd te planten in perken).
